1. ความสำคัญของผลงานนวัตกรรมที่นำเสนอ
1.1 เหตุผลหรือแรงบันดาลใจ ความจำเป็น ปัญหาหรือความต้องการที่จัดทำผลงานนวัตกรรม
การพัฒนาบ้านเมืองให้เจริญยิ่งขึ้นไปนั้น ย่อมต้องพัฒนาบุคคลก่อน เพราะถ้าบุคคลซึ่งเป็นองค์ประกอบของส่วนรวมไม่ได้รับการพัฒนาแล้ว ส่วนรวมจะเจริญ และมั่นคงได้ยากยิ่ง การที่บุคคลจะพัฒนาได้ก็ด้วยปัจจัยประการเดียว คือ การศึกษา การศึกษานั้นแบ่งเป็นสองส่วน คือ การศึกษาด้านวิชาการส่วนหนึ่ง กับการอบรมบ่มนิสัย ให้เป็นผู้มีจิตใจใฝดี ใฝ่เจริญ ละอายชั่วกลัวบาปส่วนหนึ่งการพัฒนาบุคคลจะต้องพัฒนา ให้ครบถ้วนทั้งสองส่วน เพื่อให้บุคคลได้มีความรู้ไว้ใช้ประกอบการและมีความดีไว้เกื้อหนุนการประพฤติปฏิบัติทุกอย่างให้เป็นไปในทางที่ถูกที่ควรและอำนวยผลประโยชน์ที่พึงประสงค์ พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เมื่อวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2540( สำนักงานคณะกรรมการการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ. 2551 : 115 ) จากพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ดังกล่าวข้างต้นจะเห็นว่าการที่จะพัฒนาบ้านเมืองให้มีความเจริญยิ่งขึ้นนั้น ต้องพัฒนาบุคคลก่อน โดยจะต้องพัฒนาให้บุคคลได้รับการพัฒนาด้านการศึกษา ร่วมกับการพัฒนาด้านจิตใจให้เป็นผู้ใฝ่ดี เป็นพลเมืองที่ดี มีคุณภาพและประสิทธิภาพ ทำให้พัฒนาประเทศได้สะดวกได้ผลแน่นอนรวดเร็ว ( อมรรัตน์ วงศ์ศรียา. 2562 : 1 )พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ มีพระราชทานกระแสรับสั่ง ต่อประชาชนชาวไทยให้ ช่วยกันสร้างคนดีให้บ้านเมือง พร้อมทั้งพระราชทานหลัก 3 ประการ ที่เกี่ยวกับครูและนักเรียนไว้ว่า ให้ครูรักเด็ก เด็กรักครู ให้ครูสอนให้เด็กมีน้ำใจต่อเพื่อนไม่ให้แข่งขันกัน แต่ให้แข่งกับตังเองและให้เด็กที่เรียนเก่งช่วยสอนเพื่อนที่เรียนช้ากว่า ให้ครูจัดกิจกรรมให้นักเรียนทำร่วมกันเพื่อให้เห็นคุณค่าของความสามัคคีการดำเนิน งานโครงการโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. เพื่อสืบสานพระราชปณิธานเดินตามรอยเบื้องพระยุคลบาท ตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณบดินทรเทพยวรางกูร เพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมในโรงเรียน พัฒนาผู้บริหาร ครู และนักเรียนตามกรอบแนวคิดโครงการโรงเรียนคุณธรรม สพฐ.(สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. 2559 : ก - 3) โรงเรียนบ้านห้วยโป้ ใช้แนวทางในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมในโรงเรียน ดำเนินงานโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. รวมถึงการปลูกฝังคุณธรรมให้ผู้บริหาร ครู นักเรียนและบุคลากรทางการศึกษาตามคุณธรรมอัตลักษณ์โรงเรียนบ้านห้วยโป้ มีการพัฒนาคุณธรรมร่วมกันในระดับห้องเรียน ระดับโรงเรียน เพื่อความยั่งยืนของการดำเนินงาน โรงเรียนบ้านห้วยโป้ จึงได้จัดทำโครงการโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. โดยกำหนดคุณธรรมอัตลักษณ์ของตนเองคือ มีวินัย ความซื่อสัตย์ ความพอเพียง จิตสาธารณะเพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมในโรงเรียน
