การประเมินโครงการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศภายใน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 โดยใช้รูปแบบการประเมินของสตัฟเฟิลบีม (Stufflebeams CIPP Model) เป็นกรอบแนวคิดในการประเมินโดยประเมิน 4 ด้าน มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินด้านบริบทหรือสภาพแวดล้อม ด้านปัจจัยนำเข้า ด้านกระบวนการของโครงการและด้านผลผลิตของโครงการประกอบด้วย
1) การพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศภายใน
2) ความพึงพอใจของนักเรียนและผู้ปกครองที่มีต่อการจัดการเรียนรู้ของครูโรงเรียนวังวิเศษ
3) ความพึงพอใจของครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานต่อการดำเนินโครงการ
4) คุณภาพผู้เรียน จำแนกเป็น
4.1) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระดับสถานศึกษา
4.2) ผลการทดสอบระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ของนักเรียนชั้น ม.3 และ ม.6
4.3) ผลการประเมินสมรรถนะนักเรียนตามหลักสูตรสถานศึกษา โดยศึกษาจากกลุ่มตัวอย่างครู จำนวน 52 คน กลุ่มตัวอย่างคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 13 คน นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 จำนวน 285 คน กลุ่มตัวอย่างผู้ปกครองนักเรียน จำนวน 285 คน เครื่องมือที่ใช้ในการประเมิน มีจำนวน 10 ฉบับ มี 2 ลักษณะ ซึ่งลักษณะที่ 1 มีลักษณะมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) จำนวน 6 ฉบับ ได้แก่ ฉบับที่ 1 แบบสอบถามด้านบริบทหรือสิ่งแวดล้อม ฉบับที่ 2 แบบสอบถามด้านปัจจัยนำเข้า ฉบับที่ 3 แบบสอบถามด้านกระบวนการ ฉบับที่ 4 แบบสอบถามด้านผลผลิตเกี่ยวกับการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศภายใน ฉบับที่ 5 แบบสอบถามด้านผลผลิตเกี่ยวกับความพึงพอใจของนักเรียนและผู้ปกครองต่อการจัดการเรียนรู้ของครู โรงเรียนวังวิเศษ ฉบับที่ 6 แบบสอบถามด้านผลผลิตเกี่ยวกับความพึงพอใจของครูที่มีต่อโครงการ ทุกฉบับมีการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือได้ค่าความเชื่อมั่นระหว่าง .83 - .95 แบบบันทึกผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนในระดับสถานศึกษา ปีการศึกษา 2564-2565 ตามสภาพจริง แบบบันทึกผลการทดสอบระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ชั้น ม.3 และ ม.6 และแบบบันทึกผลการประเมินสมรรถนะนักเรียน ตามหลักสูตรสถานศึกษา ตามสภาพจริง สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
ผลการประเมินพบว่า
การประเมินโครงการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศภายใน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 สรุปผลตามวัตถุประสงค์ของโครงการ
ดังนี้
1. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านบริบทหรือสภาพแวดล้อมของโครงการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศภายใน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 ตามความคิดเห็นของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมิน พบว่า
ด้านบริบทหรือสภาพแวดล้อมของโครงการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศภายใน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 ตามความคิดเห็นของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำแนกตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมิน พบว่า โดยภาพรวม มีค่าเฉลี่ย (=4.56, S.D. = .60) อยู่ในระดับมากที่สุด ผ่านเกณฑ์การประเมิน ทั้งภาพรวม และทุกประเด็นตัวชี้วัด
2. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านปัจจัยนำเข้าของโครงการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศภายใน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 ตามความคิดเห็นของครู ตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมิน พบว่า
ด้านปัจจัยนำเข้าของโครงการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศภายใน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 ตามความคิดเห็นของครู จำแนกตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมิน พบว่า โดยภาพรวมครูมีความคิดเห็น ( = 4.62, S.D.= .46) อยู่ในระดับมากที่สุด ผ่านเกณฑ์การประเมิน ทั้งภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัด
3. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านกระบวนการของโครงการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศภายใน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 ตามความคิดเห็นของครู ตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมิน พบว่า
ด้านกระบวนการของโครงการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศภายใน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 ตามความคิดเห็นของครู จำแนกตามตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมิน พบว่า โดยรวมครูมีความคิดเห็น (= 4.87 , S.D. = .30) อยู่ในระดับมากที่สุด ผ่านเกณฑ์การประเมิน ทั้งภาพรวม และทุกประเด็นตัวชี้วัด
4. ผลการประเมินด้านผลผลิต จำแนกเป็น
4.1 การพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศภายใน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 ตามความคิดเห็นของครู ตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมิน พบว่าการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศภายใน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 ตามความคิดเห็นของครู จำแนกตามตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมิน พบว่า โดยรวม ครูมีความคิดเห็นอยู่ในระดับมากที่สุด (= 4.76 , S.D. = .35) ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวม และทุกรายประเด็นตัวชี้วัด
