ครูบ้านนอก

ชื่ื่อเรื่อง รูปแบบการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้วิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษา

ของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ

ผู้วิจัย นางอรวรรณ แดงประดับ

ปีที่วิจัย ปีการศึกษา 2565

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อศึกษารูปแบบการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้

ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ โดยมีวัตถุประสงค์เฉพาะดังนี้

1. เพื่อศึกษาสภาพ ปัญหาและความต้องการในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียน

บ้านเขาถ้ำ 2. เพื่อสร้างรูปแบบการบริหารตามแนวคิดกระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครู

พัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ 3. เพื่อทดลองใช้รูปแบบการใช้กระบวนการ

ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ 4. เพื่อประเมินผล

การใช้รูปแบบการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษา

ของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ การดำเนินการวิจัย แบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 การวิจัย Research1

(R1) เป็นการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน สภาพปัญหาและความต้องการในการใช้รูปแบบการใช้กระบวนการ

ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ โดยมี

ผู้เชี่ยวชาญจำนวน 9 คนและบุคลากรผู้เกี่ยวข้องในโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ จำนวน 40 คน ขั้นตอนที่ 2

การพัฒนา Development1(D1) เป็นการพัฒนา รูปแบบการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ

ครูพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ โดยการวิเคราะห์เอกสารและงานวิจัย

ที่เกี่ยวข้อง สัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 6 คน และตรวจสอบความตรงของรูปแบบ โดยการจัด

ประชาพิจารณ์ (Public Hearing) จากผู้เกี่ยวข้อง จำนวน 40 คน ขั้นตอนที่ 3 การวิจัย Research2

(R2) เป็นการทดลองใช้ รูปแบบการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพการจัด

การศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ โดยการจัดประชุมสรุปผลการทดลองใช้รูปแบบและ เก็บข้อมูล โดย

การตอบแบบสอบถามจากกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 40 คน และขั้นตอนที่ 4 การพัฒนา Development2

(D2) เป็นการประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนา

คุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ โดยใช้แบบสอบถามแบบมาตรประมาณค่า 5 ระดับ

จำนวน 2 ฉบับ เก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ครูผู้สอน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานและ

ผู้ปกครองนักเรียน รวมจำนวน 40 คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ยและค่าเบี่ยงเบน

มาตรฐาน ผลการวิจัย พบว่า

1. สรุปผลการศึกษาสภาพ ปัญหาและความต้องการในการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้

ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ จากการวิเคราะห์สภาพ ปัญหา

ภายในโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ สังเคราะห์ผลการดำเนินงานและผลการประเมินต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ

การดำเนินงานที่ผ่านมา สรุปได้ว่า โรงเรียนบ้านเขาถ้ำ ได้มีการดำเนินงานในการจัดการศึกษา

เพื่อพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาและเป็นการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยมีความตระหนัก

และมีความพยายามในการจัดทำแผนงาน โครงการ/กิจกรรม กำหนดบทบาทผู้รับผิดชอบการ

ดำเนินงาน บริหารจัดการ ติดตาม ตรวจสอบ ปรับปรุงพัฒนา เพื่อให้ผู้เรียนมีคุณภาพเป็นไปตาม และ

ปรับปรุงวิธีการบริหารจัดการและการดำเนินงาน เพื่อให้ผลการดำเนินงานบรรลุตามเป้าหมาย คือ

คุณภาพครู คุณภาพผู้เรียน อันเกิดจากการวางระบบการดำเนินงานในสถานศึกษาที่สอดคล้องกับ

สภาพ ปัญหารวมถึงความต้องการจำเป็นในการพัฒนา จึงควรมีการเสริมสร้างความตระหนัก

และความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพ

การจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ ให้ครอบคลุมบุคลากรทุกกลุ่มเป้าหมายและเน้นให้สามารถ

นำความรู้ไปสู่การปฏิบัติจริงในสถานศึกษา จนกลายเป็นวิถีวัฒนธรรมที่มีคุณภาพ จากการสนทนา

กลุ่มผู้เชี่ยวชาญ เพื่อระดมความคิดเห็นในการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนา

คุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ พบว่า ในด้านสภาพการบริหารของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ

