ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนตามทฤษฎีปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยชุมชนมีส่วนร่วมเพื่อส่งเสริมทักษะการดูแลสุขภาพตนเอง รายวิชาสุขศึกษา
สำหรับนักเรียน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6
สถานศึกษา โรงเรียนนาทรายวิทยาคม สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุดรธานี
ผู้วิจัย นางสุวพิชญ์ ภาวะชาติ ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
ปีการศึกษา 2565
บทคัดย่อ
รายงานการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนตามทฤษฎีปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยชุมชนมีส่วนร่วม เพื่อส่งเสริมทักษะการดูแลสุขภาพตนเอง รายวิชาสุขศึกษา สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีวัตถุประสงค์ของการวิจัยเพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาและแนวทางการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยชุมชนมีส่วนร่วม เพื่อส่งเสริมทักษะการดูแลสุขภาพตนเอง รายวิชาสุขศึกษา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 2) พัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยชุมชนมีส่วนร่วม เพื่อส่งเสริมทักษะการดูแลสุขภาพตนเอง รายวิชาสุขศึกษา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ E1/E2 ที่ 80/80 และมีค่าดัชนีประสิทธิผล ตั้งแต่ 0.5 ขึ้นไป 3) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยชุมชนมีส่วนร่วม เพื่อส่งเสริมทักษะการดูแลสุขภาพตนเองรายวิชาสุขศึกษา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียน และ 4) เปรียบเทียบทักษะการดูแลสุขภาพตนเอง ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยชุมชนมีส่วนร่วม เพื่อส่งเสริมทักษะการดูแลสุขภาพตนเอง รายวิชาสุขศึกษา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียน และ 5) ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยชุมชนมีส่วนร่วมเพื่อส่งเสริมทักษะการดูแลสุขภาพตนเอง รายวิชาสุขศึกษา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 การดำเนินการวิจัยมี 4 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การวิเคราะห์ (Analysis) โดยการวิเคราะห์ข้อมูลที่ใช้ในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอน ระยะที่ 2 การออกแบบและพัฒนา (Design and Development) การดำเนินการแบ่งออกเป็น 2 ขั้นตอน คือ 1) การออกแบบรูปแบบการจัดการเรียนการสอนตามทฤษฎีปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยชุมชนมีส่วนร่วม เพื่อส่งเสริมทักษะการดูแลสุขภาพตนเอง 2) การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอน คู่มือการใช้รูปแบบ ฯ แผนการจัดการเรียนรู้ และเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล ระยะที่ 3 การนำไปใช้ (Implementation) โดยการนำรูปแบบการเรียนการสอนไปทดลองใช้จริงกับกลุ่มตัวอย่างที่เป็นนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/1 จำนวน 25 คน ซึ่งได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) โดยการจับสลาก เนื่องจากนักเรียนในโรงเรียนนาทรายวิทยาคม สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุดรธานี มีการจัดนักเรียนเข้า ชั้นเรียนแบบคละความสามารถกัน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบสอบถามแบบสัมภาษณ์ สภาพปัจจุบันและปัญหาการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในวิชาสุขศึกษา เพื่อส่งเสริมความรู้ความเข้าใจและเพื่อส่งเสริมทักษะการดูแลสุขภาพตนเอง 2) แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาสุขศึกษาเพื่อ เพื่อส่งเสริมทักษะการดูแลสุขภาพตนเอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ซึ่งเป็นแบบปรนัยเลือกตอบชนิด 4 ตัวเลือก จำนวน 30 ข้อ 4) แบบทดสอบวัดทักษะการดูแลสุขภาพตนเอง จำนวน 30 ข้อ ประกอบด้วย 4 ด้าน 5) แบบสอบถามความพึงพอใจ ซึ่งเป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ จำนวน 1 ฉบับ 15 ข้อ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าที t-test
ผลการวิจัยพบว่า
1. จากการสำรวจสภาพปัญหาและผลการจัดการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุดรธานีผลการสำรวจพบว่า สาระสำคัญจากการศึกษาสภาพการจัดการเรียนการสอน ทำให้ทราบปัญหาและความต้องการของผู้เกี่ยวข้องทั้งด้านครูผู้สอนและผู้เรียน ทำให้ได้ข้อมูลพื้นฐานที่เป็นประโยชน์ที่สามารถนำไปเป็นแนวทางในการวางแผนเพี่อพัฒนาวิธีการจัดการเรียนการสอนให้ตอบสนองความต้องการ ความสนใจ และความสามารถของผู้เรียน และเพื่อพัฒนาการจัดการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพโดยใช้แบบประเมินค่าดัชนีความสอดคล้องแบบวิเคราะห์เอกสาร และแบบสัมภาษณ์จากผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน พบว่า มีความสอดคล้อง ผลการจัดการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ผลการสำรวจพบว่า ทักษะที่เป็นปัญหาสำหรับผู้เรียนมาก คือ ทักษะการดูแลสุขภาพตนเองมีการฝึกปฏิบัติน้อย ขาดความรู้ความเข้าใจและ แนวทางการปฏิบัติเพื่อดูแลรักษาสุขภาพของตนเองและส่งผลต่อสุขภาพของนักเรียน
2. รูปแบบการจัดการเรียนการสอนตามทฤษฎีปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยชุมชนมีส่วนร่วมเพื่อส่งเสริมทักษะการดูแลสุขภาพตนเอง รายวิชาสุขศึกษา สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีประสิทธิภาพเท่ากับ 85.47/84.80 และมีมีดัชนีประสิทธิผลเท่ากับ 0.7718
3. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนกลุ่มตัวอย่างที่เรียนด้วย รูปแบบการจัดการเรียนการสอนตามทฤษฎีปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยชุมชนมีส่วนร่วม เพื่อส่งเสริมทักษะการดูแลสุขภาพตนเองรายวิชาสุขศึกษา สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หลังเรียนมีค่าสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. ทักษะการดูแลสุขภาพตนเองของนักเรียนกลุ่มตัวอย่าง ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนการสอนตามทฤษฎีปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยชุมชนมีส่วนร่วม เพื่อส่งเสริมทักษะการดูแลสุขภาพตนเอง รายวิชาสุขศึกษา สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หลังเรียนมีค่าสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
5. ความพึงพอใจของนักเรียน ที่มีต่อการเรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนการสอนตามทฤษฎีปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยชุมชนมีส่วนร่วม เพื่อส่งเสริมทักษะการดูแลสุขภาพตนเอง รายวิชาสุขศึกษา สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด