เรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ
เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ
ผู้วิจัย นายชัยพร ชื่นใจ
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ
อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี
ปีที่ศึกษา 2564
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ดังนี้ (1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐาน ความต้องการและแนวทางในการพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ (2) เพื่อสร้างและหาคุณภาพของรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 (3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ (4) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ (5) เพื่อประเมินรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ
รูปแบบการวิจัยที่ใช้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research & Development) ซึ่งแบ่งขั้นตอนเป็น 5 ขั้นตอน คือขั้นตอนที่1 ศึกษาข้อมูลพื้นฐาน ความต้องการและแนวทางของการพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ กลุ่มเป้าหมายเป็นนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 จำนวน 137คนและครูผู้สอนในกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ 4 คน ขั้นตอนที่2 การสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ ขั้นตอนที่ 3 การนำรูปแบบแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ ไปใช้จริง กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/4 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ สังกัดกองการศึกษาเทศบาลเมืองวารินชำราบ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564 จำนวน 35 คนซึ่งได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) ขั้นตอนที่ 4 เพื่อศึกษาความพึงพอใจที่มีต่อการจัดการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ ขั้นตอนที่ 5 การนำเสนอผลการพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรม การเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง 23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ กลุ่มเป้าหมาย คือ ผู้บริหารสถานศึกษา ครูผู้สอนการงานอาชีพ สังกัดองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น ในจังหวัดอุบลราชธานี จำนวน 5 คน คนสถิติที่ใช้ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่า t-test
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานและความต้องการในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ มีแนวทางในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับหลักการจัดการเรียนรู้ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญส่งเสริมให้นักเรียนสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง และโดยกระบวนการกลุ่ม โดยมีครูคอยให้คำแนะนำและสอดคล้องกับแนวทางการจัดการเรียนรู้ของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551
ที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้มีสมรรถนะตามหลักสูตรเช่นเดียวกันกับการจัดการเรียนรู้ให้นักเรียนมีทักษะการเรียนรู้ ในศตวรรษที่ 21 ที่ส่งเสริมให้นักเรียนเรียนรู้จากการปฏิบัติจริง มีทักษะด้านเทคโนโลยี เพื่อให้มีทักษะชีวิตสามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้
จากการสอบถามนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่3 เกี่ยวกับความต้องการของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) และผลการศึกษาความคิดเห็นเกี่ยวกับความต้องการและแนวทางในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในกลุ่มสาระการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ และการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ สรุปได้ว่า การจัดกิจกรรมการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) เป็นการจัดการเรียนรู้ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และสอดคล้องกับแนวการจัดการศึกษาในศตวรรษ ที่ 21 เพื่อให้สามารถพัฒนาคุณภาพชีวิตได้อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิตโดยการจัดการเรียนรู้ จะเน้นให้นักเรียนมีปฏิสัมพันธ์ในกลุ่ม ได้เคลื่อนไหวร่างกาย ได้ลงมือปฏิบัติและสรุปความรู้ด้วยตนเอง โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ และให้นักเรียนได้เรียนอย่างกระตือรือร้นและมีความสุขในการเรียน โดยผ่านกระบวนการเรียนรู้ด้วยการใช้เทคนิค การจัดกิจกรรมในการเรียนการสอนในลักษณะสื่อสารซึ่งเน้นปฏิสัมพันธ์ของผู้เรียนเป็นหลักเพื่อเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ใช้ทักษะสัมพันธ์ต่างๆ อย่างเป็นธรรมชาติและเกิดความคล่องตัวจนเกิดความชำนาญในการใช้ทักษะนั้นๆ ถึงขั้นนำไปประยุกต์ใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยการศึกษาความรู้และแก้ปัญหาเป็นกลุ่ม โดยทุกคนในกลุ่มได้แสดงความคิดเห็นหรือได้แสดงออก จากนั้นร่วมกันสรุปองค์ความรู้ โดยมีการนำเสนอผลงาน การอภิปรายในชั้นเรียนและสุดท้ายเป็นการนำความรู้จากการเรียนรู้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน และจาก การสังเคราะห์แนวคิดคิด ทฤษฎี เทคนิคการเรียนการสอน รูปแบบ การเรียนการสอนโดยใช้รูปแบบการสอนทักษะปฏิบัติของ เดวีส์ ร่วมกับการสอนแบบชี้แนะ ทำให้ผู้วิจัยได้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม ) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติซึ่งได้ขั้นตอนในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 5 ขั้นได้แก่ ขั้นที่ 1 ขั้นบอกวัตถุประสงค์ (Objective step) ขั้นที่ 2 ขั้นสาธิตทักษะหรือการกระทำ(Demonstration of skill or action) ขั้นที่3 ขั้นให้เทคนิควิธีการ (Step to technique) ขั้นที่ 4 ขั้นการฝึกโดยอิสระ (Independent training stage) ขั้นที่ 5 ขั้นให้ผู้เรียนเชื่อมโยงทักษะย่อยๆ เป็นทักษะที่สมบูรณ์ (The stage allows the learners to associate sub-skills into complete skills)
2. ผลการประเมินความเหมาะสมของรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ ที่สร้างขึ้นโดยรวมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ( x̄ = 4.40, S.D. = 0.55) และ รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง 23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ ที่นำไปใช้จริงกับกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 35 คน มีประสิทธิภาพเท่ากับ 83.38 /84.46 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้ที่ 80/80 และมีค่าดัชนีประสิทธิผล (E.I.) เท่ากับ 0.7687.ซึ่งมากกว่า 0.05 แสดงว่าหลังการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนวิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้ เทคนิคODSIT Model เรื่องการจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติส่งผลให้นักเรียนมีความรู้เพิ่มขึ้น 0.7687 หรือคิดเป็นร้อยละ 76.87 ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานการวิจัย
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติวิทยาศาสตร์ พบว่า นักเรียนมีคะแนนเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนรู้หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และ มีผลการประเมินทักษะปฏิบัติเรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น โดยใช้รูปแบบการสอนด้วยเทคนิค ODSIT Model เปรียบเทียบกับเกณฑ์ร้อยละ 80 พบว่านักเรียนมีคะแนนทักษะปฏิบัติ เฉลี่ยเท่ากับ 62.94 คะแนนจากคะแนนเต็ม 75 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 83.92 ซึ่งอยู่ในระดับทักษะดี ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้
4. ผลการศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ พบว่าโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.53
5. ผลการประเมินเพื่อรับรองรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ พบว่า ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษา โดยรวมเห็นด้วยกับรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพ (รายวิชาเพิ่มเติม) รหัสวิชา ง23216 โดยใช้เทคนิค ODSIT Model เรื่อง การจัดสวนถาดแบบชื้น เพื่อพัฒนาทักษะปฏิบัติ และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาลวารินวิชาชาติ มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด (x̄= 4.40, S.D = 0.55 )