สภาพการบริหารสถานศึกษา ใช้การบริหารตามระบบราชการของกระทรวงศึกษาธิการ กำหนดแบ่ง

การบริหารงานเป็น 4 กลุ่มงานใหญ่ตามรูปแบบสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้แก่

กลุ่มบริหารงานวิชาการ กลุ่มบริหารงานบุคคล กลุ่มบริหารทั่วไปและกลุ่มบริหารงานบัญชีการเงิน

โดยปัญหาของการบริหารโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ คือ การบริหารตามระบบราชการและรับสนองนโยบาย

ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ เขตพื้นที่และผู้อำนวยการ

โรงเรียน ทำให้ครูขาดการมีส่วนร่วมในการบริหาร การทำงานเป็นการรับคำสั่งและปฏิบัติตามคำสั่ง

จึงขาดพลวัตรและความคิดสร้างสรรค์ในการทำงาน เนื่องจากผู้มีส่วนเกี่ยวข้องไม่ได้ร่วมกำหนด

เป้าหมายและวิธีการในการดำเนินงาน จึงเป็นปัญหาสำคัญของการบริหารโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ

และยังขาดการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้เสียของโรงเรียน ตลอดจนสภาพ ปัญหาของนักเรียนโรงเรียน

บ้านเขาถ้ำ สรุปพอสังเขป ได้ว่ามีปัญหา ดังนี้1. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนยังต่ำกว่าเกณฑ์ของโรงเรียน

คือ วิชาภาษาอังกฤษ เป็นเวลาหลายปีต่อเนื่องกัน 2. การใช้สื่อและเทคโนโลยีที่ไม่เหมาะสมและ

ไม่เกิดประโยชน์ 3. การติดเกมของนักเรียน 4. ขาดความมุ่งมั่นในการเรียน และ 5. การใช้เวลาว่าง

ไม่เกิดประโยชน์

2. สรุปผลการสร้างรูปแบบการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพ

การจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ ผ่านกระบวนการสังเคราะห์ วิเคราะห์จากเอกสารทางวิชาการ

และการระดมความคิดเห็นจากผู้เชี่ยวชาญ ผู้ปฏิบัติงานและผู้เกี่ยวข้อง ตรวจสอบความตรง

ของรูปแบบ พบว่า มีความตรงและความเหมาะสมมาก โดยมีองค์ประกอบของรูปแบบ

4 องค์ประกอบ ดังนี้องค์ประกอบที่ 1 เป้าหมายการเรียนรู้องค์ประกอบที่ 2 มีบรรทัดฐานและค่านิยมร่วมกัน

องค์ประกอบที่ 3 การร่วมมือรวมพลัง องค์ประกอบที่ 4 การสะท้อนผล ผลการตรวจสอบ

รูปแบบการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียน

บ้านเขาถ้ำ จากการจัดประชุมประชาพิจารณ์เพื่อตรวจสอบความตรงของรูปแบบการใช้กระบวนการ

ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ พบว่า รูปแบบ

การใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียน

บ้านเขาถ้ำ มีความตรงและมีความเหมาะสมระดับมาก

3. สรุปผลการทดลองใช้รูปแบบการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนา

คุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ ปีการศึกษา 2564 โดยภาพรวม พบว่า มีผล

การดำเนินงานในภาพรวมอยู่ในระดับมาก โดย องค์ประกอบที่ 1 เป้าหมายการเรียนรู้มีผลการดำเนินงาน

ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก องค์ประกอบที่ 2 มีบรรทัดฐานและค่านิยมร่วมกัน มีผลการดำเนินงาน

ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก องค์ประกอบที่ 3 การร่วมมือรวมพลัง มีผลการดำเนินงานในภาพรวม

อยู่ในระดับมาก และองค์ประกอบที่ 4 การสะท้อนผล มีผลการดำเนินงานในภาพรวม อยู่ในระดับมาก

ผลการประเมินการดำเนินงานเชิงประจักษ์จากการใช้รูปแบบการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้

ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ พบว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 เฉลี่ยโดยรวม สูงสุดในวิชาสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ร้อยละ

73.08 ต่ำสุดคือวิชาภาษาอังกฤษ ร้อยละ 68.13 นักเรียนที่มีผลการประเมินคุณลักษณะที่พึงประสงค์

