ชื่อผลงาน BMC เด็กยุคใหม่ ใส่ใจวิถีไทย มีหัวใจวิถีพุทธ ยึดมั่นในคุณธรรม น้อมนำสุจริต
ชื่อเจ้าของผลงาน นายนราวิชญ์ คำแปง
ตำแหน่ง ครู
โรงเรียน โรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์)
สังกัด สพป./สพม. สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 3
๑. ความสำคัญของผลงาน/นวัตกรรมถอดบทเรียน (Best Practice)
โรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์) ซึ่งเป็นโรงเรียนขนาดใหญ่ซึ่งเป็นสถาบันทาง สังคม ที่รับผิดชอบอบรมสั่งสอนนักเรียนระดับอนุบาล - มัธยมศึกษาตอนต้น จึงคิดหาวิธีการที่จะป้องกันพฤติกรรมที่ไม่พึง ประสงค์ที่จะเกิดขึ้นกับนักเรียนในโรงเรียนพร้อมการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรมควบคู่ไปด้วย และได้จัดทำกิจกรรม BMC เด็กยุคใหม่ ใส่ใจวิถีไทย มีหัวใจวิถีพุทธ ยึดมั่นในคุณธรรม น้อมนำสุจริต ส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และวิถีชีวิตตามหลักศาสนาขึ้น ได้นำ ศาสนาที่นักเรียนนับถือมาใช้เป็นแนวทางให้นักเรียนได้เรียนรู้และนำไปดำเนินชีวิต เพื่อกล่อมเกลาจิตใจ ปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม เป็นคนดีเติบโตอยู่ในสังคมอย่างมีความสุข ในการสร้างค่านิยมคนไทยใหม่ เพื่อสร้างสรรค์ประเทศไทยให้เข้มแข็ง โดยต้องสร้างคนในชาติให้มีค่านิยมไทย 12 ประการ อย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง ข้าพเจ้าจึงได้นำกิจกรรมการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้รูปแบบ การสร้างนักเรียนโดยผ่าน Activity Based Learning ที่มุ่งพัฒนาความมีระเบียบวินัย ความเป็นผู้นำ ผู้ตามที่ดี ความรับผิดชอบ การทำงาน ร่วมกัน การรู้จักแก้ปัญหา การตัดสินใจที่เหมาะสม ความมีเหตุผล การช่วยเหลือแบ่งปัน เอื้ออาทร พัฒนาอย่างรอบด้านเพื่อความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ทั้งร่างกาย สติปัญญา อารมณ์ และสังคม เสริมสร้างให้เป็นผู้มีศีลธรรม จริยธรรม มีระเบียบวินัย ปลูกฝังและสร้างจิตสำนึกของการ ทำประโยชน์เพื่อสังคม สามารถจัดการตนเองได้ และอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างมีความสุข ซึ่งนักเรียนจะต้องมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามยุทธศาสตร์ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานว่าด้วยการป้องกันการทุจริต 5 ประการ คือ มีทักษะในการคิดที่ดี มีระเบียบวินัย มีความซื่อสัตย์ ใช้ชีวิตอย่างพอเพียงและเป็นผู้มีจิตสารณะ ผู้บริหารคณะครู จึงดำเนินการจัดทำกิจกรรมที่จะทำให้นักเรียนในโรงเรียนทุกคนเกิดคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ 5 ประการดังกล่าวโดยการจัดทำกิจกรรมที่ทำให้นักเรียนโรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์) มีคุณลักษณะพึงประสงค์ 5 ประการ โดยใช้รูปแบบ ชื่อกิจกรรม BMC เด็กยุคใหม่ ใส่ใจวิถีไทย มีหัวใจวิถีพุทธ ยึดมั่นในคุณธรรม น้อมนำสุจริต โดยใช้ ทฤษฎีการเรียนรู้เบนจามิน บลูมและคณะ (Bloom et al, 1956) ได้จำแนกจุดมุ่งหมายการเรียนรู้ออกเป็น 3 ด้าน คือ
1. ด้านพุทธิพิสัย (Cognitive Domain)
2. ด้านทักษะพิสัย (Psychomotor Domain)
3. ด้านเจตพิสัย (Affective Domain)
