ครูบ้านนอก

ชื่อเรื่องการพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพ

การศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา

ผู้วิจัย นางสาวขนิษฐา พลายเพ็ชร์

ปีที่ทำวิจัยปีการศึกษา 2563 – 2564

บทคัดย่อ

การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพ

การศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา มีวัตถุประสงค์เพื่อ

1. สร้างรูปแบบการนิเทศที่เป็นไปตามบริบทของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา เพื่อนำมา

พัฒนาคุณภาพการศึกษาได้อย่างเหมาะสม

2. ประเมินรูปแบบการนิเทศที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพ

การศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา

ประชากรที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ผู้บริหารสถานศึกษา และครูผู้ปฏิบัติหน้าที่สอนในโรงเรียน

สระกระโจมโสภณพิทยา จำนวน 27 คน ประกอบด้วยผู้บริหาร 2 คน และครู25 คนกลุ่มตัวอย่างที่

ใช้ในการวิจัยได้แก่กลุ่มผู้ให้ข้อมูลการสนทนากลุ่ม(Focus group) เกี่ยวกับรูปแบบการนิเทศของ

โรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยาในอนาคต จำนวน 15 คน กลุ่มผู้เชี่ยวชาญให้ข้อมูลจากการสัมภาษณ์

จำนวน 15 คน และกลุ่มผู้ร่วมสนทนากลุ่มของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา จำนวน 10 คน

มีวิธีดำเนินการวิจัย6 ขั้นตอน ได้แก่ขั้นตอนที่1การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไป

ตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา

ขั้นตอนที่2EDFR รอบที่1เป็นการนำแบบสัมภาษณ์ที่ได้จากการสนทนา ไปสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ

โดยผู้วิจัยส่งหัวข้อการสัมภาษณ์ไปยังผู้เชี่ยวชาญ 15 คน ขั้นตอนที่3การสร้างแบบสอบถาม โดย

ผู้วิจัยนําข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ (EDFR รอบที่1) สร้างแบบสอบถามถาม เป็น

แบบสอบถามมาตราส่วนประมาณค่า5 ระดับขั้นตอนที่4นําข้อความจากความคิดเห็นของ

ผู้เชี่ยวชาญจากการสัมภาษณ์รอบที่1ที่มีความเห็นสอดคล้องกันตั้งแต่ร้อยละ 50 ขึ้นไป สร้าง

แบบสอบถามรูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพ

การศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา มาทำ EDFR รอบที่2และรอบที่3ขั้นตอนที่5การ

ตรวจสอบความเหมาะสมและเป็นไปได้ในการนําไปปฏิบัติของรูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตาม

บริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา ผู้วิจัย

ดำเนินการ โดยการสนทนากลุ่ม(Focus group discussion) และขั้นตอนที่6สรุปความคิดเห็นที่ได้

จากการสนทนากลุ่ม

เครื่องมือที่ใช้เก็บรวมรวมข้อมูลในการวิจัยได้แก่แบบสัมภาษณ์และแบบสอบถามการพัฒนา

รูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียน

สระกระโจมโสภณพิทยา สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่การวิเคราะห์เนื้อหา (Content analysis)

การหาค่าดัชนีความสอดคล้อง(IOC: Index of Item-Objective Congruent) ร้อยละ (Percentage)

ค่ามัธยฐาน (Median) ค่าพิสัยระหว่างควอไทล์(Interquartile range) และการตรวจสอบรูปแบบ

การนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสระ

กระโจมโสภณพิทยา โดยการสนทนากลุ่ม(Focus group) เพื่อตรวจสอบความเหมาะสม และความ

เป็นไปได้ในการนำรูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษาไปใช้ในโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา

ผลการวิจัยพบว่า

1. รูปแบบการนิเทศที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของ

โรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา ประกอบด้วยกระบวนการ 8 ด้าน62 องค์ประกอบ ได้แก่ด้านการ

วิเคราะห์สภาพความต้องการของการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา 6 องค์ประกอบ

ด้านการสร้างความรู้ความเข้าใจ และความตระหนัก8 องค์ประกอบ ด้านการพัฒนาทักษะการทำงาน

กลุ่ม8 องค์ประกอบ ด้านการเสริมสร้างประสบการณ์ทางวิชาชีพและการสาธิตรูปแบบการสอน 10

องค์ประกอบ ด้านการร่วมคิดแลกเปลี่ยนเรียนรู้/กิจกรรมชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ(PLC) 7

องค์ประกอบ ด้านการพัฒนาหลักสูตร10 องค์ประกอบ ด้านการวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน 7

องค์ประกอบ และด้านการติดตาม ประเมินผลตลอดกระบวนการ 6 องค์ประกอบ

2. ผลการตรวจสอบรูปแบบการนิเทศที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนา

คุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา มีความเหมาะสมสามารถนำไปปฏิบัติได้และ

มีองค์ประกอบเหมือนกับองค์ประกอบที่สร้างขึ้นตามความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญ

3. ผลการประเมินความเป็นไปได้ของรูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของ

สถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษา ของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา โดยภาพรวม พบว่า

มีความเป็นไปได้อยู่ในระดับมาก มีความเป็นประโยชน์อยู่ในระดับมากที่สุด

บทนำ

โลกปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ส่งผลต่อทิศทางการพัฒนาประเทศอย่าง

หลีกเลี่ยงไม่ได้ไม่ว่าจะเป็นด้านเศรษฐกิจสังคม วิทยาศาสตร์เทคโนโลยีการเมืองการปกครอง

และการศึกษา มนุษย์จึงเป็นปัจจัยหลักที่จะต้องได้รับการพัฒนาศักยภาพเป็นลำดับแรก โดยการ

พัฒนาทรัพยากรมนุษย์ซึ่งเป็นยุทธศาสตร์หลักในการพัฒนาประเทศ ซึ่งการจัดการศึกษาของไทย

มีการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาตามสถานการณ์นโยบายปฏิรูปการศึกษามาโดยลำดับการศึกษาเป็น

รากฐานของการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์เพื่อนำไปต่อยอดในการพัฒนาประเทศชาติและแก้ปัญหาต่างๆ

บนความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในสังคมได้อย่างรอบด้าน เป็นเครื่องมือที่สำคัญในการพัฒนาคนให้มี

การเตรียมความพร้อมรับการเปลี่ยนแปลงของโลกในศตวรรษที่21 ซึ่งมีสิ่งที่สำคัญที่สุดคือทักษะ

การเรียนรู้และการเสริมสร้างปัจจัยแวดล้อมที่เอื้อต่อการพัฒนาคุณภาพของคน

ดังนั้นกระบวนการจัดการศึกษา จึงจำเป็นต้องมีการปรับปรุง/พัฒนาหลักสูตรการจัดการเรียน

การสอนให้สอดคล้องกับปรัชญาและจุดหมายของการศึกษา ซึ่งผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการนำหลักสูตร

ไปใช้ก็คือครูผู้สอนและบุคลากรทางการศึกษา โดยมีบทบาทสำคัญที่จะต้องทำหน้าที่กระตุ้นเร่งเร้า

ให้ครูมีความตื่นตัวที่จะปรับปรุงการเรียนการสอน และพัฒนาศักยภาพของตนไปสู่ความสำเร็จในการ

จัดการศึกษาให้เป็นไปตามมาตรฐานที่คาดหวังของสังคมไทย ให้ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและ

มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามจุดมุ่งหมายของหลักสูตรการพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้มีคุณภาพ

มีหลากหลายวิธีและวิธีที่สถานศึกษาสามารถดำเนินงานได้ทั้งระบบด้วยกันได้คือการนิเทศ

การศึกษา ซึ่งถือเป็นกระบวนการสำคัญอย่างหนึ่งที่มีผลโดยตรงต่อมาตรฐานการจัดการศึกษา และ

พัฒนาการศึกษาในทุกขั้นตอน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการจัดการศึกษาระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน การ

นิเทศการศึกษาจะเป็นกระบวนการหนึ่งที่ช่วยให้เกิดการยกระดับคุณภาพการศึกษาในโรงเรียนได้เป็น

อย่างด ีเพราะการนิเทศเป็นส่วนหนึ่งของการบริหารการศึกษา และเป็นกระบวนการที่มีจุดหมายหลัก

ในการช่วยพัฒนาครูให้มีความสามารถในการพัฒนาศักยภาพในการทำงานร่วมกันระหว่างผู้นิเทศกับ

ครูผู้รับการนิเทศ เพื่อให้มีขวัญกำลังใจ สามารถพัฒนาการจัดการเรียนการสอนรวมถึงการทำงานของ

ตนเองได้และมีผลต่อการจัดการเรียนการสอนอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งส่งผลต่อคุณภาพของผู้เรียน

ต่อไปในที่สุดดังคำกล่าวที่ว่า“การจัดการที่ดีเป็นกุญแจนำไปสู่ความสำเร็จขององค์กรการนิเทศ

การศึกษาที่ดีนำไปสู่การจัดการที่ด”ี(สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ,2562)

จากที่กล่าวมาข้างต้นสอดคล้องกับการปฏิรูปการศึกษา พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ

พ.ศ. 2542 และแก้ไขเพิ่มเติม(ฉบับที่4)พ.ศ. 2562 (กระทรวงศึกษาธิการ, 2562) ได้กล่าวอีกว่าการ

กระจายอำนาจมีเป้าหมายหลักที่สำคัญ3 ประการ คือพัฒนาคุณภาพมาตรฐานการศึกษาและการ

เรียนรู้ของคนไทย เพิ่มโอกาสทางการศึกษาให้เกิดการเรียนรู้อย่างทั่วถึงมีคุณภาพ และส่งเสริมการมี

ส่วนร่วมของคนทุกภาคส่วนในการบริหารและการจัดการศึกษา ซึ่งผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการพัฒนา

คุณภาพการศึกษา ประกอบด้วยกระบวนการบริหาร กระบวนการเรียนการสอน และกระบวนการ

นิเทศการศึกษา ซึ่งเป็นกระบวนการเสริมคุณภาพการจัดการเรียนการสอน โดยมีศึกษานิเทศก์เป็น

กำลังสำคัญในการสนับสนุนความสามารถของครูกระตุ้นยั่วยุให้ครูผู้บริหารโรงเรียนสามารถ

ปฏิบัติงานการจัดการศึกษาให้มีประสิทธิภาพและเกิดผลต่อผู้เรียนอย่างมีคุณภาพ ถึงแม้ว่าการนิเทศ

การศึกษาจะมีเป้าหมายหลักอยู่ที่คุณภาพผู้เรียน แต่การดำเนินงานกระทำผ่านตัวกลาง คือครูและ

บุคลากรทางการศึกษา ด้วยมีความคาดหวังว่ากิจกรรมต่างๆ ที่ครูได้รับนั้นจะเป็นประโยชน์ต่อการ

พัฒนาพฤติกรรมการจัดการเรียนการสอนซึ่งมีผลต่อการพัฒนาคุณภาพของผู้เรียนโดยตรง

(สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ,2541) และสอดคล้องกับวิสัยทัศน์การขับเคลื่อน

ภารกิจตามนโยบายในพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ

หน่วยงานทางการศึกษามีแนวทางในการปฏิบัติมากมาย ซึ่งหนึ่งในกิจกรรมการดำเนินการที่

สำคัญคือการนิเทศติดตาม ส่งเสริมช่วยเหลือและพัฒนาการจัดการศึกษา เพื่อให้เกิดคุณภาพโดย

อาศัยความร่วมมือจากบุคคลหลายฝ่ายในหลาย ๆ ด้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านการพัฒนาคุณภาพ

การเรียนการสอน ซึ่งปัจจุบันความเปลี่ยนแปลงของสังคม ความก้าวหน้าด้านวิทยาศาสตร์และ

เทคโนโลยีที่เปลี่ยนไปอย่างรวดเร็วทำให้บุคลากรต้องมีการปรับปรุงพัฒนาตนเองให้ทันต่อการ

เปลี่ยนแปลง เพื่อการปฏิบัติงานที่ได้คุณภาพ การนิเทศการสอนมีความสำคัญต่อการเรียนการสอน

เป็นอย่างยิ่งเพราะในบางครั้งแม้ว่าครูผู้สอนจะได้ใช้ความรู้ความสามารถในกิจกรรมที่ได้วางแผนไว้

แล้วก็ตาม อาจจะมีบางอย่างขาดตกบกพร่องไม่สมบูรณ์หากมีบุคคลอื่นคอยชี้แนะ แนะนำ ช่วยเหลือ

จะทำให้การสอนเกิดผลดีกว่าการสอนเพียงคนเดียว(วัชรา เล่าเรียนดี,2553, น. 21)

การจัดการศึกษาของสถานศึกษาจะเกิดคุณภาพนั้นได้ต้องประกอบด้วย3 กระบวนการ คือ

กระบวนการบริหาร กระบวนการเรียนการสอน และกระบวนการนิเทศการศึกษา ทั้งนี้จึงแสดงให้เห็น

ว่าการนิเทศการศึกษามีความสำคัญในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา โดยการนิเทศการศึกษาเป็นการ

ชี้แจง การแนะนำ และการนิเทศการศึกษาเป็นภารกิจที่จำเป็นต่อการศึกษา เป็นเรื่องละเอียดอ่อน

จำเป็นที่ต้องอาศัยความร่วมมือจากบุคคลหลายฝ่ายในหลาย ๆ ด้าน เพื่อร่วมพัฒนาคุณภาพ

การศึกษา ดังจะเห็นจากความจำเป็นหลายประการ ได้แก่ประการแรก คือความเปลี่ยนแปลงของ

สังคม ความเจริญก้าวหน้าของวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่เป็นไปอย่างรวดเร็วบุคลากรในหน่วยงาน

ทางการศึกษาจำเป็นต้องปรับปรุงตนเองให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงเพื่อจะได้ปฏิบัติงานได้อย่างมี

คุณภาพ ซึ่งการนิเทศการศึกษาเป็นกระบวนการที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อช่วยเหลือและพัฒนางานให้ทันต่อ

สภาพความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นประการที่สอง คือในหน่วยงานทางการศึกษาทุกระดับมีเป้าหมาย

ในการปฏิบัติงานร่วมกันคือพัฒนาคุณภาพการศึกษา จึงจำเป็นต้องใช้กระบวนการการบริหาร

กระบวนการเรียนการสอนและกระบวนการนิเทศเพื่อจะได้ช่วยส่งเสริมสนับสนุนการทำงานซึ่งกันและ

กันดังนั้นการนิเทศการศึกษาจึงเป็นองค์ประกอบสำคัญที่ช่วยเหลือสนับสนุนให้กระบวนการบริหาร

และกระบวนการเรียนการสอนมีคุณภาพถึงระดับที่พึงประสงค์และประการสุดท้ายคือมาตรฐาน

การศึกษาของประเทศ จำเป็นต้องมีการรักษาและควบคุมคุณภาพให้ได้มาตรฐาน และกระบวนการ

นิเทศการศึกษาก็มีขอบข่ายการปฏิบัติงานที่มุ่งเน้นการควบคุมมาตรฐานการศึกษาโดยตรง จะเห็นว่า

การนิเทศการศึกษามีความสำคัญต่อการพัฒนาปรับปรุงและส่งเสริมประสิทธิภาพการศึกษาใน

สถานศึกษาให้ครูมีความรู้ความเข้าใจในหลักสูตรสามารถจัดการเรียนการสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

รวมทั้งการบริหารจัดการการจัดการเรียนการสอนและปัญหาอื่นๆ ที่ส่งผลต่อคุณภาพการศึกษา เมื่อเป็น

เช่นนั้นแล้วเราจะละเลยไม่มีการนิเทศการศึกษาได้อย่างไร (อารีบัวแฝง, 2563 อ้างถึงใน ทิพวรรณ

ถาวรโชต, 2564) การนิเทศการศึกษาเป็นกระบวนการที่มีจุดมุ่งหมาย เพื่อช่วยเหลือและพัฒนางาน

ให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นและยังช่วยพัฒนา สนับสนุนส่งเสริมการทำงานซึ่งกันและกันการ

นิเทศการศึกษาจึงเป็นองค์ประกอบสำคัญที่ช่วยสนับสนุนกระบวนการบริหาร และกระบวนการเรียน

การสอนที่มีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา ประกอบด้วยการให้ความช่วยเหลือครูผู้สอน โดยให้มี

การปรับปรุงแนวการสอน รูปแบบการสอนของครูอย่างสม่ำเสมอ มีการวางแผนการแก้ปัญหา กำหนด

เป้าหมายของกลุ่มรวมกันมีการปรับกิจกรรมการเรียนการสอนให้เหมาะสมกับสภาพและความ

ต้องการของผู้เรียน (ปรียาพร วงศ์อนุตรโรจน์,2553, น. 226)

ปัญหาของการนิเทศการศึกษาในสถานศึกษา เป็นปัญหาที่สถานศึกษาต้องการความ

ช่วยเหลือในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาในทุกๆ ด้าน เพื่อชี้แนะแนวทางและพัฒนาการจัด

การศึกษา โดยเฉพาะโรงเรียนที่มีขนาดเล็ก/กลาง และอยู่ห่างไกล ซึ่งต้องการการช่วยเหลือจากภาคส่วน

ต่างๆ ที่มีบทบาทในการช่วยพัฒนาการจัดการศึกษา ทั้งในด้านการบริหารวิชาการ การบริหาร

งบประมาณ การบริหารบุคคล และการบริหารทั่วไป ปัญหาที่เกิดขึ้นของการจัดการศึกษานั้นต้องมี

การแก้ไขปัญหาที่ตรงจุดและตรงกับหลักการต่าง ๆ ของการจัดการศึกษา ซึ่งจะทำให้เกิด

ประสิทธิภาพดังที่ได้กล่าวมานั้นแต่ความต้องการของสถานศึกษาดังกล่าวยังไม่ได้รับการตอบสนอง

อย่างแท้จริงเนื่องมาจากการขาดแคลนศึกษานิเทศก์และบุคลากรในการนิเทศการศึกษา รวมทั้ง

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาที่มีความจําเป็นในการพัฒนาสถานศึกษาให้บรรลุตามเป้าหมาย โดยให้

สถานศึกษาปฏิบัติงานได้ตามมาตราฐานการปฏิบัติงานของสถานศึกษา

การสร้างคุณภาพการศึกษาจึงต้องประกอบด้วยหลักการร่วมมือจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและ

หน่วยงานหลายภาคส่วนการเชื่อมโยงความร่วมมือระหว่างกลุ่มบุคคล ทั้งนี้การรวมกลุ่มของบุคลากร

ที่มีบทบาทด้านการนิเทศภายในสถานศึกษา ได้แก่ผู้บริหารสถานศึกษา ศึกษานิเทศก์และครูผู้สอน

ถือว่ามีความจำเป็นในการพัฒนารูปแบบการนิเทศภายใน อีกทั้งสภาพบริบทของสถานศึกษาแต่ละ

แห่งมีความแตกต่างกันทั้งด้านปัจจัยนำเข้า(นักเรียน) ลักษณะของครูและบุคลากรทางการศึกษาใน

โรงเรียน สภาพแวดล้อม วัฒนธรรมองค์กรรวมถึงปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอก ซึ่งส่งผลต่อการ

พัฒนาคุณภาพการศึกษาทั้งสิ้นทั้งนี้รูปแบบการนิเทศภายในที่จะประสบความสำเร็จได้นั้นต้อง

อาศัยทั้งความร่วมมือและต้องมีรูปแบบที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา โดยมีวัตถุประสงค์หลัก

เพื่อพัฒนาการศึกษาให้เกิดคุณภาพ นั่นคือความพยายามทุกอย่างของผู้ปฏิบัติหน้าที่ทางการศึกษาใน

การให้ความช่วยเหลือแนะนําครูหรือบุคลากรที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาในด้านต่างๆ โดยเฉพาะการ

ปรับปรุงวิธีสอน ที่จะช่วยพัฒนาครูให้เกิดความงอกงามทางวิชาชีพทางการศึกษาให้รู้จักเลือกและใช้

วัสดุอุปกรณ์การสอน ปรับปรุงหลักสูตรและเลือกเนื้อหาสาระที่จะนํามาสอน ที่จะรวมถึงการพัฒนา

และปรับปรุงวิธีสอน และการประเมินผลการสอน (Good, 1973)

โรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา เป็นโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดกลาง ตั้งอยู่ตำบลสระกระโจม

อำเภอดอนเจดีย์จังหวัดสุพรรณบุรีมีสภาพพื้นที่แห้งแล้งประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำไร่

อ้อยรับจ้างเลี้ยงวัวและรับจ้างทั่วไป ฐานะทางเศรษฐกิจยากจนถึงปานกลาง ส่งผลให้คุณภาพชีวิต

อยู่ในระดับต่ำถึงปานกลาง นักเรียนส่วนใหญ่ด้อยโอกาสทางการศึกษาและมีฐานะยากจน ดังนั้นครู

และบุคลากรของโรงเรียนถือเป็นกำลังสำคัญในการดำเนินงานต่างๆ ทั้งด้านการจัดการศึกษาและ

การดูแลนักเรียน ครูและบุคลากรส่วนใหญ่ทำงานอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานาน มีศักยภาพเฉพาะตัว

บุคคลสูงและหลากหลาย แต่จากการสำรวจผลการปฏิบัติงาน ในปีการศึกษาที่ผ่านมา พบว่าส่วน

ใหญ่ขาดความกระตือรือร้นในการร่วมกันขับเคลื่อนโรงเรียนให้เป็นไปตามเป้าหมายที่กำหนด คือการ

มุ่งยกระดับคุณภาพการศึกษาเพื่อก้าวสู่มาตรฐานสากล นอกจากนี้ยังมีการบรรจุครูใหม่เข้ามาทุกปี

การศึกษา ในขณะที่มีการเกษียณอายุราชการของบุคลากรทุกปีการศึกษาเช่นกันจึงทำให้เกิดความ

ต่างของวัยในการทำงานร่วมกันของครูและบุคลากร ซึ่งมีวิธีการ/ รูปแบบในการจัดการเรียนการสอน

รวมถึงการทำงานที่แตกต่างกันไปตามวัยการจัดการเรียนการสอนส่วนใหญ่ยังใช้สื่อการสอนแบบเดิม

ๆ ขาดการสร้าง/ พัฒนาสื่อการสอนหรือนวัตกรรมใหม่ๆมาใช้ในการจัดการเรียนการสอน

กระบวนการสอนไม่จูงใจผู้เรียนให้เกิดความใฝ่รู้ใฝ่เรียน เท่าที่ควร ส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้

ของผู้เรียนยังอยู่ในระดับต่ำเมื่อเปรียบเทียบกับเกณฑ์คุณภาพมาตรฐานของชาติการนิเทศการจัดการ

เรียนการสอนจึงมีบทบาทสูงมากในการที่จะช่วยให้ครูและบุคลากรทางการศึกษาได้พัฒนาตนเองให้มี

สมรรถนะสูงเพียงพอที่จะนำไปใช้ในการพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ความสามารถ และคุณลักษณะ

ตามที่สังคมและประเทศชาติต้องการ เพื่อให้การนิเทศเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับ

นโยบายการพัฒนาผู้นำการเปลี่ยนแปลง เพื่อรองรับการกระจายอำนาจสู่สถานศึกษาของ

กระทรวงศึกษาธิการ รูปแบบและกระบวนการนิเทศจึงจำเป็นต้องปรับปรุงเปลี่ยนแปลง เพื่อให้

สอดคล้องกับบริบทที่เปลี่ยนแปลงไป รวมทั้งความต้องการของผู้รับการนิเทศด้วยเหมือนกันควรมีการ

นำเอารูปแบบการบริหารจัดการแนวใหม่ที่ประสบความสำเร็จเข้ามาประยุกต์ใช้(โรงเรียนสระกระโจม

โสภณพิทยา, 2564, น.7)

จากการวิเคราะห์ความเปลี่ยนแปลงทั้งด้านเศรษฐกิจสังคม และการเมืองที่มีการเปลี่ยนแปลงไปอย่าง

รวดเร็วรวมถึงศึกษาและวิเคราะห์สภาพบริบทของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา ผู้วิจัยมีความสนใจ

ศึกษารูปแบบการนิเทศที่เหมาะสมกับบริบทของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยามากที่สุดเรื่องการ

พัฒนารูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของ

โรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา โดยออกแบบระบบการนิเทศภายในที่มีรูปลักษณ์ของกระบวนการ

ปฏิบัติเป็นแบบเฉพาะของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา เพื่อนำมาใช้ในการกำกับติดตามการ

ปฏิบัติงานที่เหมาะสมกับสภาพจริงของโรงเรียน เพื่อพัฒนาและยกระดับศักยภาพของบุคลากรในด้าน

การจัดการเรียนการสอน และการดูแลช่วยเหลือนักเรียนให้ก้าวสู่มาตรฐานครูมืออาชีพและ

ตอบสนองการขับเคลื่อนวิสัยทัศน์ของโรงเรียน คือ“โรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา เป็นโรงเรียน

มาตรฐานสากล ฝึกฝนความมีวินัยรักษ์ความเป็นไทย ใส่ใจสิ่งแวดล้อม” เพื่อให้เป็นไปตามความมุ่ง

หมายและหลักการ รวมทั้งแนวการจัดการศึกษาตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติต่อไป

วัตถุประสงค์ของการวิจัย

การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพ

การศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา มีวัตถุประสงค์เพื่อ

1. สร้างรูปแบบการนิเทศที่เป็นไปตามบริบทของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา เพื่อนำมา

พัฒนาคุณภาพการศึกษาได้อย่างเหมาะสม

2. ประเมินรูปแบบการนิเทศที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพ

การศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา

ขั้นตอนการดำเนินการวิจัย

ขั้นตอนที่1การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนา

คุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา ผู้วิจัยดำเนินการ ดังนี้

1. การศึกษาข้อมูลเอกสาร งานวิจัยที่เกี่ยวข้องโดยศึกษาเอกสาร แนวคิดทฤษฎีและ

งานวิจัยที่เกี่ยวกับการนิเทศการศึกษาของ Glickman (2004, pp. 11) ซึ่งประกอบด้วยหลัก5

ประการ คือ1) การให้ความช่วยเหลือแก่ครูโดยตรง 2) การพัฒนาทักษะการทำงานกลุ่ม3) การ

เสริมสร้างประสบการณ์ทางวิชาชีพ4) การพัฒนาหลักสูตรและ 5) การวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน

ประกอบกับแนวคิดของ สุมน อมรวิวัฒน์(2545, น. 217-220) ได้กล่าวถึงการนิเทศโดยรูปแบบ

กัลยาณมิตรไว้4ประการ คือ1) การสร้างศรัทธา 2) การสาธิตรูปแบบการสอน 3) การร่วมคิดและ

เปลี่ยนเรียนรู้และ 4) การติดตามประเมินผลตลิดกระบวนการ และกระบวนการนิเทศของโรงเรียน

สระกระโจม-โสภณพิทยา ได้แก่1) ขั้นเตรียมการ-เตรียมใจ/ ความรู้/สื่อ/เครื่องมือ/สถานท ี่2) ขั้น

ดำเนินการ-สร้างความตระหนักความรู้ความเข้าใจ ปฏิบัติตาม องค์ประกอบของ “KRACHOM S

MODEL” ซึ่งมี7องค์ประกอบ ได้แก่K= Knowledge หมายถึงความรู้R= Reciprocity หมายถึง

การแลกเปลี่ยนเรียนรู้A= Active Learning หมายถึงการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนมีส่วนร่วมและมี

ปฏิสัมพันธ์C= 21st Century Skills หมายถึงทักษะในศตวรรษที่21 H = Heartiness หมายถึง

เป็นหนึ่งเดียว O = Oneness หมายถึงเป็นหนึ่งเดียว และ M = Manage หมายถึงการบริหาร

จัดการ โดยมีกิจกรรมการนิเทศภายใน 6 กิจกรรม ได้แก่การเยี่ยมชั้นเรียน, การชี้แนะและสอนงาน,

การประชุมนิเทศ ติดตาม ทบทวนการปฏิบัติงาน, การนิเทศบูรณาการ สร้างสรรค์ร่วมกับชุมชนการ

เรียนรู้วิชาชีพ,การนิเทศ Online (สถานการณ์Covid-19) โดยใช้ข้อมูลเป็นฐาน และการสรุปและ

รายงานผลการนิเทศ และ 3) ขั้นประเมินผล-วิเคราะห์ตรวจสอบ สังเกต และรับฟังข้อมูลป้อนกลับ

เพื่อหาแนวทางการปรับปรุงและพัฒนา

ซึ่งการได้มาของกระบวนการนิเทศของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยานั้นผู้วิจัยได้ทำการ

วิเคราะห์สภาพบริบทของโรงเรียน จากการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายนอกแบบ C-PEST คือการ

วิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายนอกหน่วยงาน นำปัจจัย5 ด้านประกอบด้วย1) ด้านพฤติกรรมของ

ลูกค้านักเรียน/ ผู้ปกครอง: C 2) ด้านการเมืองและกฎหมาย: P 3) ด้านเศรษฐกิจ:E 4) ด้านสังคมและ

วัฒนธรรม: S และ 5) ด้านเทคโนโลยี:Tที่ส่งผลต่อการบริหารจัดการหน่วยงานให้บรรลุวัตถุประสงค์

เพื่อให้ได้ข้อมูลที่เป็นโอกาส และข้อมูลที่เป็นอุปสรรค นอกจากนี้ยังวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายใน

แบบ 7S โดยนำปัจจัย7 ด้านมาวิเคราะห์เพื่อให้ได้ข้อมูลที่เป็นโอกาส ข้อมูลที่เป็นอุปสรรค ซึ่ง

ประกอบด้วย 1) ด้านโครงสร้าง: S1 2) ด้านกลยุทธ์ของสถานศึกษา: S2 3) ด้านระบบในการ

ดำเนินงานของสถานศึกษา: S3 4) ด้านแบบแผนหรือพฤติกรรมในการบริหารจัดการ: S4 5) ด้าน

บุคลากรในสถานศึกษา: S5 6) ด้านทักษะความรู้ความสามารถของบุคลากร: S6 และ 7) ด้านค่านิยม

ร่วมกันของบุคลากรในสถานศึกษา: S7

2. ร่างรูปแบบจากกรอบแนวคิดของการวิจัยในข้อที่1เพื่อพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในที่

เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา

โดยสร้างรูปแบบการนิเทศ 8 ด้านคือ1) ด้านการวิเคราะห์สภาพความต้องการของการนิเทศภายในที่

เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา จำนวน 6 ข้อ2) ด้านการสร้างความรู้ความเข้าใจ และความ

ตระหนักจำนวน 6 ข้อ3) ด้านการพัฒนาทักษะการทำงานกลุ่มจำนวน 8 ข้อ4) ด้านการเสริมสร้าง

ประสบการณ์ทางวิชาชีพและการสาธิตรูปแบบการสอน จำนวน 10 ข้อ5) ด้านการร่วมคิด

แลกเปลี่ยนเรียนรู้/กิจกรรมชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ(PLC) จำนวน 7 ข้อ6) ด้านการพัฒนา

หลักสูตรจำนวน 10 ข้อ7) ด้านการวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน จำนวน 7 ข้อและ 8) ด้านการ

ติดตาม ประเมินผลตลอดกระบวนการ จำนวน 6 ข้อ

3. การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพ

การศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา โดยการนำรูปแบบจากข้อที่2มาสัมภาษณ์และ

สอบถามความคิดเห็นจากผู้เชี่ยวชาญเพื่อหาฉันทามติโดยใช้เทคนิคเดลฟาย จำนวน 3 รอบ

4. ตรวจสอบกรอบแนวคิดการวิจัยโดยจัดสนทนากลุ่ม(Focus group) ผู้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับ

รูปแบบการนิเทศของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยาในอนาคต กลุ่มผู้ให้ข้อมูลจำนวน 15 คน

ประกอบด้วยผู้บริหาร 2 คน หัวหน้าฝ่าย4 คน และเป็นครู9คน ณ ห้องโสตฯ 1 โรงเรียนสระ

กระโจมโสภณพิทยา เมื่อวันที่2มิถุนายน พ.ศ. 2564 ณ ห้องโสตทัศนศึกษา 1 โรงเรียนสระกระโจม

โสภณพิทยา โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้กลุ่มผู้ให้ข้อมูลได้พิจารณากรอบแนวคิดในการวิจัยและร่วม

แสดงความคิดเห็นรูปแบบการนิเทศในอนาคตของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา นำแบบสอบถาม

ที่ได้ส่งไปยังผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อตรวจสอบความถูกต้องของเนื้อหาอีกครั้ง

ขั้นตอนที่2EDFR รอบที่1เป็นการนำแบบสัมภาษณ์ที่ได้จากการสนทนา ไปสัมภาษณ์

ผู้เชี่ยวชาญ โดยผู้วิจัยส่งหัวข้อการสัมภาษณ์ไปยังผู้เชี่ยวชาญ 15 คน ประกอบด้วยผู้บริหารโรงเรียน

มัธยมศึกษา 4 คน ศึกษานิเทศก์ที่มีวิทยฐานะไม่ต่ำกว่าชำนาญการ 3 คน และครูผู้สอนที่มีวิทยฐานะ

ไม่ต่ำกว่าชำนาญการ และเป็นหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้8คน ก่อนที่จะเดินทางไปสัมภาษณ์การ

สัมภาษณ์แบบ EFR (Ethnographic Futures Research) เป็นการสัมภาษณ์แบบปลายเปิดและไม่

เป็นคำถามแบบชี้นำ (Non-directive open- ended) รวมทั้งอนาคตภาพด้านที่ดี(Optimistic-

realistic) อนาคตภาพด้านที่ไม่ดี(Pessimistic-realistic) และอนาคตที่คาดว่ามีโอกาสที่จะเกิดขึ้น

จริงหรือที่พึงประสงค์และไม่พึงประสงค์ตามลำดับโดยผู้วิจัยดำเนินการสัมภาษณ์กลุ่มผู้เชี่ยวชาญ

จำนวน 15 คน ด้วยตนเอง พร้อมทั้งบันทึกไว้ระยะเวลาในการสัมภาษณ์ตั้งแต่1-3 ชั่วโมง ใช้เวลาใน

การสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญตั้งแต่เดือนกรกฎาคม - สิงหาคม พ.ศ. 2564

1. เกณฑ์การคัดเลือกผู้เชี่ยวชาญในการสัมภาษณ์

ในการวิจัยครั้งนี้ผู้วิจัยคัดเลือกผู้เชี่ยวชาญแบบเจาะจง (Purposive sampling) ตาม

เกณฑ์การคัดเลือกกลุ่มผู้ให้ข้อมูลในการสัมภาษณ์จำนวน 15 ท่านกำหนดคุณสมบัติดังนี้

1.1 เป็นผู้มีประสบการณ์ในการจัดการเรียนการสอน หรือการนิเทศไม่น้อยกว่า5 ปี

1.2 มีวุฒิการศึกษาระดับปริญญาตรีหรือปริญญาโททางด้านการศึกษา หรือมีวิทยฐานะไม่

ต่ำกว่าชำนาญการ

1.3 เป็นผู้มีความรู้ความเข้าใจ บทบาทหน้าที่ในการนิเทศเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้

1.4 เป็นผู้ดำรงตำแหน่งผู้บริหารสถานศึกษา ศึกษานิเทศก์และครูที่ดำรงตำแหน่งหัวหน้า

กลุ่มสาระการเรียนรู้

2. กลุ่มผู้ให้ข้อมูลจำนวน 15 คน ประกอบด้วย ผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา 4 คน

ศึกษานิเทศก์ที่มีวิทยฐานะไม่ต่ำกว่าชำนาญการ 3 คน และครูผู้สอนที่เป็นหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้8คน

ขั้นตอนที่3การสร้างแบบสอบถาม โดยผู้วิจัยนําข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ

(EDFR รอบที่1) สร้างแบบสอบถามถาม เป็นแบบสอบถามมาตราส่วนประมาณค่า5 ระดับโดย

กำหนดเกณฑ์การให้คะแนน ดังนี้(Best & Kalm, 1993, pp. 246-250)

จากนั้นนําแบบสอบถามสอบถามให้ผู้ทรงคุณวุฒิตรวจสอบความถูกต้องของเนื้อหา โดยการ

หาค่าความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (Item Objective Congruence Index: IOC) จากผู้เชี่ยวชาญ 5 คน

