แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 12
สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ รายวิชา คณิตศาสตร์พื้นฐาน รหัสวิชา ค14101
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2565
หน่วยการเรียนรู้ที่ 9 รูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก เวลา 17 ชั่วโมง
เรื่อง พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าและพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส เวลา 1 ชั่วโมง
วันที่ 15 เดือน กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 ครูผู้สอน นายอาทิตย์ แสนมนตรี
1. มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ค 2.1 เข้าใจพื้นฐานเกี่ยวกับการวัด วัดและคาดคะเนขนาดของสิ่งที่ต้องการวัด และนำไปใช้
2. ตัวชี้วัดชั้นปี
ค 2.1 ป.4/3 แสดงวิธีหาคำตอบของโจทย์ปัญหาเกี่ยวกับความยาวรอบรูปและพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก
3. สาระสำคัญ
3.1 พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า = ความกว้าง × ความยาว
3.2 พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส = ความยาวด้าน × ความยาวด้าน
4. สาระการเรียนรู้
4.1 พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าและพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส
5. จุดประสงค์การเรียนรู้
5.1 ด้านความรู้ (K)
5.1.1 นักเรียนสามารถหาพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าและพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส (K)
5.2 ด้านกระบวนการ (P)
5.2.1 มีความสามารถในการแก้ปัญหา (P)
5.2.2 มีความสามารถในการสื่อสาร สื่อความหมายทางคณิตศาสตร์ (P)
5.3 ด้านคุณลักษณะ (A)
5.3.1 มีความมุ่งมั่น ในการทำความเข้าใจปัญหาและแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ (A)
5.3.2 มีระเบียบวินัยในการทำงาน (A)
5.3.3 สนใจใฝ่เรียนรู้ (A)
5.3.4 มีความรับผิดชอบในการทำงาน (A)
6. กิจกรรมการเรียนรู้
ขั้นที่ 1 ทบทวนความรู้เดิม (Review previous knowledge)
1. ทบทวนการหาพื้นที่ของรูปโดยการนับตารางจากรูปที่เต็มตาราง
2. ครูอธิบายเชื่อมโยงการนับตารางกับความหมายของการคูณ เพื่อนำไปสู่สูตรการหาพื้นที่ ซึ่งจะได้ว่า พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า = ความกว้าง × ความยาว และ พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส = ความยาวด้าน × ความยาวด้าน
ขั้นที่ 2 เรียนรู้เนื้อหาใหม่ (Educate)
3. ครูให้นักเรียนร้องเพลงรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก
เพลง รูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก
พื้นที่ พื้นที่ รูปสี่หลี่ยม จัตุรัสทุกด้านเท่ากัน
หาพื้นที่นั้นแสนง่ายดาย ด้านคูณด้านเท่านั้นก็พอ
พื้นที่ พื้นที่ รูปสี่เหลี่ยม ผืนผ้านั้นกว้าง ยาว ต่างกัน
หาพื้นที่สี่เหลี่ยมผืนผ้า กว้าง คูณ ยาวจำไว้ให้ดี
หาความยาวรอบรูปสี่เหลี่ยม เอาความยาวทุกด้านรวมกัน
หาพื้นที่นั้นไม่ยากเลย หนู หนู เอย จำให้ขึ้นใจ
4. ครูให้นักเรียนศึกษาวิธีการหาพื้นที่โดยการคำนวณ จากตัวอย่างในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.4 เล่ม 2 หน้า 180-181
5. ครูติดแผนภาพรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสและรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าบนกระดาน พร้อมทั้งบอกความยาวแต่ละด้านและพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมทั้งสอง แล้วให้นักเรียนสังเกตความสัมพันธ์ระหว่างความยาวด้านและพื้นที่ จากนั้นร่วมกันอภิปรายจนได้ข้อสรุปว่า เกิดจากการนำด้านทั้งสองด้านมาคูณกัน
6. ครูติดแถบสูตรการหาพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสและรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าบนกระดาน แล้วขออาสาสมัคร 2 คนออกมาแสดงความคิดเห็นว่า รูปสี่เหลี่ยมแต่ละรูปควรใช้สูตรใด เพราะเหตุใด แล้วครูอธิบายเพิ่มเติม
ขั้นที่ 3 ฝึกทักษะการแก้ปัญหา (Practice)
7. ครูให้นักเรียนเตรียมกระดาษขึ้นมาเพื่อให้นักเรียนหาพื้นที่รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าและพื้นที่รูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสจากแผนภาพ และถามนักเรียนเกี่ยวกับสูตรการหาพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าและรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส โดยให้นักเรียนตอบคำถาม
8. ครูนำแผนภาพรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า และรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสที่เขียนกำกับความยาวด้านไว้ แล้วหยิบแผนภาพรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าและรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสทีละแผ่นแล้วให้นักเรียนหาพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมนั้น ๆ โดยให้นักเรียนที่คิดคำตอบได้เป็นคนแรกและยกมือ แล้วออกมาแสดงวิธีคิดคำนวณการหาพื้นที่บนกระดาน ครูตรวจสอบความถูกต้องในการหาพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก ครูชื่นชมนักเรียนที่หาพื้นที่สี่เหลี่ยมมุมฉากได้ถูกต้องพร้อมทั้งมอบรางวัล และให้กำลังใจนักเรียนที่ยังมีข้อบกพร่องพร้อมทั้งให้คำแนะนำแก้ไข (ครูหยิบแผ่นภาพรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากประมาณ 4 แผนภาพ เพื่อให้นักเรียนตอบคำถามการหาพื้นที่รูปสี่เหลี่ยมผืนและการหาพื้นที่รูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสบนกระดาน)
9. แบ่งกลุ่มนักเรียนกลุ่มละ 4 คน จะแบ่งได้ 8 กลุ่ม (เก่ง 1 คน ปานกลาง 2 คน อ่อน 1 คน) โดยครูเตรียมฉลากแล้วให้นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมาจับฉลาก แล้วให้นักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันหาพื้นที่สิ่งของที่จับฉลากได้ซึ่งมีอยู่ในสิ่งแวดล้อมรอบตัว เช่น พื้นโต๊ะนักเรียน พื้นที่โต๊ะครู พื้นที่แผนภาพรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส พื้นที่กระดาน พื้นที่ห้องเรียน พื้นที่หนังสือเรียนวิชา คณิตศาสตร์ พื้นที่กล่องสี พื้นที่ประตูห้องเรียน เป็นต้น โดยครูเตรียมอุปกรณ์การวัดความยาวให้นักเรียนเช่น ไม้บรรทัด ไม้เมตร ตลับเมตร ถ้าด้านสิ่งของที่นักเรียนหามามีความยาวเป็นทศนิยม ให้ใช้เครื่องคิดเลขหาคำตอบได้ กิจกรรมนี้เรียกว่า กิจกรรมหนูน้อยนักสำรวจพื้นที่ (เวลาที่ใช้ในการจัดกิจกรรมไม่เกิน 15 นาที)
10. ครูแนะนำและตรวจสอบความถูกต้องในการหาพื้นที่ของสิ่งของที่จับฉลากได้ พร้อมทั้งให้นักเรียนแต่ละกลุ่มอธิบายวิธีคิดคำนวณการหาพื้นที่ลงในใบกิจกรรมหนูน้อยนักสำรวจพื้นที่ เมื่อนักเรียนกิจกรรมเสร็จเรียบร้อยครบทุกกลุ่ม ครูแจกใบประเมินการอภิปรายหน้าชั้นเรียนกิจกรรมหนูน้อยนักสำรวจพื้นที่ เพื่อให้นักเรียนประเมินเพื่อนทุกกลุ่มที่มาอภิปราย โดยครูอธิบายวิธีการประเมินในแบบประเมินให้นักเรียนเข้าใจ หลังจากนั้นครูจับฉลากว่านักเรียนกลุ่มไหนจะได้รายงานก่อนหลังโดยจับฉลากขึ้นมาทีละกลุ่มแล้วมาอภิปราย สมาชิกกลุ่มที่ออกมาอภิปรายเสร็จครูค่อยจับฉลากกลุ่มต่อไป(เวลาในการอภิปรายกลุ่มละไม่เกิน 3 นาที) ครูชื่นชมกลุ่มที่ทำได้ถูกต้องและให้กำลังใจกลุ่มที่ยังมีข้อบกพร่องพร้อมทั้งให้คำแนะนำแก้ไขต่อไป
ขั้นที่ 4 สรุปความรู้ (Conclusion)
11. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ ดังนี้
พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า = ความกว้าง × ความยาว
พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส = ความยาวด้าน × ความยาวด้าน
ขั้นที่ 5 ประเมินผล (Evaluation)
12. ให้นักเรียนทำแบบฝึกหัด 9.11 เป็นรายบุคคลเพื่อตรวจสอบความเข้าใจและสรุปความรู้ที่ได้ พร้อมทั้งทำแบบฝึกทักษะที่ 9.3.3 เป็นการบ้านส่งครูในชั่วโมงถัดไปเป็นรายบุคคล เพื่อให้เกิดความชำนาญ ความคงทนในการเรียนรู้ โดยการแก้ปัญหาที่เกี่ยวข้องกับ ชีวิตจริง และส่งเสริมผู้เรียนกำกับการเรียนรู้และมีการเรียนรู้แบบนำตนเอง (นักเรียนสามารถสแกน QR Code ดูวีดีโอการหาพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า และการหาพื้นที่ของรูปที่เหลี่ยมจัตุรัสได้ในแบบฝึกทักษะที่ 9.3.3)