ชื่อเรื่อง : รายงานผลการประเมินโครงการโรงเรียนวิถีพุทธ โรงเรียนวัดบ้านไผ่
สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 2
ผู้ศึกษา : นายเกตุกิจ สิทธิกาย
ประเภทสารนิพนธ์ : ผลงานทางวิชาการ
ปีที่พิมพ์ : 2565
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อรายงานผลการประเมินโครงการโรงเรียนวิถีพุทธ โรงเรียนวัดบ้านไผ่ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 2 โดยการประยุกต์ใช้รูปแบบ CIPP Model ซึ่งแบ่งการประเมินออกเป็น 4 ด้านดังนี้ การประเมินด้านบริบท (Context Evaluation) การประเมินด้านปัจจัยนำเข้า(Input Evaluation) การประเมินด้านกระบวนการ(Process Evaluation) และการประเมินด้านผลผลิต (Product Evaluation) ประชากรที่ใช้ในการประเมิน คือ ผู้ที่เกี่ยวข้องกับโครงการโรงเรียนวิถีพุทธ โรงเรียนวัดบ้านไผ่ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 2 ได้แก่ คณะครู บุคลากรทางการศึกษาและคณะกรรมการสถานศึกษา (ยกเว้นผู้บริหารสถานศึกษาและตัวแทนครู) นักเรียนและผู้ปกครองนักเรียน ใช้ข้อมูลปีการศึกษา 2564 รวมจำนวนประชากรทั้งสิ้น จำนวน 283 คน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการประเมิน คือ ผู้ที่เกี่ยวข้องกับโครงการโรงเรียนวิถีพุทธ โรงเรียนวัดบ้านไผ่ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 2 ได้แก่ คณะครู บุคลากรทางการศึกษาและคณะกรรมการสถานศึกษาจำนวน 19 คน นักเรียนประถมศึกษาปีที่ 4 ถึงมัธยมศึกษา ปีที่ 3 จำนวน 78 คน ผู้ปกครองนักเรียนจำนวน 78 คน รวมกลุ่มตัวอย่างทั้งสิ้น จำนวน 165 คน กำหนดกลุ่มตัวอย่าง โดยใช้ตารางเครจซี่และมอร์แกน ด้วยวิธีการสุ่มแบบเจาะจง (Purposive sampling)
ผลการศึกษาพบว่า
1. ผลการประเมินโครงการโรงเรียนวิถีพุทธ โรงเรียนวัดบ้านไผ่ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 2 ประเมินโดยคณะครู บุคลากรทางการศึกษาและ
คณะกรรมการสถานศึกษา ภาพรวมมีความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า ด้านที่มีระดับความคิดเห็นสูงสุดได้แก่ ด้านบริบทมีความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก รองลงมาได้แก่ ด้านกระบวนการ
มีความคิดเห็นอยู่ในระดับมากและด้านที่มีระดับความคิดเห็นต่ำสุด ได้แก่ ด้านปัจจัยนำเข้า มีความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก ทุกด้านมีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมากและผ่านเกณฑ์การประเมิน
1.1 ผลการประเมิน ด้านบริบท ภาพรวมมีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายข้อ พบว่าข้อที่มีระดับความคิดเห็นสูงสุด ได้แก่ ความสอดคล้องของวิสัยทัศน์ โรงเรียนวิถีพุทธกับนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ รองลงมา ได้แก่ รูปแบบการจัดการศึกษาโรงเรียนวิถีพุทธสอดคล้องกับพันธกิจและเป้าหมายการจัดการศึกษาของโรงเรียน และระดับความคิดเห็นต่ำสุด ได้แก่ รูปแบบการจัดการศึกษาโรงเรียนวิถีพุทธสอดคล้องกับความต้องการจำเป็นและความคาดหวังของนักเรียน ทุกข้อมีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมากและผ่านเกณฑ์การประเมิน