ขั้นตอนที่4นําข้อความจากความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญจากการสัมภาษณ์รอบที่1ที่มี

ความเห็นสอดคล้องกันตั้งแต่ร้อยละ 50 ขึ้นไป สร้างแบบสอบถามรูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไป

ตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา มาทำ

EDFR รอบที่2และรอบที่3โดยผู้วิจัยนําแบบสอบถามส่งให้ผู้เชี่ยวชาญตอบครั้งที่2และเมื่อได้รับ

แบบสอบถามกลับมา ผู้วิจัยนําแบบสอบถามส่งให้ผู้เชี่ยวชาญตอบอีกเป็นครั้งที่3เมื่อได้แบบสอบถาม

ครั้งที่3กลับมา ผู้วิจัยนําข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ค่ามัธยฐาน (Median: Men.) และค่าพิสัยระหว่างควอ

ไทล์(Interquartile Range: IR.) เพื่อให้ผู้เชี่ยวชาญพิจารณาข้อที่มีค่ามัธยฐาน ตั้งแต่3.50 ขึ้นไป

และมีค่าพิสัยระหว่างควอไทล์1.50 ลงมา

ขั้นตอนที่5การตรวจสอบความเหมาะสมและเป็นไปได้ในการนําไปปฏิบัติของรูปแบบการ

นิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสระกระโจม

โสภณพิทยา ผู้วิจัยดำเนินการ โดยการสนทนากลุ่ม(Focus group discussion) ผู้วิจัยเป็นผู้ดำเนินการ

เพื่อตรวจสอบความเหมาะสม ความเป็นไปได้ของรูปแบบการนิเทศภายในของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา

กับผู้ปฏิบัติงานในโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา จำนวน 10 คน ได้แก่ผู้อำนวยการโรงเรียน จำนวน

1 คน รองผู้อํานวยการโรงเรียนจำนวน 1 คน หัวหน้าฝ่ายจำนวน 4 คน และครูผู้สอน จำนวน 4 คน

ขั้นตอนที่6สรุปความคิดเห็นที่ได้จากการสนทนากลุ่ม

ผลการวิจัยพบว่า

1. รูปแบบการนิเทศที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของ

โรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา ประกอบด้วยกระบวนการ 8 ด้าน62 องค์ประกอบ ได้แก่ด้านการ

วิเคราะห์สภาพความต้องการของการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา 6 องค์ประกอบ

ด้านการสร้างความรู้ความเข้าใจ และความตระหนัก8 องค์ประกอบ ด้านการพัฒนาทักษะการทำงาน

กลุ่ม8 องค์ประกอบ ด้านการเสริมสร้างประสบการณ์ทางวิชาชีพและการสาธิตรูปแบบการสอน 10

องค์ประกอบ ด้านการร่วมคิดแลกเปลี่ยนเรียนรู้/กิจกรรมชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ(PLC) 7

องค์ประกอบ ด้านการพัฒนาหลักสูตร10 องค์ประกอบ ด้านการวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน 7

องค์ประกอบ และด้านการติดตาม ประเมินผลตลอดกระบวนการ 6 องค์ประกอบ

2. ผลการตรวจสอบรูปแบบการนิเทศที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนา

คุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา มีความเหมาะสมสามารถนำไปปฏิบัติได้และ

มีองค์ประกอบเหมือนกับองค์ประกอบที่สร้างขึ้นตามความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญ

ข้อเสนอแนะ

จากผลการวิจัยรูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนา

คุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา ผู้วิจัยมีข้อเสนอแนะสาหรับการนาผลการวิจัย

ไปใช้ดังนี้

ข้อเสนอแนะในการนําผลการวิจัยไปใช้

1. จากผลการวิจัยในครั้งนี้ทำให้ได้รูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของ

สถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา ที่ผู้บริหารสถานศึกษา

และผู้เกี่ยวข้องในการจัดการศึกษาสามารถนำไปใช้เป็นเครื่องมือในการนิเทศภายในสถานศึกษา และ

การนิเทศติดตามประเมินผลการจัดการศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา อีกทั้งได้นำผล

จากการวิจัยครั้งนี้ไปพัฒนาต่อยอด เพื่อสร้างรูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของ

สถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา ลงสู่การปฏิบัติด้วย

รูปแบบการนิเทศ KRACHOM S MODEL ซึ่งมีองค์ประกอบในการดำเนินงานนิเทศภายในของ

โรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา 7 องค์ประกอบ ดังนี้K= Knowledge หมายถึงความรู้R=

Reciprocity หมายถึงการแลกเปลี่ยนเรียนรู้A= Active Learning หมายถึงการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียน

มีส่วนร่วม และมีปฏิสัมพันธ์C = 21st Century Skills หมายถึงทักษะในศตวรรษที่H =

Heartiness หมายถึงความเต็มใจ และ O = Oneness หมายถึงเป็นหนึ่งเดียว และ M =

Management หมายถึงการบริหารจัดการโดยใช้วงจรการบริหารงานคุณภาพ PDCA เป็นตัวควบคุม

ระบบผลการดำเนินงานเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนอีกทั้งมีการลงมือปฏิบัติผ่านกิจกรรม 6 กิจกรรม ได้แก่

การเยี่ยมชั้นเรียน การชี้แนะและสอนงาน การประชุมนิเทศ ติดตาม ทบทวนการปฏิบัติงาน การ

นิเทศบูรณาการสร้างสรรค์ร่วมกับชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพการนิเทศ Online (สถานการณ์

Covid-19) และการสรุปและรายงานผลการนิเทศ

2. การนำรูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพ

การศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา ไปใช้ให้เกิดประสิทธิผลควรมีการดำเนินกิจกรรมการ

นิเทศภายในอย่างต่อเนื่องเพราะกิจกรรมของรูปแบบการนิเทศภายในสามารถช่วยให้ผู้ให้การนิเทศ

และครูผู้รับการนิเทศได้รับการส่งเสริมพัฒนาศักยภาพในการจัดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่องและสามารถ

นำประสบการณ์จากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากการนิเทศภายในไปต่อยอดพัฒนาเป็นองค์ความรู้ใหม่ๆ

