2. หลักการและเหตุผล
จากสภาพสังคมในปัจจุบันมีความเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วและหลากหลายอันเนื่องมาจากความก้าวหน้าทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ข้อมูลข่าวสารต่างๆ แพร่หลายอย่างรวดเร็วทําให้แนวคิดวิถีชีวิต ค่านิยมของบุคคลในสังคมเกิดความเปลี่ยนแปลง เบี่ยงเบนไปจากหลัก ศีลธรรม จริยธรรมที่ดีงามตาม
หลักธรรมของพุทธศาสนา กลับชื่นชมวัฒนธรรมตะวันตก ที่เน้นการ บริโภควัตถุต่างๆ จนเกิดความสับสระบบสังคมที่เคยดีงามของไทยได้รับผลกระทบอย่างหลีกเลี่ยง ไม่ได้ อันสืบเนื่องมาจากการให้ความสําคัญในด้านเศรษฐกิจซึ่งเป็นการพัฒนาทางด้านวัตถุมากกว่า พัฒนาสังคมในด้านอื่น ๆ โดยเฉพาะการพัฒนาทางด้านจิตใจจึงทําให้เกิดปัญหาความย่อหย่อนของคุณธรรมจริยธรรม มีการประพฤติปฏิบัติที่เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตัวมากกว่าประโยชน์ส่วนรวม ยังส่งผล ไปยังปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในสังคมไทย อาทิ เกิดปัญหาทุจริตคอรัปชั่น
ปัญหายาเสพติด และปัญหาหย่าร้าง ปัญหา นักเรียนตีกัน ปัญหาการรักร่วมเพศ การหลงมัวเมาในอบายมุขการปล่อยตัวปล่อยใจ ขาดระเบียบวินัย ไร้ทิศทางของชีวิต ฟุ่มเฟือย และอื่น ๆ อีกมากมาย หากปล่อยไว้จะเป็น ผลกระทบต่อความมั่นคงของประเทศด้วย
ผลจากการพัฒนาประเทศในระยะผ่านมาโดยเฉพาะด้านเศรษฐกิจทําให้เกิดการขยายตัวทางเศรษฐกิจในอัตราสูง มีความก้าวหน้าทางวัตถุและเทคโนโลยีใหม่ ๆ อย่างรวดเร็ว ประกอบกับอิทธิพลจากวัฒนธรรมต่างชาติเข้ามามีบทบาทในสังคมไทย ทําให้เกิดปัญหาสังคมที่สลับซับซ้อน ระบบสังคมที่เคยดีงามของไทยได้รับผลกระทบอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ซึ่งการพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจเป็น การพัฒนาทางด้านวัตถุมากกว่าพัฒนาสังคมในด้านอื่นๆ โดยเฉพาะการพัฒนาทางด้านจิตใจ จึงทําให้เกิดปัญหาความย่อหย่อนของคุณธรรม จริยธรรม มีการประพฤติปฏิบัติที่เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตัวมากกว่าส่วนรวม การขาดคุณธรรมจริยธรรม ทําให้เกิดปัญหาทุจริตคอรัปชั่น ปัญหายาเสพติดและปัญหาอื่น ๆ อีกมากมาย หากปล่อยไว้จะเป็น
ผลกระทบต่อความมั่นคงของประเทศด้วย การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของคนไทยในสังคมให้เป็น คนดีจึงเป็น เรื่องที่จําเป็น เพราะคนในสังคมต่างเรียกร้องในเรื่องคุณธรรมจริยธรรมให้เกิดขึ้นในสังคมไทยแม้เป็นเรื่องที่มีความยากเป็นอย่างยิ่ง เพราะเป็นกระบวนการที่มีความสลับซับซ้อน และมีองค์ประกอบ อื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง มากมาย