จากแนวคิดทฤษฎีการเรียนรู้ของ Bloom ผู้จัดทำได้ออกแบบการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน โดยใช้รูปแบบ BMC ในการจัดทำกิจกรรม เด็กยุคใหม่ ใส่ใจวิถีไทย มีหัวใจวิถีพุทธ ยึดมั่นในคุณธรรม น้อมนำสุจริต โดยมีแนวคิดดังนี้
B = Best กระบวนการสร้างนักเรียนที่ประสบความสำเร็จนักเรียนดำเนินการคือ 1) กำหนดเป้าหมายที่ชัดเจนที่เป็นรูปธรรม 2) พัฒนาความสามารถ หรือ Competency นักเรียนควรพัฒนาความรู้ความสามารถของตัวนักเรียนเองด้วย โดยการใส่ใจและสนใจที่จะเรียนรู้ด้วยตนเองและครูเป็นผู้สนับสนุน
M = Management การบริหารจัดการแบบคุณภาพ คือ ๑) การจัดการเป็นสายชั้น ๒) การจัดการเป็นโปรแกรม (MEP/IEC/ห้องเรียนปกติ/ห้องเรียนวิทยาศาสตร์/ห้องเรียนภาษา/ห้องเรียนทักษะอาชีพและเทคโนโลยี/ห้องเรียนดนตรี ศิลปะและนันทนาการ) ๓) สภานักเรียน ๔) กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน
C = Creative การพัฒนาการคิดสร้างสรรค์จากคุณลักษณะที่จำเป็นของพลเมืองไทยและเป็นที่ต้องการ ในยุคที่มีการแข่งขัน ส่งเสริมให้นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 5 ประการ คือ มีทักษะในกระบวนการคิด มีระเบียบวินัย มีความซื่อสัตย์ ใช้ชีวิตอย่างพอเพียงและเป็นผู้มีจิตสารณะ ที่พัฒนาการคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนผสมผสานในการเรียนรู้เนื้อหาวิชา
2. จุดประสงค์และเป้าหมายของผลงาน / นวัตกรรมถอดบทเรียน
2.1 จุดประสงค์
1. เพื่อให้นักเรียนพัฒนาทักษะกระบวนการคิด การแก้ปัญหา และการวางแผนการพัฒนาตนเอง
2. เพื่อเสริมสร้างให้นักเรียนมีวินัย และความซื่อสัตย์ต่อตนเอง
3. เพื่อให้นักเรียนดำรงชีวิตอยู่อย่างพอเพียง มีจิตสาธารณะ และอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข
2.2 เป้าหมาย
เชิงปริมาณ
1. นักเรียนโรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์) ทุกคนได้รับการพัฒนาทักษะกระบวนการคิด การแก้ปัญหา และการวางแผนการพัฒนาตนเอง ผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ที่จัดขึ้น
2. นักเรียนโรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์) ทุกคน มีวินัย และความซื่อสัตย์ต่อตนเองและผู้อื่น
3. นักเรียนโรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์) ดำรงชีวิตอยู่อย่างพอเพียง มีจิตสาธารณะ และอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข
เชิงคุณภาพ
1. นักเรียนโรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์) เป็นผู้มีคุณลักษณะ 5 ประการตาม
หลักการเสริมสร้าง คุณธรรม จริยธรรม และธรรมาภิบาลในสถานศึกษา ( โรงเรียนสุจริต ) ประกอบด้วย ทักษะกระบวนการคิด มีวินัย ซื่อสัตย์สุจริต อยู่อย่างพอเพียง และมีจิตสาธารณะ
3.3 กระบวนการดำเนินงาน ( การดำเนินงานตามแผน )
ขั้นตอนการการดำเนินงานการจัดการเรียนการสอนโดยใช้รูปแบบ BMC ผ่าน (Activity-Based Learning) เด็กยุคใหม่ ใส่ใจวิถีไทย มีหัวใจวิถีพุทธ ยึดมั่นในคุณธรรม น้อมนำสุจริต ในการดำเนินงานสามารถเขียน เป็น โมเดล ได้ ดังนี้
๔. ผลการดำเนินงาน/ผลสัมฤทธิ์ / ประโยชน์ที่ได้รับ
4.1 ผลการดำเนินการ
จากการใช้ การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้รูปแบบ BMC เด็กยุคใหม่ ใส่ใจวิถีไทย มีหัวใจวิถีพุทธ ยึดมั่นในคุณธรรม น้อมนำสุจริต พบว่านักเรียนมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและมีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ที่ดีขึ้นดังต่อไปนี้
