ชื่อเรื่อง รูปแบบการพัฒนากิจกรรมส่งเสริมคุณลักษณะที่พึงประสงค์: กรณีศึกษาคุณลักษณะ
จิตอาสา ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอเมืองสระแก้ว
จังหวัดสระแก้ว
ชื่อผู้วิจัย อาภรณ์ เลิศกิจคุณานนท์
ปีที่วิจัย 2564
บทคัดย่อ
ในการศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาสภาพจิตอาสาของคนในชุมชนจิตอาสา อำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว 2) เพื่อร่างรูปแบบการพัฒนากิจกรรมส่งเสริมคุณลักษณะที่พึงประสงค์: กรณีศึกษาคุณลักษณะจิตอาสา ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว 3) เพื่อศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบการพัฒนากิจกรรมส่งเสริมคุณลักษณะที่พึงประสงค์: กรณีศึกษาคุณลักษณะจิตอาสา ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว 4) เพื่อยืนยันความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และความมีประโยชน์ของรูปแบบการพัฒนากิจกรรมส่งเสริมคุณลักษณะที่พึงประสงค์: กรณีศึกษาคุณลักษณะจิตอาสา ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว สำหรับประชากร/กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ คือ ประชาชนอำเภอเมืองสระแก้ว จำนวน 200 คน ครู/บุคลากร จำนวน 16 คน ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง จำนวน 11 คน ผู้เรียน/ผู้ร่วมกิจกรรม จำนวน 50 คน และผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 17 คน กำหนดขนาดโดยการใช้เกณฑ์ และการสุ่มกลุ่มตัวอย่างเลือกใช้วิธีสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ความถี่ และค่า t-test ค่าสหสัมพันธ์และสมการถดถอย
ผลการศึกษา พบว่า
จากการสัมภาษณ์ชุมชนต้นแบบพบประเด็น 1) ปัจจัยแห่งความสำเร็จ ประกอบด้วยลักษณะผู้นำชุมชน คนในชุมชนมีความเป็นจิตอาสา การมีตัวแบบทางสังคม (Social Modeling) ส่วน2) ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมจิตอาสา ประกอบด้วย การรับรู้ความสามารถของตนเอง การเห็นคุณค่าในตนเอง แรงจูงใจอาสา การมีตัวแบบด้านจิตอาสา และการสนับสนุนทางสังคม 3) พฤติกรรมจิตอาสา ประกอบด้วย ด้านการช่วยเหลือผู้อื่น ด้านการเสียสละต่อสังคม และด้านการมุ่งมั่นพัฒนา
คนในชุมชนจิตอาสา กศน.อำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว มีความคิดเห็นต่อปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมจิตอาสา โดยภาพรวม อยู่ในระดับมากที่สุด เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านเรียงลำดับตามค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อย3 ลำดับ พบว่า ปัจจัยการรับรู้ความสามารถของตนเอง ปัจจัยการสนับสนุนทางสังคม และปัจจัยเเรงจูงใจอาสา ปัจจัยทุกตัวมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมจิตอาสาของคนในชุมชนจิตอาสา กศน.อำเภอเมืองสระแก้ว โดยตัวแปรคู่ที่มีความสัมพันธ์กันสูงสุด 3 ลำดับแรก คือ ปัจจัยการเห็นคุณค่าในตนเอง กับปัจจัยการมีตัวแบบด้านจิตอาสา รองลงมาเป็นปัจจัยการรับรู้ความสามารถของตนเอง (b) กับปัจจัยการมีตัวแบบด้านจิตอาสา(e) และปัจจัยเเรงจูงใจอาสา(d) กับปัจจัยการมีตัวแบบด้านจิตอาสา(e) ตัวแปรที่สามารถพยากรณ์พฤติกรรมจิตสาธารณะ ได้แก่ ปัจจัยการมีตัวแบบด้านจิตอาสา(e) ปัจจัยการสนับสนุนทางสังคม(f) ปัจจัยเเรงจูงใจอาสา(d) ปัจจัยทั้ง 3 ตัว สามารถร่วมกันพยากรณ์พฤติกรรมจิตอาสา สาธารณะของคนในชุมชนจิตอาสา กศน.อำเภอเมืองสระแก้ว สามารถทำนายได้ร้อยละ 87.40
ผลจากการดำเนินการจัดเวทีวิชาการและประชุมครู การดำเนินงานทั้ง 2 แบบ พบว่า ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง จำนวน 11 ท่าน ครูและบุคลากร 16 ท่าน เสนอความคิดเห็นและยืนยันกรอบ ทั้งหมด 3 คุณลักษณะ มีความครอบคลุมและชัดเจน สามารถจัดกิจกรรมรองรับได้ โดยมีกิจกรรมรองรับ 9 กิจกรรม
การทดลองใช้รูปแบบ ผู้เรียน กศน.อำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว มีความคิดเห็นต่อการร่วมกิจกรรมจิตอาสา ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว โดยภาพรวม อยู่ในระดับมากที่สุด รายด้านเรียงลำดับตามค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อย คือ ด้านการเสียสละต่อสังคม รองลงมา คือ ด้านการช่วยเหลือผู้อื่น รายด้านที่มีค่าเฉลี่ยอันดับสุดท้าย คือด้านการมุ่งมั่นพัฒนา
ผู้ทรงคุณวุฒิ กศน.อำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว มีความคิดเห็นต่อรูปแบบการพัฒนากิจกรรมส่งเสริมคุณลักษณะที่พึงประสงค์: กรณีศึกษาคุณลักษณะจิตอาสา ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด รายด้านเรียงลำดับค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อย พบว่า รายด้านที่มีค่าเฉลี่ยอันดับแรก คือ ปัจจัยด้านการสนับสนุนทางสังคม รองลงมา คือ ปัจจัยด้านการเห็นคุณค่าในตนเอง อยู่ในระดับมากที่สุด รายด้านที่มีค่าเฉลี่ยอันดับ 3 คือ ปัจจัยด้านตัวแบบด้านจิตอาสา