ดังนั้นโรงเรียนบ้านต้นจันทน์ สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา นครศรีธรรมราช เขต 4 สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ได้พิจารณาถึงความจําเป็นที่จะต้องดําเนินการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมในสถานศึกษา เพื่อมุ่งเสริมสร้างคุณธรรมจริยธรรมและการนำเวลาว่างมาใช้ให้เกิดประโยชน์เพื่อห่างไกลจากยาเสพติด ซึ่งเป็นเครื่องมือในการกําหนดความสงบสุขของสังคมไทยให้เกิดขึ้นในตัวเด็ก และครูบุคลากรในสถานศึกษา และขยายผลออกไปในชุมชน สังคม และประเทศชาติ สังคมใดมีผู้เพียบพร้อมด้วยคุณธรรมจริยธรรม สังคมนั้นจะมีแต่ความสงบสุข ในขณะเดียวกัน หากคนในสังคมใดมีความบกพร่องด้านจิตใจ ขาดคุณธรรมและจริยธรรม แม้สังคมนั้นจะมีความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจ ก็หาความสงบสุขได้ยาก
3. จุดประสงค์และเป้าหมายของการดําเนินงาน
3.1 เพื่อพัฒนานักเรียนทุกคนให้มีจิตสํานึกในเรื่องคุณธรรม จริยธรรม และทําแต่ความดี
3.2 เพื่อพัฒนานักเรียนทุกคนให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑
3.3 เพื่อให้นักเรียนใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์และห่างไกลยาเสพติด
4. ขั้นตอนการดําเนินงาน
โรงเรียนบ้านต้นจันทน์ขับเคลื่อนโครงการคุณธรรมจริยธรรมนำจิตใจห่างไกลยาเสพติด โดยใช้กระบวนการ (PDCA)
4.1 กําหนดนโยบาย สถานศึกษากําหนดนโยบายการปลูกคุณธรรม จริยธรรมนำจิตใจห่างไกลยาเสพติด
4.2 แต่งตั้งคณะกรรมการดําเนินงาน
4.3 ประชุม ระดมความคิดเห็น จัดทําร่างแนวทางการดําเนินงานกิจกรรมเสริมสร้างคุณธรรมใน
สถานศึกษา
4.4 ประชุม วิพากษ์ พิจารณาปรับปรุงแนวทางการดําเนินงานให้เหมาะสม ยืดหยุ่นได้ตามบริบทของ
โรงเรียน
4.5 ดำเนินกิจกรรมโรงเรียนดําเนินการตามแนวทางจัดกิจกรรมเสริมสร้างคุณธรรมนำจิตใจห่างไกลยาเสพติดในสถานศึกษา ได้แก่
กิจกรรมที่ ๑ จิตอาสาพัฒนาชุมชน
กิจกรรมที่ ๒ กิจกรรม 1 ห้องเรียน 1 โครงงานคุณธรรม
กิจกรรมที่ ๓ ค่ายคุณธรรมจริยธรรม
กิจกรรมที่ 4 กิจกรรมการจัดโรงเรียนวิถีพุทธ
กิจกรรมที่ 5 กิจกรรมการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมโดยใช้กระบวนการ PLC
กิจกรรมที่ 6 สถานสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข
กิจกรรมที่ 7 กิจกรรมอยู่อย่างพอเพียง
ด้านกายภาพ
1. มีพระพุทธรูปหน้าโรงเรียน
2. มีพระพุทธรูปประจําห้องเรียน
3. โรงเรียนมีความสะอาด สงบ ร่มรื่น
4. มีห้องพระพุทธศาสนา หรือลานธรรม
5. ไม่มีสิ่งเสพติด เหล้า บุหรี่ ในสถานศึกษา ๑๐๐%
ด้านส่งเสริมพฤติกรรมนักเรียน ครู และผู้บริหารโรงเรียน
6. ยิ้มง่าย ไหว้สวย กราบงาม
7.พิจารณาอาหารที่รับประทาน รับประทานอาหารไม่ดัง ไม่หก ไม่เหลือ
8. ประหยัด ออม ถนอมใช้เงินและสิ่งของ
9. มีนิสัยใฝ่รู้ สู้สิ่งยาก
ด้านการเรียนการสอน
10. บริหารจิต เจริญภาวนา ก่อนเข้าเรียนบ่าย ทั้งครูและนักเรียน
11. การบูรณาการวิถีพุทธทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้