  1.2 ผลการประเมิน ด้านปัจจัยนำเข้า ภาพรวม มีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายข้อ พบว่าข้อที่มีระดับความคิดเห็นสูงสุด ได้แก่ครูมีความรู้ ความเข้าใจ และสามารถจัดการเรียนรู้พัฒนาผู้เรียน โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ตามหลักไตรสิกขา (ศีล สมาธิ ปัญญา) รองลงมา ได้แก่ โรงเรียนได้จัดประดิษฐานพระพุทธรูปประจำโรงเรียน และประจำห้องเรียนอย่างเหมาะสม และระดับความคิดเห็นต่ำสุด ได้แก่ โรงเรียนได้ดำเนินการประชาสัมพันธ์สร้างความตระหนัก และความเข้าใจแก่ผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่าย ให้มีความรู้ความเข้าใจ ในหลักการและวิธีการดำเนินการตามแนวทางการจัดการศึกษาตามแนวทางโรงเรียนวิถีพุทธ ทุกข้อมีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมากและผ่านเกณฑ์ การประเมิน
1.3 ผลการประเมิน ด้านกระบวนการ ภาพรวม มีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายข้อ พบว่าข้อที่มีระดับความคิดเห็นสูงสุด ได้แก่ โรงเรียนดำเนินการติดตามวัดและประเมินผลผู้เรียนตามสภาพจริงด้วยเครื่องมือที่เหมาะสมและวิธีการที่หลากหลาย ครอบคลุมทั้งกาย สังคม จิตใจ ปัญญา รองลงมา ได้แก่ โรงเรียนจัดการศึกษาบูรณาการไตรสิกขา (ศีล สมาธิ ปัญญา) ในกระบวนการเรียนรู้ และระดับความคิดเห็นต่ำสุด ได้แก่ โรงเรียนจัดการเรียนรู้ที่หลากหลาย และส่งเสริมการแสวงหาความรู้ สร้างองค์ความรู้ด้วยตนเองโดยอาศัยหลักธรรม มาเป็นกรอบในการคิดวิเคราะห์และแก้ปัญหา ทุกข้อมีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมากและผ่านเกณฑ์การประเมิน
1.4 ผลการประเมิน ด้านผลผลิต ภาพรวม มีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายข้อ พบว่า ข้อที่มีระดับความคิดเห็นสูงสุด ได้แก่ นักเรียนยึดหลักอิทธิบาท 4 คือ ฉันทะ ความพอใจรักใคร่ วิริยะ ความพากเพียร จิตตะ ความเอาใจใส่ฝักใฝ่ วิมังสา ความหมั่น สอดส่องในเหตุผล ในการปฏิบัติงานให้สำเร็จอย่างมีประสิทธิภาพ รองลงมา ได้แก่ นักเรียนปฏิบัติตามหลักธรรมหิริโอตตัปปะ (ความละอายและเกรงกลัวบาป) ไม่สร้างความเดือดร้อนแก่ตนเองและผู้อื่น และระดับความคิดเห็นต่ำสุด ได้แก่ นักเรียนรู้จักใช้ทรัพยากรอย่างประหยัดเกิดประโยชน์และคุ้มค่าทุกข้อมีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมากและผ่านเกณฑ์การประเมิน
ตอนที่ 2 ผลประเมินโครงการโรงเรียนวิถีพุทธ โรงเรียนวัดบ้านไผ่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 2 ด้านผลผลิต ประเมินโดยนักเรียนและผู้ปกครองนักเรียน ภาพรวมมีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายข้อ พบว่า ข้อที่มีระดับความคิดเห็นสูงสุด ได้แก่ นักเรียนมีวินัย ความรับผิดชอบ ซื่อสัตย์ ตรงต่อเวลาในการปฏิบัติงาน ประกอบอาชีพ รองลงมา ได้แก่ นักเรียนตั้งตนอยู่ในระเบียบวินัย กฎเกณฑ์และกติกาทางสังคมปฏิบัติตนตามหลักศีล 5 เป็นพื้นฐานในการดำรงชีวิต และระดับความคิดเห็นเฉลี่ยต่ำสุด ได้แก่ นักเรียน แต่งกาย สะอาด สุภาพ ถูกต้องเหมาะสม ตามกาลเทศะ ทุกข้อมีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับมากและผ่านเกณฑ์การประเมิน