บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันและความต้องการพัฒนาการบริหารการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์
ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง 2) สร้างรูปแบบการบริหารการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง 3) ทดลองใช้รูปแบบการบริหารการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง และ 4) ประเมินผลการใช้รูปแบบการบริหารการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง
กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการดำเนินการวิจัย ประกอบด้วย 1) ครูผู้สอน โรงเรียนราษฎร์บำรุง และคณะกรรมการสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 2 ที่ได้รับแต่งตั้งให้มีหน้าที่นิเทศ กำกับ ติดตาม และประเมินผลการจัดการศึกษา โรงเรียนราษฎร์บำรุง จำนวน 14 คน 2) ผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา ตรวจสอบร่างรูปแบบ จำนวน 20 คน ผู้ทรงคุณวุฒิยืนยันรูปแบบ จำนวน 9 คน และ 3) ครูผู้สอน โรงเรียนราษฎร์บำรุง ที่จัดการเรียนรู้อยู่ในปีการศึกษา 2565 จำนวน 9 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสอบถามและแบบตรวจสอบรายการ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
ผลการวิจัยพบว่า
1. สภาพปัจจุบันของการบริหารการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง ภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง (x̄ = 2.67) และมีความต้องการพัฒนาการบริหารการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง อยู่ในระดับมาก (x̄ = 4.30)
2. รูปแบบการบริหารการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง มี 5 องค์ประกอบ ดังนี้
2.1 หลักการ คือ การพัฒนาครูผู้สอนให้มีความสามารถในการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 จำเป็นต้องรับการพัฒนาด้วยกระบวนการบริหาร 5 ขั้นตอน ATLAE อย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง
2.2 วัตถุประสงค์ เพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาครูผู้สอนให้มีความสามารถในการจัด การเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียน ในศตวรรษที่ 21
2.3 วิธีการดำเนินงาน คือ กระบวนการบริหาร 5 ขั้นตอน ATLAE ได้แก่ 1) การสร้างความตระหนักในปัญหา (Awareness of the problem) ของการจัดการเรียนรู้ให้กับครูผู้สอนให้สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษา 2) การพัฒนาทีมงาน (Team development) เป็นวิธีดำเนินงานเพื่อสร้างทีม PLC และพัฒนาความรู้ความเข้าใจในองค์ความรู้เกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก ทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ และการออกแบบการจัดการเรียนรู้ 3) การพัฒนาบทเรียน (Lesson Study) เป็นวิธีการดำเนินงานเพื่อออกแบบหน่วยการเรียนรู้และแผนการจัดการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับตัวชี้วัดทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 4) การจัดกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก และการนิเทศ กำกับ ติดตาม (Active Learning & Check) เป็นวิธีการดำเนินงานเพื่อพัฒนาการจัดกิจกรรม การเรียนรู้เชิงรุกที่ส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 และนิเทศ กำกับ ติดตาม การจัดกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุกของครูผู้สอน และ 5) การประเมินผล (Evaluation) เป็นวิธีการดำเนินงานเพื่อรายงานผลการดำเนินการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง และประเมินความพึงพอใจของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องต่อการบริหารการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง
2.4 การประเมินผลการใช้รูปแบบ เป็นการประเมินความสามารถของครูผู้สอนในการจัด การเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง และความพึงพอใจของครูผู้สอนที่มีต่อรูปแบบการบริหารการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง
2.5 ปัจจัยสนับสนุนความสำเร็จ ได้แก่ นโยบายของโรงเรียนที่สนับสนุนการจัดการเรียนรู้เชิงรุก การพัฒนาบุคลากรให้มีความพร้อม การสนับสนุนงบประมาณและทรัพยากรที่เพียงพอ การมีส่วนร่วมของผู้เกี่ยวข้องและภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษา ความต่อเนื่องของการดำเนินการตามรูปแบบ และการนิเทศ กำกับ ติดตาม
3. รูปแบบการบริหารการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง มีความเหมาะสมและความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติ ภาพรวมอยู่ในระดับมาก (x̄ = 4.41 และ 4.36) ตามลำดับ และผู้ทรงคุณวุฒิยืนยันความเหมาะสมและความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติอยู่ในระดับมากที่สุด (x̄ = 4.60 และ 4.80) ตามลำดับ
4. ผลการทดลองใช้รูปแบบการบริหารการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง ภาพรวมหลังดำเนินงานตามแผนการจัดกิจกรรม คิดเป็นร้อยละ 95.09 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ร้อยละ 80.00 อยู่ในระดับ มากที่สุด
5. ผลการประเมินการใช้รูปแบบการบริหารการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง
5.1 ครูผู้สอนมีความสามารถในการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง ภาพรวมคิดเป็นร้อยละ 91.67 มีประสิทธิผลอยู่ในระดับมากที่สุด
5.2 ครูผู้สอนมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการบริหารการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนราษฎร์บำรุง ภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (x̄ = 4.81)