ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการสอนแบบร่วมมือเพื่อนช่วยเพื่อนโดยใช้เทคนิคการปฏิบัติ
ประกอบแบบฝึกทักษะ เรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ผู้ศึกษา ปราณี บุญจิ่ม
พุทธศักราช 2566
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีความมุ่งหมาย เพื่อ สร้าง หาประสิทธิภาพ ทดลองใช้และประเมินผล
การพัฒนารูปแบบการสอนแบบร่วมมือเพื่อนช่วยเพื่อนโดยใช้เทคนิคการปฏิบัติประกอบแบบฝึกทักษะ เรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 แบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอน คือขั้นตอน
ที่ 1 สร้างรูปแบบการสอนแบบร่วมมือเพื่อนช่วยเพื่อนโดยใช้เทคนิคการปฏิบัติประกอบแบบฝึกทักษะ เรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มผู้ให้ข้อมูลคือ ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 คน เครื่องมือที่ใช้ แบบบันทึกการศึกษา ขั้นตอนที่ 2 หาประสิทธิภาพของรูปแบบการสอนแบบร่วมมือเพื่อนช่วยเพื่อนโดยใช้เทคนิคการปฏิบัติประกอบแบบฝึกทักษะ เรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มผู้ให้ข้อมูลคือ 1)ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 คน ชุดเดิม2) นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564 โรงเรียนหนองโกวิชาประสิทธิ์พิทยาคม ที่ไม่ใช่กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 33 คน เครื่องมือที่ใช้ 1)แบบประเมินแผนการจัดการเรียนรู้ ซึ่งมีค่า IOC ตั้งแต่ 0.60 1.00 2) แบบประเมินแบบฝึกทักษะ เรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น ซึ่งมีค่า IOC ตั้งแต่ 0.80 1.00 ขั้นตอนที่ 3 การทดลองใช้รูปแบบการสอนแบบร่วมมือเพื่อนช่วยเพื่อนโดยใช้เทคนิคการปฏิบัติประกอบแบบฝึกทักษะ เรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กับกลุ่มตัวอย่างได้แก่นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนหนองโกวิชาประสิทธิ์พิทยาคม ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2565 จำนวน 18 คน เครื่องมือที่ใช้ 1) แผนการจัดการเรียนรู้ จำนวน 6 แผน 14 ชั่วโมง ซึ่งมีค่า IOC ตั้งแต่ 0.60 1.00 2) แบบฝึกทักษะ เรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น จำนวน 6 เล่ม ซึ่งมีค่า IOC ตั้งแต่ 0.80 1.00 3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนและหลังเรียนเรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น เป็นข้อสอบแบบปรนัย ชนิดเลือกตอบแบบ 4 ตัวเลือก จำนวน 20 ข้อ ซึ่งมีค่า IOC ตั้งแต่ 0.80 1.00 4) แบบประเมินพฤติกรรมการฝึกปฏิบัติหลังเรียน ขั้นตอนที่ 4 ประเมินผลของรูปแบบการสอนแบบร่วมมือเพื่อนช่วยเพื่อนโดยใช้เทคนิคการปฏิบัติประกอบแบบฝึกทักษะ เรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มผู้ให้ข้อมูล คือ ผู้เชี่ยวชาญ (ชุดเดิม) เครื่องมือที่ใช้ได้แก่ 1) แบบสัมภาษณ์ 2) แบบประเมินความคิดเห็นด้านความเหมาะสม ด้านความเป็นไปได้ ด้านความถูกต้อง และด้านการนำไปใช้ ซึ่งมีค่า IOC ตั้งแต่ 0.80 1.00
ผลการศึกษาพบว่า
