ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว รายวิชาคณิตศาสตร์
สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
ชื่อผู้วิจัย นภาพร เชียงไขแก้ว
ปีการศึกษา 2565
บทคัดย่อ
การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันและความต้องการในการพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 2) พัฒนาและหาประสิทธิภาพรูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 75/75 3) ศึกษาผลการใช้รูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 และ 4) ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนและปรับปรุงรูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/2 โรงเรียนสกลทวาปี ตำบลโนนหอม อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสกลนคร จำนวน 1 ห้องเรียน ที่กำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2565 จำนวนนักเรียนทั้งหมด 33 คน ได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) โดยใช้ห้องเรียนเป็นหน่วยในการสุ่มแบบแผนในการวิจัยแบบกึ่งทดลอง (Pre Experimental Design) แบบกลุ่มเดี่ยวทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน (The One Group Pretest- Posttest Design) เครื่องมือที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นเพื่อใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ประกอบด้วย รูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ และ ชุดฝึกทักษะ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ และแบบสนทนากลุ่ม แบบประเมินความเหมาะสมและความสอดคล้อง แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และแบบสอบถามความพึงพอใจ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการใช้ค่าสถิติร้อยละ ค่าเฉลี่ย ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ค่า t-test Dependent และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) แล้วนำเสนอแบบพรรณนาความ
ผลการศึกษาพบว่า
1. ผลการศึกษาสภาพปัจจุบันและความต้องการในการพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ผลการวิเคราะห์หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) และหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนสกลทวาปี กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ที่จัดให้ผู้เรียนได้เรียนเนื้อหาเรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว วิชาคณิตศาสตร์ เวลา 16 ชั่วโมง ประกอบด้วยเนื้อหา 1) แบบรูปและความสัมพันธ์ 2) สมการและคำตอบของสมการ 3) สมบัติของการเท่ากัน 4) การแก้สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียวด้วยสมบัติของการเท่ากัน 5) การแก้สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียวและการตรวจคำตอบ 6) โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว 1 7) โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว 2 และ 8) โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว 3 โดยมีขั้นตอนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 การนำเสนอปัญหา ขั้นตอนที่ 2 ไตร่ตรองรายบุคคล ขั้นตอนที่ 3 ไตร่ตรองรายกลุ่ม ขั้นตอนที่ 4 นำเสนอผลงาน ขั้นตอนที่ 5 สรุป ขั้นตอนที่ 6 ขยายปัญหา และขั้นตอนที่ 7 ประเมินและสะท้อนผล
2. ผลการพัฒนาและหาประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 75/75 พบว่า รูปแบบการเรียนรู้ มีความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity) โดยมีค่าดัชนีความสอดคล้องระหว่าง 0.80 - 1.00 ค่าประสิทธิภาพแบบรายบุคคล (Individual Tryout) เท่ากับ 65.42/64.43 ค่าประสิทธิภาพแบบกลุ่มย่อย (Small Group Tryout) เท่ากับ 72.92/71.87 และค่าประสิทธิภาพแบบภาคสนาม (Field Tryout) เท่ากับ 78.97/75.77
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 พบว่า รูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีประสิทธิภาพ คือ E1/E2 เท่ากับ 79.39/78.50 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้
4. ผลการศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนและปรับปรุงรูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีขั้นตอนดังนี้
4.1 ผลการประเมินความสามารถในการแก้ปัญหา ก่อนและหลังใช้รูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 พบว่า ความสามารถในการแก้ปัญหาหลังใช้รูปแบบ โดยภาพรวมอยู่ในระดับดี
4.2 ผลการศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 พบว่า ความพึงพอใจโดยภาพรวมอยู่ในระดับดี หลังสิ้นสุดการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ พบว่า ความพึงพอใจนักเรียนชอบชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่มีเนื้อหา ไม่ยากจนเกินไป สามารถทำโจทย์ปัญหาได้มากขึ้น เข้าใจง่าย ชอบทำโจทย์ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้เพราะระดับความยากง่าย เหมาะสมกับระดับความสามารถของนักเรียน แต่ในหนังสือยากจนเกินไป บรรยากาศในชั้นเรียนสนุกสนาน ครูสามารถทำให้คณิตศาสตร์เรื่องยากให้เป็นเรื่องง่าย