การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหา ความต้องการในการพัฒนา
แนวทางการบริหารระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ของโรงเรียนเชียงรายปัญญานกูล จังหวัดเชียงราย
2) ศึกษาและสร้างแนวทางการบริหารระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ของโรงเรียนเชียงรายปัญญานกูล จังหวัดเชียงราย 3) ศึกษาความพึงพอใจของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องที่มีต่อแนวทางการบริหารระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ของโรงเรียนเชียงรายปัญญานุกูล จังหวัดเชียงราย วิธีการดำเนินวิจัยออกเป็น 3 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาสภาพปัญหา และความต้องการในการพัฒนาแนวทางการบริหารระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ของโรงเรียนเชียงรายปัญญานกูล จังหวัดเชียงราย ขั้นตอนที่ 2 การศึกษาและสร้างแนวทางการบริหารระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ของโรงเรียนเชียงรายปัญญานกูล จังหวัดเชียงราย ขั้นตอนที่ 3 การศึกษาความพึงพอใจของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องที่มีต่อแนวทางการบริหารระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ของโรงเรียนเชียงรายปัญญานุกูล จังหวัดเชียงราย ประชากรที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ ประกอบด้วย คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 15 คน ผู้บริหาร จำนวน 2 คน ครู จำนวน 80 คน ผู้ปกครอง จำนวน 110 คน และนักเรียน จำนวน 110 คน รวมทั้งหมด 317 คน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา คือ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ สถิติที่ใช้ในการศึกษา ค่าดัชนีความสอดคล้อง ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการศึกษาพบว่า
1. สภาพปัญหา โรงเรียนเชียงรายปัญญานุกูล จังหวัดเชียงราย มีการดำเนินงานตามคู่มือระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน โรงเรียนเฉพาะความพิการสำหรับนักเรียนที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา สำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ยังไม่มีแนวทางการบริหารหรือคู่มือระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ที่สอดคล้องกับสภาพบริบทของนักเรียนและโรงเรียน อยู่ในระดับมากที่สุด ครูมีความต้องการแนวทางการบริหารหรือคู่มือระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ของโรงเรียนเชียงรายปัญญานุกูล จังหวัดเชียงราย อยู่ในระดับมากที่สุด
2. แนวทางการบริหารระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ของโรงเรียนเชียงรายปัญญานกูล จังหวัดเชียงราย ในรูปเล่ม เนื้อหา 4 ส่วนคือ ส่วนที่ 1 บทนำ ส่วนที่ 2 แนวทางการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ประจำ ที่มุ่งเน้นให้มีการดำเนินงานอย่างเป็นระบบตามแนวทางการบริหารแบบ PDCA ส่วนที่ 3 กระบวนการทำงาน ส่วนที่ 4 เครื่องมือการดำเนินงานตามองค์ประกอบของระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน มี 5 ประการ คือ การรู้จักนักเรียนรายบุคคล การคัดกรองนักเรียน การส่งเสริมนักเรียน การป้องกันและแก้ไขปัญหานักเรียน และการส่งต่อนักเรียน
3. ผลการประเมินแนวทางการบริหารระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ของโรงเรียนเชียงรายปัญญานกูล จังหวัดเชียงราย ด้านอรรถประโยชน์ อยู่ในระดับมาก และด้านความเหมาะสม อยู่ในระดับมากที่สุด
4. ผลการศึกษาความพึงพอใจของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องที่มีต่อแนวทางการบริหารระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ของโรงเรียนเชียงรายปัญญานุกูล จังหวัดเชียงราย อยู่ในระดับมากที่สุด