ในภาพรวมค่าเฉลี่ย ร้อยละ 90.67 โดยมีค่าเฉลี่ยสูงสุดในระดับดีเยี่ยม คือ ข้อที่ 1 รักชาติ ศาสนา

กษัตริย์และต่ำสุด คือ ข้อที่ 6 มุ่งมั่นในการทำงาน สมรรถนะความสามารถของผู้เรียน ทั้ง 5 ด้าน

การศึกษา 2564 โรงเรียนบ้านเขาถ้ำ ในภาพรวมค่าเป้าหมายร้อยละ 80 ผลการประเมินได้ 98.57

มีการพัฒนา +18.57 และผลที่ปรากฏต่อนักเรียน ครู ผู้บริหารสถานศึกษาและสถานศึกษา ปีการศึกษา

2564 โรงเรียนบ้านเขาถ้ำ พบว่า ผู้เรียน มีผลรางวัลในระดับเครือข่าย 2 รางวัล ครู ระดับเขต 4 รางวัล

ระดับภาค 2 รางวัล ผู้บริหารสถานศึกษา ครู ระดับเขต 1 รางวัลและระดับภาค 1 รางวัล ส่วน

สถานศึกษา ระดับเขต 2 รางวัลและระดับชาติ 2 รางวัล

4. สรุปผลการใช้รูปแบบการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพ

การจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ โดยภาพรวม พบว่า มีผลการดำเนินงานในภาพรวมอยู่ใน

ระดับมาก โดย องค์ประกอบที่ 1 เป้าหมายการเรียนรู้มีผลการดำเนินงานในภาพรวมอยู่ในระดับ

มาก องค์ประกอบที่ 2 มีบรรทัดฐานและค่านิยมร่วมกัน มีผลการดำเนินงานในภาพรวมอยู่ในระดับมาก

องค์ประกอบที่ 3การร่วมมือรวมพลัง มีผลการดำเนินงานในภาพรวมอยู่ในระดับมากและองค์ประกอบที่ 4

การสะท้อนผล มีผลการดำเนินงานในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ผลการประเมินความพึงพอใจของครูผู้สอน

คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานและผู้ปกครองนักเรียนต่อการจัดการศึกษาของโรงเรียนตามรูปแบบ

การใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ

พบว่า มีผลการดำเนินงาน ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก และผลการประเมินการดำเนินงาน

เชิงประจักษ์ตามรูปแบบการใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูพัฒนาคุณภาพการจัด

การศึกษาของโรงเรียนบ้านเขาถ้ำ ปีการศึกษา 2565 พบว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนชั้นประถมศึกษา

ปีที่ 1-6 เฉลี่ยโดยรวมสูงสุดในวิชาสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ร้อยละ 76.46 ต่ำสุดคือวิชา

ภาษาอังกฤษ ร้อยละ 70.12 นักเรียนที่มีผลการประเมินคุณลักษณะที่พึงประสงค์ ในภาพรวมค่าเฉลี่ย

ร้อยละ 99.49 โดยมีค่าเฉลี่ยสูงสุดในระดับดีเยี่ยม คือ ข้อที่ 1 รักชาติ ศาสนา กษัตริย์ และ ข้อที่ 7

รักความเป็นไทย และต่ำที่สุด คือ ข้อที่ 2 ซื่อสัตย์ สุจริต และข้อที่ 6 มุ่งมั่น ในการทำงาน เท่ากัน

สมรรถนะความสามารถของผู้เรียน ทั้ง 5 ด้าน การศึกษา 2565 โรงเรียนบ้านเขาถ้ำ พบว่า ในภาพรวม

ค่าเป้าหมายร้อยละ 78 ผลการประเมินได้ 92.22 มีการพัฒนา +14.22 และผลที่ปรากฏต่อนักเรียน

ครู ผู้บริหารสถานศึกษาและสถานศึกษา ปีการศึกษา 2565 โรงเรียนบ้านเขาถ้ำ พบว่า ผู้เรียน มีผล

รางวัลในระดับเครือข่าย 2 รางวัล ครู ระดับเขต 4 รางวัล ระดับภาค 2 รางวัล ผู้บริหารสถานศึกษา ครู

ระดับเขต 1 รางวัลและระดับภาค 1 รางวัล ส่วนสถานศึกษา ระดับเขต 2 รางวัลและระดับชาติ 2 รางวัล

เว็บน่าสนใจ