4.1.1 นักเรียนโรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์) มีการพัฒนาทักษะกระบวนการคิด การแก้ปัญหา และการวางแผน การพัฒนาตนเอง ผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ที่จัดขึ้น เช่น โครงงานคุณธรรม
4.1.2 นักเรียนโรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์) มีวินัย และความซื่อสัตย์ตนเองและผู้อื่น ผ่านกิจกรรมที่จัดขึ้น เช่น โครงการมารยาทไทย
4.1.3 นักเรียนโรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์) ดำรงชีวิตอยู่อย่างพอเพียง มีจิตสาธารณะ และอยู่ในสังคมได้ อย่างมีความสุขผ่านกิจกรรมที่จัดขึ้น เช่น กิจกรรมชวนน้องทำดี
4.2 ผลสัมฤทธิ์
นักเรียนโรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์) ปีการศึกษา 2564 มีผลการประเมินดังนี้
5. ปัจจัยความสำเร็จ
5.1 การนำองค์กรโดยผู้นำระดับสูง การพัฒนาองค์การสู่ความเป็นเลิศ คือ การสื่อสารกับบุคลากร การเสริมสร้างทักษะความเป็นผู้นำ การผลักดันและส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการเรียนรู้ระดับองค์กร การสร้างบรรยากาศที่ส่งเสริมให้เกิดการประพฤติปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบข้อบังคับ จรรยาบรรณวิชาชีพ
5.2 ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม โรงเรียนมีการจัดสภาพแวดล้อมด้านอาคารสถานที่ ภูมิทัศน์ให้มีความปลอดภัย มั่นคง แข็งแรง สะอาด สวยงาม เอื้อต่อการจัดการเรียนรู้ และเอื้อต่อการบริการชุมชน และส่วนราชการอื่น
5.3 ปัจจัยด้านบุคลากร โรงเรียนโดยฝ่ายบริหารได้ศึกษา วิเคราะห์สภาพของงาน กำหนดเป้าหมาย ขอบข่ายงาน บทบาทหน้าที่ ความสำเร็จของงาน กรอบและมาตรฐานในการปฏิบัติงาน ศึกษาวิเคราะห์ และกำหนดบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถและมีความถนัดเหมาะสมกับงานเข้าปฏิบัติงานที่มอบหมาย
5.4 ปัจจัยด้านนักเรียน ให้ความร่วมมือ และมีความพร้อมในร่วมกิจกรรม ร่วมคิดเอง ร่วมทำเอง ร่วมแก้ปัญหาเอง นักเรียนทุกคนมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหา เห็นคุณค่าและความสำคัญของการพัฒนาตนเอง
5.5 ผู้ปกครอง ชุมชน ชื่นชมยินดีและพึงพอใจ พร้อมให้การสนับสนุนกิจกรรมอย่างดียิ่ง มีส่วน ร่วมในกิจกรรมพัฒนานักเรียน ส่งเสริมและสนับสนุนทรัพยากรในการดำเนินงาน
5.6 กระบวนการ มีความชัดเจน เข้าใจง่าย ไม่ซ้ำซ้อน ทำงานอย่างมีระบบ
5.7 กระบวนการสร้างโรงเรียนที่ประสบผลสำเร็จ (Creating a Successful Organization) ผู้นำระดับสูงได้สร้างความสำเร็จให้กับโรงเรียนโดยดำเนินการโดยประยุกต์ใช้กระบวนการบริหารคุณภาพ PDCA เป็นนวัตกรรมการบริหารแบบมีส่วนร่วม
๖. บทเรียนที่ได้รับ ( Lesson Learn)
6.1การวางแผนงานต้องมีความยืดหยุ่นชัดเจน และสามารถปรับเปลี่ยนได้ตามสถานการณ์
6.2 การให้ความร่วมมือ เสียสละทุ่มเทของทุกฝ่าย
6.3 การคนที่มีความรู้ ความคิด สติปัญญา จำเป็นจะต้องใช้ วินัย
๗. การเผยแพร่/การได้รับการยอมรับ/รางวัลที่ได้รับ
7.1 ได้รับรางพระราชทานวัลบัณณาสสมโภช พุทธศักราช 2563 จากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้ากรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สิริกิจการิณีพีรยพัฒน รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี
7.2 ได้รับรางวัลคุณภาพแห่งสำนักงานคณะกรรมการศึกษาขั้นพื้นฐาน OBECQA:2563
7.3 โรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์) มีผลงานบูรณาการแนวคิดสู่การปฏิบัติที่ดีในการเป็นโรงเรียนคุณภาพวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยีตามมาตรฐาน สสวท.ระดับดีมาก
7.4 ได้เข้าร่วมโครงการพัฒนาเด็กและเยาวชนเสริมสร้างเครือข่ายป้องกันยาเสพติด (เด็กใฝ่ดี หอฝิ่น ป้องกันยาเสพติด ปี 2565)
7.5 เป็นหน่วยงานที่สนับสนุนครู นักเรียนดำเนินกิจกรรมโครงการเยาวชนพลเมืองเท่าทันสื่อ ร่วมสร้างเมืองของทุกคน MIDL for Inclusive Cites 2021 โดยสถาบันสื่อเด็กและเยาวชน
7.6 มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ขยายผลให้กับครูภายในสายชั้นที่รับผิดชอบกิจกรรม นักเรียน ของโรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์)
7.7 มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับกลุ่มครูผู้สอนในเขตพื้นที่การศึกษา
7.8 เผยแพร่ข้อมูลทางเว็บไซต์ของโรงเรียน
7.9 ผลงานได้รับการยอมรับและได้รับรางวัลทั้งระดับเขตพื้นที่คือได้รับการพิจารณายกระดับเป็น โรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ระดับ 3 ดาว ในปี พ.ศ. 2564
7.10 โรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์) สพป.เชียงราย เขต 3 โรงเรียนวิถีพุทธชั้นนำ รุ่นที่ 2 ปี พ.ศ.2554
๘. ข้อเสนอแนะ
การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้รูปแบบ BMC เด็กยุคใหม่ ใส่ใจวิถีไทย มีหัวใจวิถีพุทธ ยึดมั่นในคุณธรรม น้อมนำสุจริต ซึ่งเป็นกิจกรรมหนึ่งของการขับเคลื่อนนโยบายของโรงเรียนสุจริต เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีทักษะความรู้ ความสามารถทันต่อการเปลี่ยนแปลงของโลกปัจจุบัน ผู้บริหารสถานศึกษา คณะครูทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ ได้ร่วมมือกันกำหนดกรอบการทำงาน เพื่อการวางแผนการพัฒนา คุณภาพการศึกษา และคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนไปพร้อม ๆ กัน กระบวนการทำงานเกิดขึ้นอย่าง เป็นระบบบนพื้นฐานของความจำเป็นเร่งด่วนที่ต้องการพัฒนา โดยการคิดค้นนวัตกรรมเพื่อใช้ในการแก้ไข ปัญหาดังกล่าวในภาพรวมของโรงเรียน และนักเรียนกลุ่มย่อย การคิดค้นนวัตกรรมครั้งนี้มีข้อจำกัดคือต้อง คำนึงถึงความพอเพียงพอดีกับบบริบทของโรงเรียนเป็นสำคัญ และต้องมีประสิทธิภาพในการใช้เพื่อ แก้ปัญหาที่เกิดขึ้นได้จริง และยึดหลักการทำงานร่วมกัน ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมพัฒนา เพื่อสร้างนักเรียน โรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์) ให้ก้าวไกล หลังจากได้วางแผนการทำงานแล้ว คณะทำงานก็ได้ปฏิบัติงานตาม แผนที่วางไว้ มีการบันทึกผลประเมินผล และประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ในการวางแผนแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง มีการนิเทศการสอนของครูในทุกกลุ่มสาระฯ ผู้บริหาร คณะครูทุกคน และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย มีความภาคภูมิใจในความร่วมมือ ร่วมใจจากทุกฝ่าย ในการช่วยยกระดับ คุณภาพ การศึกษา ในครั้งนี้