4.2 ระดับความพึงพอใจของนักเรียน และผู้ปกครองต่อการจัดการเรียนรู้ของครู โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 ตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมิน พบว่า ระดับความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้ของครู โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 ตามความคิดเห็นของนักเรียน และผู้ปกครอง จำแนกตามกลุ่มผู้ประเมิน ประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมิน พบว่า ทั้งสองกลุ่มที่ประเมินมีค่าเฉลี่ย (= 4.67, S.D. = .41) อยู่ในระดับมากที่สุด สูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด ผ่านเกณฑ์การประเมิน และ เมื่อพิจารณาแต่ละกลุ่มผู้ประเมิน พบว่า นักเรียนมีความพึงพอใจโดยรวมมีค่าเฉลี่ย (= 4.70, S.D. = .39) อยู่ในระดับมากที่สุด ผ่านเกณฑ์การประเมิน ผู้ปกครอง มีความพึงพอใจโดยรวมมีค่าเฉลี่ยต่ำสุด (= 4.66 , S.D. = .44 อยู่ในระดับมากที่สุดผ่านเกณฑ์การประเมิน
4.3 ระดับความพึงพอใจของครูต่อการดำเนินโครงการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศภายใน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 ตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมิน พบว่า ระดับความพึงพอใจของครู ที่มีต่อโครงการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศภายใน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 จำแนกตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมิน พบว่า โดยภาพรวมครูมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุด (= 4.61, S.D. = .31) อยู่ในระดับมากที่สุด ผ่านเกณฑ์ภาพรวม และทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมิน
4.4 ผลการวิเคราะห์ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน จำแนกเป็น
4.4.1 ผลการเปรียบเทียบภาพรวมคะแนนเฉลี่ย GPA ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระดับสถานศึกษา โรงเรียนวังวิเศษ ก่อนการดำเนินโครงการ ปีการศึกษา 2564 และหลังดำเนินโครงการ ปีการศึกษา 2565 พบว่า โดยภาพรวมปีการศึกษา 2564 คะแนนเฉลี่ย GPA เท่ากับ 3.18 ปีการศึกษา 2565 คะแนนเฉลี่ย GPA เท่ากับ 3.34 มีค่าพัฒนา 0.20 ผ่านเกณฑ์ที่กำหนดและ เมื่อพิจารณาแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ พบว่า กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ มีค่าพัฒนาสูงสุด 0.40 รองลงมาได้แก่ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม มีเพียงกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ เพียงกลุ่มสาระเดียวที่ไม่มีค่าพัฒนา -0.27 ผ่านเกณฑ์ที่กำหนด
4.4.2 ผลการทดสอบระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 มีค่าคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 33.42 ปีการศึกษา 2565 มีค่าคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 38.93 โดยรวมมีค่าคะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้น 5.51
ส่วนผลการทดสอบระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2564 มีค่าคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 41.14 ปีการศึกษา 2565 มีค่าคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 34.51 โดยรวมมีค่าคะแนนเฉลี่ยลดลง 6.63 แสดงให้เห็นว่าผลการทดสอบระดับชาติขั้นพื้นฐาน โรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 เพิ่มขึ้น 1 ระดับชั้น คือ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ผ่านเกณฑ์
4.4.3 ผลการประเมินสมรรถนะสำคัญของนักเรียนโรงเรียนวังวิเศษ ปีการศึกษา 2565 พบว่า โดยภาพรวมสมรรถนะสำคัญของนักเรียนทั้ง 5 สมรรถนะ อยู่ในระดับดีขึ้นไป มากกว่าร้อยละ 80 ผ่านเกณฑ์การประเมิน และเมื่อพิจารณาเป็นรายสมรรถนะสำคัญ พบว่า สมรรถนะความสามารถในการสื่อสาร มีค่าเฉลี่ยร้อยละ สูงสุด ร้อยละ 89.35 รองลงมาได้แก่ สมรรถนะความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต มีค่าเฉลี่ยร้อยละ 89.16 ส่วนสมรรถนะความสามารถในการคิด มีค่าเฉลี่ยร้อยละต่ำสุด ร้อยละ 88.41 ผ่านเกณฑ์การประเมินทุกประเด็นตัวชีวัดที่ประเมิน
ข้อเสนอแนะ
ข้อเสนอแนะในการนำผลการประเมินไปใช้
1. กิจกรรมการออกแบบการเรียนรู้อิงมาตรฐาน และนำเสนอผลงาน ควรดำเนินการอย่างต่อเนื่อง เพื่อไปสู่ความยั่งยืน
2. โรงเรียนควรประชาสัมพันธ์ หรือ เผยแพร่ผลสำเร็จที่เกิดกับโรงเรียน ครู และนักเรียน ให้กว้างยิ่งขึ้น
3. โรงเรียนควรกำหนดมาตรการที่เป็นแรงจูงใจ เชิงบวกกรณีที่ครูสามารถพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน โดยตรวจสอบจากพัฒนาการครอบคลุม 1) ผลสัมฤทธิ์ระดับสถานศึกษา 2) ผลการทดสอบระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ชั้น ม.3 และ ม.6 และผลการประเมินผลการประเมินสมรรถนะสำคัญของผู้เรียนตามหลักสูตรสถานศึกษา
ข้อเสนอแนะในการประเมินหรือวิจัยครั้งต่อไป
1. ควรมีการประเมินโครงการต่างๆ ในระดับกลุ่มงาน หรือกลุ่มงานย่อยทุกโครงการโดยประยุกต์ใช้รูปแบบการประเมินแบบซิปป์ (CIPP Model) หรือรูปแบบอื่นที่เหมาะสม
2. ควรวิจัยพัฒนาศักยภาพของโรงเรียน และองค์กร เครือข่ายความร่วมมือจากกลุ่ม หรือหน่วยงานต่างๆ ในชุมชนในการร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้มาใช้ในการพัฒนาโรงเรียนให้เป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้