หัวข้อวิจัย การพัฒนาตัวบ่งชี้คุณธรรมอัตลักษณ์ผ่านกิจกรรมต้นกล้าแห่งความดี
เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมเชิงคุณธรรมของนักเรียนโรงเรียนวัดเฉลิม
พระเกียรติ (พิบูลบำรุง) สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานนทบุรี เขต 1
โดย คมคาย น้อยสิทธิ์
ปีการศึกษา 2564
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาตัวบ่งชี้คุณธรรมอัตลักษณ์นักเรียนร่วมกับแนวทางการจัดกิจกรรมต้นกล้าแห่งความดีของโรงเรียนวัดเฉลิมพระเกียรติ (พิบูลบำรุง) 2) ศึกษาพฤติกรรมเชิงคุณธรรมของนักเรียนที่เป็นผลจากการจัดกิจกรรมต้นกล้าแห่งความดีของโรงเรียน วัดเฉลิมพระเกียรติ (พิบูลบำรุง) 3) ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียน ครู และผู้ปกครองที่มีต่อผลการพัฒนาตัวบ่งชี้คุณธรรมอัตลักษณ์นักเรียนด้วยกิจกรรมต้นกล้าแห่งความดีในการส่งเสริมคุณธรรมอัตลักษณ์นักเรียนของโรงเรียนวัดเฉลิมพระเกียรติ (พิบูลบำรุง)
กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนของโรงเรียนวัดเฉลิมพระเกียรติ (พิบูลบำรุง) สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานนทบุรี เขต 1 ในระดับชั้นอนุบาลถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ในปีการศึกษา 2564 จำนวน 776 คน ครูและบุคลากร จำนวน 44 คน ผู้ปกครอง จำนวน 260 คน
ผลการวิจัยพบว่า 1) ตัวบ่งชี้คุณธรรมอัตลักษณ์นักเรียนที่พัฒนาขึ้นของโรงเรียนวัดเฉลิมพระเกียรติ (พิบูลบำรุง) ประกอบด้วย 7 ด้าน 21 ตัวบ่งชี้ ได้แก่ 1. ด้านความความรับผิดชอบ ตั้งใจเรียน/ใฝ่เรียนรู้ การปฏิบัติตามข้อตกลงห้องเรียน การทำงานเป็นทีม 2. ด้านความซื่อสัตย์สุจริต ไม่โกหก/ให้ข้อมูลของตนเองตามความเป็นจริงและถูกต้อง ไม่ลักขโมยของผู้อื่น เก็บของมีค่าได้แล้วส่งคืนครู 3. ด้านความกตัญญู แสดงความเคารพต่อผู้มีพระคุณ เรียนรู้ประวัติบุคคลสำคัญของท้องถิ่น อนุรักษ์ความเป็นไทย 4. ด้านความพอเพียง การเรียนรู้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า การประหยัดและอดออม 5. ด้านอุดมการณ์คุณธรรม การปฏิบัติกิจกรรมคุณธรรมของโรงเรียน การจัดทำโครงงานคุณธรรมเพื่อแก้ปัญหาพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้านคุณธรรม 6. ด้านความมีวินัย การปฏิบัติตามระเบียบ/ข้อตกลงของโรงเรียน การตรงต่อเวลา การอดทน มุ่งมั่นทำงาน 7. ด้านความมีจิตอาสา การเข้าร่วมกิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์ของโรงเรียนและชุมชน การแบ่งปันสิ่งของให้กับผู้อื่น การเสียสละเพื่อส่วนรวม และ การสร้างกิจกรรมต้นกล้าแห่งความดีตามตัวบ่งชี้คุณธรรมอัตลักษณ์เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรม เชิงคุณธรรมนักเรียน จำนวน 10 ต้นกล้า ได้แก่ ต้นกล้าที่ 1 หนูน้อยยอดกตัญญู ต้นกล้าที่ 2 ชีวิตติดอาสา ต้นกล้าที่ 3 ของหายได้คืน ต้นกล้าที่ 4 แถวเด็กดี ต้นกล้าที่ 5 หนูน้อยนักบุญ ต้นกล้าที่ 6 หัวชนเส้น ต้นกล้าที่ 7 เดินตามรอยพ่อ ต้นกล้าที่ 8 ฉลาดใช้เทคโนโลยี ต้นกล้าที่ 9 วัยใส รู้ภัย ยาเสพติด ต้นกล้าที่ 10 หนึ่งห้องเรียน หนึ่งความดี 2) ผลการศึกษาพฤติกรรมเชิงคุณธรรมของนักเรียน โดยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน พบว่า ตัวแปรคุณธรรมอัตลักษณ์ (MOR) มีความตรง