12. กิจกรรมตามหลักปฏิบัติตามแนวทางวิถีพุทธ
4.6 ประเมินผลสัมฤทธิ์โครงการและประเมินความพึงพอใจของนักเรียน
4.7 สรุปผลสัมฤทธิ์ของโครงการ รายงานผลการปฏิบัติงาน ติดตามผลการปฏิบัติงานของนักเรียนเพื่อนำมาแก้ไขและพัฒนา
5. ผลการดําเนินงาน
5.1 ผู้เรียนทุกคนได้รับการพัฒนาให้มีคุณธรรม จริยธรรมและทำความดี
5.2 ผู้เรียนมีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานไม่น้อยกว่าร้อยละ 80
5.3 ผู้เรียนทุกคนได้ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์และห่างไกลยาเสพติด
6. ปัจจัยความสําเร็จ
6.1 ผู้บริหารโรงเรียน ให้การสนับสนุน ส่งเสริมด้านงบประมาณและให้กําลังใจอย่างเต็มที่
6.2 ครูทุกคนให้ความร่วมมือ ร่วมใจอย่างเต็มที่และเต็มใจ
6.3 นักเรียนให้ความร่วมมือ และมีความพร้อมในการจัดกิจกรรม
6.4 ผู้ปกครอง ชุมชน ชื่นชมยินดีและพึงพอใจ พร้อมให้การสนับสนุนกิจกรรมอย่างดียิ่ง
7. ปัญหาอุปสรรคที่พบและข้อเสนอแนะ
ปัญหาอุปสรรคที่พบคือ ครูผู้สอนไม่มีประสบการณ์ในการจัดการเรียนการสอนในการบูรณาการหลัก คุณธรรมเข้าไปในเนื้อหาหลักสูตรและมีการเปลี่ยนครูผู้สอนบ่อย ขาดการประชาสัมพันธ์กิจกรรมด้าน คุณธรรมที่ต่อเนื่อง ขาดงบประมาณดําเนินการ และขาดความตระหนักคุณค่า ค่านิยม แรงจูงใจ
ข้อเสนอแนะเพื่อการส่งเสริมคุณธรรมในสถานศึกษา คือ ควรจัดสรรงบประมาณในการจัดกิจกรรม ด้านคุณธรรมอย่างต่อเนื่อง จัดอบรมเชิงปฏิบัติการเน้นกระบวนการเรียนการสอน เน้นหลักคุณธรรมให้มี กระบวนการที่หลากหลาย น่าสนใจ และต่อเนื่อง จัดกิจกรรมอื่น ๆ นอกเหนือจากการเรียนการสอนหรือ บทเรียนสําเร็จรูป พร้อมที่จะให้นักศึกษาปฏิบัติได้ทันที ประชาสัมพันธ์ สร้างค่านิยม หรือทัศนคติที่ดีต่อ สังคมไทย และติดตาม ประเมินผลการดําเนินงานอย่างต่อเนื่อง
8. การเผยแพร่/ รางวัลที่ได้รับ
การเผยแพร่
8.1 การแลกเปลี่ยนเรียนรู้กลุ่มครูในกลุ่มโรงเรียน
8.2 การแลกเปลี่ยนเรียนรู้กลุ่มครูผู้สอนในเขตพื้นที่การศึกษา
8.3 จัดป้ายนิเทศ เอกสาร ในการเสริมสร้างความรู้แก่นักเรียน ผู้ปกครองและชุมชน
รางวัลที่ได้รับ
โรงเรียน
8.4 ได้รับรางวัลเสมา ป.ป.ส.ประเภทผลงานดีเด่นระดับเงิน โครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดดและอบายมุข
ครู
8.5 นายไฟซอล ยีโกบ ได้รับรางวัลเสมา ป.ป.ส.ประเภทผลงานดีเด่นระดับเงิน โครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดดและอบายมุข
8.6 นางสุดารัตน์ เมืองจันทร์ ได้รับรางวัลเสมา ป.ป.ส.ประเภทผลงานดีเด่นระดับเงิน โครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดดและอบายมุข
8.7 นายไฟซอล ยีโกบ ได้รับเกียรติบัตรครูผู้ฝึกสอนและส่งเสริมคุณธรรมและจริยธรรม ดีเด่นระดับชาติ ณ ศูนย์ส่งเสริมกิจกรรมทางพระพุทธศาสนา สำนักสงฆ์วัดนาสนธิ์ อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช 2561