ที่ได้จากการสะท้อนผลการนิเทศของผู้ให้การนิเทศ อีกทั้งช่วยให้ครูผู้รับการนิเทศ เพิ่มประสิทธิภาพ

ในการจัดการเรียนรู้ให้ดียิ่งขึ้น

3. โรงเรียนอื่นสามารถนำแนวทางการวิจัยรูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของ

สถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา ไปประยุกต์/ปรับใช้

สำหรับเป็นแนวทางในการพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในของโรงเรียนตนเอง ตามสภาพบริบทที่

เหมาะสมได ้

4. ผู้บริหารสถานศึกษา และผู้ปฏิบัติหน้าที่นิเทศควรเข้าใจรูปแบบการนิเทศภายในของ

โรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยาอย่างถ่องแท้และสามารถประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับช่วงเวลาและ

สถานการณ์ที่อาจเกิดขึ้นโดยไม่คาดคิดเช่นสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา

20019 (Covid-19)

5. โรงเรียนควรมีกิจกรรม/ เวทีในการส่งเสริมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างบุคลากร

เกี่ยวกับกิจกรรมการนิเทศภายใน รวมถึงแลกเปลี่ยนเรียนรู้ผลที่ได้จากการดำเนินการนิเทศภายใน

เพื่อนำข้อมูลที่ได้มาสะท้อนกลับในการจัดกิจกรรมให้มีความเหมาะสมและหลากหลาย

6. โรงเรียนควรมีการติดตามผลการนิเทศ และจัดให้มีการรายงานผลการนิเทศการจัดการ

เรียนรู้ทุกครั้งของการสิ้นสุดการนิเทศ บันทึกผล และนําผลที่ได้มาพัฒนาการนิเทศการจัดการเรียนรู้

ในครั้งต่อๆ ไป

ข้อเสนอแนะในการวิจัยครั้งต่อไป

1. ควรศึกษาการนิเทศการจัดการเรียนรู้ในสาระการเรียนรู้ต่างๆ แบบเฉพาะเจาะจง เพื่อให้

ได้รูปแบบการนิเทศการจัดการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับสาระการเรียนรู้ที่แตกต่างกัน

2. ควรศึกษาการพัฒนาผู้ปฏิบัติหน้าที่นิเทศการจัดการเรียนรู้ให้มีศักยภาพ เพื่อให้ได้แนว

ทางการปฏิบัติหน้าที่นิเทศการจัดการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ

3. ควรศึกษาแบบแผนการนิเทศการจัดการเรียนรู้เพื่อให้เป็นระบบ เพื่อการปฏิบัติหน้าที่

นิเทศการจัดการเรียนรู้ที่เป็นไปในแนวทางเดียวกัน

4. ควรศึกษาความต้องการนิเทศการจัดการเรียนรู้ของผู้ปฏิบัติหน้าที่เพื่อนํามาพัฒนาการ

นิเทศการจัดการเรียนรู้ให้เหมาะสมและสอดคล้องกับการนิเทศการจัดการเรียนรู้ในโรงเรียนที่

แตกต่างกัน

การต่อยอดจากผลของการวิจัย

นำผลจากการวิจัยเรื่องการพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษา

เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา มาพัฒนาต่อยอด รูปแบบการ

นิเทศภายในของสถานศึกษาที่ประสบความสำเร็จของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา

“KRACHOM S MODEL” ซึ่งเกิดจากการนำข้อมูลที่ได้จากการทำ SWOT Analysis เพื่อค้นหา

จุดแข็งจุดอ่อนโอกาส อุปสรรค มาเป็นองค์ประกอบในการร่วมกันพิจารณาหาแนวทางในการกำหนด

รูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา ของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา ให้เหมาะสมกับสภาพ

บริบท ซึ่งโรงเรียนคำนึงถึงผลการจัดทำ SWOT มากำหนดโอกาสเชิงกลยุทธ์โดยฝ่ายบริหารได้แต่งตั้ง

คณะกรรมการดำเนินงาน จัดประชุมระดมความคิดรับฟังข้อมูลจากผู้ปกครอง เครือข่ายชุมชน และ

พันธมิตรแล้วตัดสินใจเลือกโอกาสเชิงกลยุทธ์โดยพิจารณาจากโอกาสที่เอื้อต่อการพัฒนาการจัด

การศึกษาจึงเลือกใช้กลยุทธ์“เอื้อและแข็ง”ทั้งนี้มีการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายนอกแบบ C-

PEST คือการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายนอกหน่วยงาน นำปัจจัย5 ด้านที่ส่งผลต่อการบริหาร

จัดการหน่วยงานให้บรรลุวัตถุประสงค์และสภาพแวดล้อมภายในแบบ 7S โดยนำปัจจัย7 ด้านมา

วิเคราะห์เพื่อให้ได้บริบทของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา และใช้กระบวนการนิเทศภายในมา

เป็นตัวขับเคลื่อน ด้วยรูปแบบการนิเทศภายในของสถานศึกษาที่ประสบความสำเร็จของโรงเรียน

สระกระโจมโสภณพิทยา “KRACHOM S MODEL” ซึ่งมีคำอธิบายดังนี้

คำอธิบายชื่อของโมเดล (MODEL)

ชื่อของ MODEL มีความหมาย ดังนี้

KRACHOM หมายถึงชื่อย่อของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยาในภาษาอังกฤษ

ซึ่งชื่อเต็มของโรงเรียนที่เป็นภาษาอังกฤษ คือSRAKRACHOMSOPONPITTAYA

S ในที่นี้มีความหมาย 3S ได้แก่

S1 = Supervision หมายถึงการนิเทศภายในสถานศึกษา ของโรงเรียน

สระกระโจมโสภณพิทยา

S2 = School หมายถึงโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา

S3 = Students หมายถึงนักเรียนที่กำลังศึกษาอยู่ในโรงเรียนสระกระโจม

โสภณพิทยา

รวมความหมายของ 3S หมายถึงรูปแบบ/ กระบวนการนิเทศภายใน

สถานศึกษาของโรงเรียนสระกระโจมโสภณพิทยา โดยใช้รูปแบบ “KRACHOM S MODEL” ซึ่งมี

เป้าหมายความสำเร็จที่การพัฒนาคุณภาพผู้เรียน

เว็บน่าสนใจ