ชื่อวิจัย รายงานการนิเทศเพื่อส่งเสริมความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิต
และอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของครูผู้สอนการงานอาชีพ ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน
จังหวัดอุบลราชธานี
ชื่อผู้วิจัย สุวิมล ไวยารัตน์
ปีที่แล้วเสร็จ 2565
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน และความต้องการการนิเทศส่งเสริมความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของครูผู้สอนการงานอาชีพ ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จังหวัดอุบลราชธานี 2) เพื่อพัฒนากระบวนการนิเทศ เพื่อส่งเสริมความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของครูผู้สอนการงานอาชีพ ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จังหวัดอุบลราชธานี 3) เพื่อศึกษาผลการนิเทศส่งเสริมความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของครูผู้สอนการงานอาชีพ ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จังหวัดอุบลราชธานี ดำเนินการ 3 ขั้นตอน คือ 1) การศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และความต้องการการนิเทศส่งเสริมความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของครูผู้สอนการงานอาชีพ ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จังหวัดอุบลราชธานี กลุ่มตัวอย่างได้แก่ ครูผู้สอนการงานอาชีพ ในโรงเรียนชายขอบ ในจังหวัดอุบลราชธานี จำนวน 196 คน ได้มาโดยวิธีการสุ่มแบบแบ่งชั้น เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ แบบสอบถามสภาพปัจจุบัน และความต้องการการนิเทศส่งเสริมความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของครูผู้สอนการงานอาชีพ ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จังหวัดอุบลราชธานี 2) การพัฒนากระบวนการนิเทศ เพื่อส่งเสริมความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของครูผู้สอนการงานอาชีพ ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จังหวัดอุบลราชธานี และตรวจสอบและปรับปรุงคุณภาพของกระบวนการนิเทศด้วยการประเมินความเหมาะสม โดยผู้เชี่ยวชาญ เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบประเมินความเหมาะสมของกระบวนการนิเทศที่พัฒนาขึ้น 3) การศึกษาผลการนิเทศส่งเสริมความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของครูผู้สอนการงานอาชีพ ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จังหวัดอุบลราชธานี กลุ่มเป้าหมายผู้รับการนิเทศ คือ ครูผู้สอนการงานอาชีพ จำนวน 40 คน จากสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในจังหวัดอุบลราชธานี ที่สมัครใจเข้าร่วมโครงการส่งเสริมความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 จำนวน 40 โรงเรียน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบที (t-test) และเทียบกับเกณฑ์มาตรฐาน
ผลการศึกษา พบว่า
1. ผลการวิเคราะห์สภาพ ความต้องการการนิเทศส่งเสริมความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของครูผู้สอนการงานอาชีพ ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จังหวัดอุบลราชธานี พบว่า โดยรวม ครูมีความต้องการ การนิเทศอยู่ในระดับมาก ประเด็นที่มีความต้องการมากที่สุด คือ การนิเทศการสอนแบบพี่เลี้ยง (Mentoring) เพื่อส่งเสริมความสามารถของครูในการพัฒนาผู้เรียนให้มีทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 การนิเทศโดยใช้เทคนิคการฝึกอบรมปฏิบัติการเพื่อส่งเสริมความสามารถของครู การนิเทศนิเทศการสอนแบบออนไลน์ การนิเทศแบบร่วมพัฒนา การนิเทศการสอนโดยใช้กระบวนการชุมชนแห่งการเรียนรู้วิชาชีพ (PLC) เพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21
2. ผลการพัฒนาแนวทางการนิเทศการส่งเสริมความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของครูผู้สอนการงานอาชีพ ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จังหวัดอุบลราชธานี สรุปได้กระบวนการนิเทศแบบ PMRE ประกอบด้วย 1) การวางแผนการนิเทศ (P : Planning) 2) การนิเทศแบบการให้คำปรึกษา (M : Mentoring) โดยดำเนินการดังนี้ (1) เตรียมความพร้อม ด้านความรู้ เทคนิคและทักษะด้านหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ พร้อมด้วยระบบเทคโนโลยีที่สนับสนับกการนิเทศ (2) การให้ความรู้ก่อนนิเทศ (3) สังเกตการสอนในชั้นเรียน (4) การสร้างขวัญและกำลังใจ 3) การสะท้อนการดำเนินงาน (R: Reflecting) โดยการจัดประชุมสะท้อนผลการดำเนินงาน และแลกเปลี่ยนเรียนรู้ 4) การประเมินผลการนิเทศ (E: Evaluation) และ ผลการประเมินความเหมาะสมของกระบวนการนิเทศแบบ PMRE โดยผู้เชี่ยวชาญ มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด
3. ผลการนิเทศการส่งเสริมความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของครูผู้สอนการงานอาชีพ ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จังหวัดอุบลราชธานี โดยใช้กระบวนการแบบ PMRE พบว่า 1) ครูผู้รับการนิเทศ มีความรู้ ความเข้าใจ หลังการอบรมสูงกว่าก่อนอบรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ ระดับ .05 2) ครูผู้รับการนิเทศ มีความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 โดยรวม มีค่าเฉลี่ย 111.26 คิดเป็นร้อยละ 85.58 เมื่อกับเกณฑ์มาตรฐาน พบว่า สูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้ร้อยละ 70 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิตที่ระดับ .05 3) ครูผู้รับการนิเทศ มีความพึงพอใจต่อกิจกรรมการอบรมเชิงปฏิบัติการพัฒนาการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 โดยรวม อยู่ในระดับมากที่สุด 4) ผู้บริหารโรงเรียนและครูผู้รับการนิเทศ มีความพึงพอใจต่อกระบวนการนิเทศ ส่งเสริมความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของครูผู้สอนการงานอาชีพ ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยรวมมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุด 5) ผู้ปกครองนักเรียนของครูผู้รับการนิเทศ มีความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของครู โดยรวม มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุด
คำสำคัญ รายงานการนิเทศ, กระบวนการนิเทศ, PMRE, ทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21