๑.รูปแบบการสอนแบบร่วมมือเพื่อนช่วยเพื่อนโดยใช้เทคนิคการปฏิบัติประกอบแบบฝึกทักษะ เรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีความเหมาะสม ประกอบด้วยแผนการจัดการเรียนรู้รูปแบบการสอนแบบร่วมมือเพื่อนช่วยเพื่อนโดยใช้เทคนิคการปฏิบัติประกอบแบบฝึกทักษะ เรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 6 แผน ดังนี้ ๑) ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับขิม ๒) เรื่อง ทฤษฎีโน้ตดนตรีไทยเบื้องต้น ๓) เรื่อง การฝึกปฏิบัติการบรรเลงขิมเบื้องต้น ๔) เรื่อง รูปแบบการตีขิม ๕) เรื่อง ฝึกปฏิบัติการบรรเลงเพลงแขกบรเทศ ชั้นเดียว ๖) เรื่อง ฝึกปฏิบัติการบรรเลงเพลงลาวครวญ แต่ละแผนมีองค์ประกอบดังนี้คือ 1) สาระสำคัญ 2) มาตรฐานการเรียนรู้ช่วงชั้น 3) จุดประสงค์การเรียนรู้ 4) สาระการเรียนรู้ 5) สมรรถนะสำคัญของนักเรียน ๖) คุณลักษณะสำคัญของนักเรียน ๗)บูรณาการบูรณาการข้ามกลุ่มสาระการเรียนรู้ ๘)บูรณาการกับแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง 9) กิจกรรมการเรียนการสอน 10) การวัดผลประเมินผล 11) สื่อและแหล่งเรียนรู้ แบบฝึกทักษะเรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2เลือกเนื้อหาที่จะนำมาสอนในครั้งนี้ คือ เรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น โดยแบ่งเนื้อหาที่ จะสอนออกเป็นตอนย่อย ๆ โดยกำหนดสาระการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรียนรู้ เพื่อเป็นแนวทางในการสร้างแบบฝึกทักษะ 6 ชุด ซึ่งแต่ละชุดประกอบด้วย 1)คำแนะนำในการใช้แบบฝึก 2) คำชี้แจงสำหรับนักเรียน 3) จุดประสงค์การเรียนรู้ 4) กรอบการเรียนรู้แบบฝึกทักษะ(เนื้อหาสาระ) 5) แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน/แบบทดสอบหลังเรียน/ทดสอบปฏิบัติ 6) เฉลยแบบทดสอบ และ7) บรรณานุกรม
2. ประสิทธิภาพของรูปแบบการสอนแบบร่วมมือเพื่อนช่วยเพื่อนโดยใช้เทคนิคการปฏิบัติประกอบแบบฝึกทักษะ เรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ไม่ใช่กลุ่มตัวอย่าง 3 : 9 : 21 ได้ประสิทธิภาพ 84.17/83.33 , 83.06/82.22, 83.75/83.10 เป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด คือ 80/80
3. การทดลองใช้รูปแบบการสอนแบบร่วมมือเพื่อนช่วยเพื่อนโดยใช้เทคนิคการปฏิบัติประกอบแบบฝึกทักษะ เรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กับกลุ่มตัวอย่าง พบว่า มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ที่กำหนด ค่าดัชนีประสิทธิผลมีค่าเท่ากับ 0.6934 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. การประเมินผลของรูปแบบการสอนแบบร่วมมือเพื่อนช่วยเพื่อนโดยใช้เทคนิคการปฏิบัติประกอบแบบฝึกทักษะ เรื่อง การบรรเลงขิมเบื้องต้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้านความเหมาะสม ด้านการนำไปใช้ ด้านความถูกต้องและด้านประโยชน์อยู่ในระดับมากที่สุดทุกด้าน ( = 4.60, S.D.= 0.65, = 4.57, S.D. = 0.54, = 4.90, S.D.= 0.67, = 4.90, S.D. = 0.62) รวมทั้ง 4 ด้านอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.72, S.D.= 0.78) เช่นเดียวกัน ผู้เชี่ยวชาญ มีความเห็นว่าการสอนในรูปแบบดังกล่าวมีความถูกต้อง เหมาะสม เป็นประโยชน์สามารถนำไปใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนได้เป็นอย่างดียิ่ง