เชิงโครงสร้าง (Construct Validity) โดยพิจารณาได้จากค่าไค-สแควร์ ที่แตกต่างจากศูนย์อย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (Chi-Square = 8.881, df = 8, p = .352) และผลการประเมินพฤติกรรม เชิงคุณธรรมของนักเรียน พบว่า ระดับคุณธรรมอัตลักษณ์ของนักเรียนที่เป็นผลจากการจัดกิจกรรม ต้นกล้าแห่งความดี ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า คุณธรรมอัตลักษณ์ด้านความมีวินัย อยู่ระดับมากที่สุด และด้านความซื่อสัตย์สุจริต อุดมการณ์คุณธรรม ความกตัญญู ความมีจิตอาสา ความพอเพียง และด้านความรับผิดชอบ อยู่ในระดับมากตามลำดับ 3) ผลความพึงพอใจของนักเรียน ครู และผู้ปกครองที่มีต่อผลการพัฒนาตัวบ่งชี้คุณธรรมอัตลักษณ์ด้วยกิจกรรมต้นกล้าแห่งความดีที่ส่งเสริมคุณธรรมอัตลักษณ์นักเรียน พบว่า ในภาพรวมนักเรียน ครู และผู้ปกครองมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุด โดยมีความพึงพอใจต่อคุณธรรมอัตลักษณ์ ด้านความซื่อสัตย์สุจริตมากที่สุดเหมือนกัน ด้านตัวบ่งชี้ นักเรียนและผู้ปกครอง มีความพึงพอใจ ต่อตัวบ่งชี้ไม่ลักขโมยของผู้อื่นมากที่สุด ส่วนครูมีความพึงพอใจต่อตัวบ่งชี้ เก็บของมีค่าได้แล้วส่งคืนครูมากที่สุด
กิตติกรรมประกาศ
ผลงานการพัฒนาตัวบ่งชี้คุณธรรมอัตลักษณ์ผ่านกิจกรรมต้นกล้าแห่งความดี เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมเชิงคุณธรรมของนักเรียนโรงเรียนวัดเฉลิมพระเกียรติ (พิบูลบำรุง) สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานนทบุรี เขต 1 ครั้งนี้ สำเร็จลุล่วงได้ด้วยดี ด้วยความกรุณาอย่างสูงจากผู้เชี่ยวชาญ ได้แก่ ดร.ศุภสิน ภู่ศรีโสม ผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานนทบุรี เขต 1 ดร.พรพรรณ อินทรประเสริฐ ผู้อำนวยการสถานศึกษาเชี่ยวชาญ (ข้าราชการบำนาญ) ดร.สมาพร มณีอ่อน ศึกษานิเทศก์เชี่ยวชาญ สังกัดสำนักงานศึกษาธิการ จังหวัดนนทบุรี ดร.แน่งน้อย เพ็งพันธ์ ผู้อำนวยการโรงเรียนบางบัวทอง ดร.สาวิตรี จุ้ยทอง ศึกษานิเทศก์ชำนาญการพิเศษ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาจังหวัดนนทบุรี เขต 1 ดร.สาวิตรี สิทธิชัยการณ์ ผู้อำนวยการโรงเรียนชุมชนวัดสมรโกฏิ ดร.นัฐราพร พิชญากร ผู้อำนวยการโรงเรียนวัดบางรักน้อย และนางพนิดา อุสายพันธ์ ผู้อำนวยการโรงเรียนอนุบาลนนทบุรี ในการร่วมประชุมกลุ่มให้ข้อมูล คำแนะนำ ตรวจแก้ไขข้อบกพร่อง ช่วยตรวจสอบประเด็นตัวชี้วัดคุณธรรม อัตลักษณ์ กิจกรรมต้นกล้าแห่งความดีในการเสริมสร้างพฤติกรรมเชิงคุณธรรมของนักเรียน และ การตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือ จนกระทั่งการวิจัยผลงานสำเร็จลุล่วงด้วยดี
สุดท้ายขอขอบคุณ ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ผู้ปกครองนักเรียน และนักเรียนโรงเรียนวัดเฉลิมพระเกียรติ (พิบูลบำรุง) ทุกคน ที่ให้ความร่วมมือในการร่วมกิจกรรม ตอบแบบสอบถาม ทำให้ผลงาน เรื่องการพัฒนาตัวบ่งชี้คุณธรรมอัตลักษณ์ผ่านกิจกรรมต้นกล้า แห่งความดี เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมเชิงคุณธรรมของนักเรียนโรงเรียนวัดเฉลิมพระเกียรติ (พิบูลบำรุง) สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานนทบุรี เขต 1 สำเร็จได้ตามที่กำหนด ไว้ ณ โอกาสนี้
คมคาย น้อยสิทธิ์