ผู้ปกครองนักเรียนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม เนื่องจากภาวะเศรษฐกิจจึงทำให้ผู้ปกครองบางส่วนซึ่งเป็นบิดามารดาของนักเรียนต้องประกอบอาชีพรับจ้างในต่างถิ่น ดังนั้นนักเรียนบางส่วนจึงขาดการดูแลเอาใจใส่จากครอบครัว เพราะอาศัยอยู่กับตายายส่วนใหญ่ หรือผู้ปกครองอื่นที่ไม่ใช่บิดามารดา อีกทั้งผู้ปกครองต้องทำมาหากิน จึงไม่มีเวลาและไม่ได้ใส่ใจเรื่องความประพฤติที่ดีของนักเรียนเท่าที่ควร จึงทำให้นักเรียนมีพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ ได้แก่ นักเรียนติดโทรศัพท์มือถือ ติดเกมส์ออนไลน์ ส่งผลให้ความเอาใจใส่ตั้งใจเรียนและความสนใจในการทำการบ้านลดลง นักเรียนไม่มีวินัย ไม่ตั้งใจเรียน ขาดความพอเพียงไม่ประหยัด ใช้จ่ายเงินตามใจตนเอง ไม่มีความซื่อสัตย์ต่อตนเอง และผู้อื่น และขาดการมีจิตสาธารณะต่อผู้อื่นและส่วนรวม ซึ่งผู้ปกครองมุ่งหวังจะให้โรงเรียนดูแลช่วยแก้ปัญหา และปลูกฝังพฤติกรรมที่ดีงามให้แก่นักเรียน ผู้บริหารโรงเรียนได้ตระหนักถึงปัญหาและความสำคัญดังกล่าว จึงได้จัดทำนวัตกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนในโรงเรียนขึ้น เนื่องจากคุณธรรม จริยธรรมเป็นองค์ประกอบที่สำคัญต่อการประพฤติปฏิบัติตน เสริมสร้างและปลูกฝัง คุณธรรม จริยธรรมในการดำรงชีวิตของนักเรียนในโรงเรียน ดังนั้นนวัตกรรม BANHUAYPO MODEL : ปลูกต้นกล้าคุณธรรม จึงมีความจำเป็นสำหรับการปลูกฝังคุณธรรมความดีแก่นักเรียน เพื่อนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน และช่วยเหลือผู้อื่นในสังคม
1.2 แนวคิดหลักการสำคัญที่เกี่ยวข้องกับผลงานหรือนวัตกรรม
ประภาส ละราคี (2552 : 36) กล่าวว่า คุณธรรม จริยธรรม หมายถึง สภาพความดีงาม สิ่งที่ควรประพฤติปฏิบัติที่สะท้อนคุณธรรมออกมาให้เห็นเป็นรูปธรรมด้วยการทำบ่อย ๆ ซ้ำ ๆ จนกลายเป็นนิสัย
ศักดิ์ชัย นิรัญทวี (2521 : 55) กล่าวว่า จริยธรรมเป็นคำที่แสดงส่อถึงคุณภาพจิตใจคน เป็นเรื่องที่อยู่ภายในใจคน ส่วนคุณธรรมเป็นคำสอนที่ส่อแสดงถึงคุรภาพจิตใจเช่นเดียวกันกับจริยธรรม แต่ขณะเดียวกัน ก็ส่อแสดงถึงความดีมีตัวตนด้วย จริยธรรมมีความหมายหนักไปทางความประพฤติที่ดีงามหรือถูกต้องกับมติของสังคมมากกว่าส่วนคุณธรรมเน้นเรื่องภายในจิตใจอย่างแท้จริง
กรมสามัญศึกษา หน่วยศึกษานิเทศก์(2532 : 2) กล่าวว่า ค่านิยมเป็นความคิดเห็นในเรื่องความดี เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับความประพฤติของคน และมีเกณฑ์ในการตัดสินความดีด้วยคุณธรรมและจริยธรรม เนื่องจากความหมายของคำใกล้เคียงกันมาก จนบางครั้งจะเรียกค่านิยมที่เป็นเรื่องความประพฤติในสิ่งที่ควรปฏิบัตินี้ ในชื่อของคุณธรรมจริยธรรมไปเลยก็มี