ชื่อเรื่อง รายงานการพัฒนารูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับ
เอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์
ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ผู้วิจัย นายอภิโชค กุลเสน
ปีที่ทำการวิจัย 2564
บทคัดย่อ
การดำเนินการวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) 1. เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการรูปแบบ
การสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ 1) แบบสอบถามความต้องการในการพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ เป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า (Rating scale) 5 ระดับของลิเคิร์ท จำนวน 15 ข้อ มีดัชนีความสอดคล้อง (IOC) ระหว่าง .80 1.00 มีความเชื่อมั่นของแบบทดสอบเท่ากับ .92 2) แบบสัมภาษณ์ เรื่อง แนวทางการพัฒนารูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ 1) นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ของโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสระแก้ว ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564 ใช้ตารางของ เครจซี่ และมอร์แกน (Krejcie & Morgan, 1970, pp. 607 - 608) ซึ่งได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 80 คน โดยผู้วิจัยได้ใช้วิธีการสุ่มอย่างง่าย (Simple random sampling) โดยการจับสลาก เพื่อเป็นกลุ่มตัวอย่างในการตอบแบบสอบถาม 2) ผู้ทรงคุณวุฒิที่มีความรู้และประสบการณ์ มีความสามารถ และมีประสบการณ์ในการสอนวิชาการงานอาชีพ ไม่ต่ำกว่า 15 ปี จำนวน 5 คน ได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง (Purposive sampling)
2. เพื่อสร้างรูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน
เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ 1) รูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) คู่มือการใช้รูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 3) เอกสารประกอบการเรียน ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 5 เล่ม 4) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เป็นแบบปรนัย ชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ 5) แบบทดสอบวัดทักษะการคิดสร้างสรรค์ เรื่อง บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 แบบอัตนัย จำนวน 3 ข้อ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนซับนกแก้ววิทยา สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสระแก้ว ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564 จำนวน 3 กลุ่ม จำนวน 56 คน
3. เพื่อทดลองรูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ 1) คู่มือการใช้รูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เป็นแบบปรนัย ชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ 3) แบบทดสอบวัดทักษะการคิดสร้างสรรค์ เรื่อง บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา
ปีที่ 2 เป็นแบบอัตนัย จำนวน 3 ข้อ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษา
ปีที่ 2/5 โรงเรียนซับนกแก้ววิทยา สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสระแก้ว ภาคเรียนที่ 1
ปีการศึกษา 2565 จำนวน 24 คน โดยใช้วิธีการสุ่มแบบแบ่งกลุ่ม (Cluster random sampling) โดยใช้ห้องเรียนเป็นหน่วยในการสุ่ม จำแนกตามห้องเรียน ซึ่งแต่ละห้องเรียน นักเรียนมีผลการเรียนคละกันทุกห้อง
4. เพื่อประเมินรูปแบบด้วยการศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการสอน เป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับของลิเคิร์ท จำนวน 15 ข้อ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่
กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/5 โรงเรียนซับนกแก้ววิทยา สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสระแก้ว ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2565 จำนวน 24 คน โดยใช้วิธีการสุ่มแบบแบ่งกลุ่ม (Cluster random sampling) โดยใช้ห้องเรียนเป็นหน่วยในการสุ่ม จำแนกตามห้องเรียน ซึ่งแต่ละห้องเรียน นักเรียนมีผลการเรียนคละกันทุกห้อง
สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าประสิทธิภาพ การทดสอบค่าที และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า มี 5 องค์ประกอบ คือ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์
3) ขั้นตอนการสอน 4) ระบบสังคม 5) ระบบสนับสนุน องค์ประกอบด้านขั้นตอนการสอน
มี 5 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นที่ 1 จัดกลุ่มเรียนรู้ ขั้นที่ 2 นำสู่เนื้อหา ขั้นที่ 3 มาร่วมกิจกรรม ขั้นที่ 4
ทำการทดสอบ ขั้นที่ 5 มอบรางวัล ความต้องการในการพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือกันเรียนรู้ เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ โดยรวม อยู่ในระดับมากที่สุด
2. ผลการพัฒนารูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
2.1 รูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา
ปีที่ 2 มี 5 องค์ประกอบ คือ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) ขั้นตอนการสอน 4) ระบบสังคม
5) ระบบสนับสนุน ขั้นตอนการสอนมี 5 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นที่ 1 จัดกลุ่มเรียนรู้ ขั้นที่ 2 นำสู่เนื้อหา
ขั้นที่ 3 มาร่วมกิจกรรม ขั้นที่ 4 ทำการทดสอบ ขั้นที่ 5 มอบรางวัล ร่างรูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย
สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยรวม อยู่ในระดับมากที่สุด
2.2 คู่มือการใช้รูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีความเหมาะสม โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
2.3 เอกสารประกอบการเรียน ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีความเหมาะสม โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
2.4 ประสิทธิภาพของรูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จากการทดลองใช้ครั้งที่ 3 ที่พัฒนาขึ้นมีค่าเท่ากับ 81.20/80.75
มีประสิทธิภาพเป็นไปตามเกณฑ์ 80/80 ที่ตั้งไว้
3. ผลการทดลองรูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า
3.1 ประสิทธิภาพของรูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี
สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีค่าเท่ากับ 84.17/83.44 สูงกว่าเกณฑ์ 80/80 ที่ตั้งไว้
3.2 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญ
ทางสถิติที่ระดับ .05
3.3 ทักษะการคิดสร้างสรรค์ ของนักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญ
ทางสถิติที่ระดับ .05
4. ผลการประเมินรูปแบบด้วยการศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ ร่วมกับเอกสารประกอบการเรียน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ ชุด บ้านสวย สวนงาม โภชนาการดี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยรวมอยู่ในระดับมาก โดยรวมอยู่ในระดับมาก