บทคัดย่อ
ชื่อเรื่อง การพัฒนากลยุทธ์ด้านบริหารเพื่อยกระดับคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน โรงเรียนสายธารวิทยา
ผู้วิจัย นายสมยศ นุชใหม่
ปีที่ทำวิจัย 2563 - 2564
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาสและอุปสรรคเพื่อยกระดับคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียนสายธารวิทยา 2) เพื่อพัฒนากลยุทธ์ด้านบริหารเพื่อยกระดับคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียนสายธารวิทยาและ 3) เพื่อประเมินผลการทดลองใช้กลยุทธ์ด้านบริหารเพื่อยกระดับคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียนสายธารวิทยา โดยใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนา ซึ่งแบ่งการดำเนินการวิจัยเป็น 3 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษา สภาพปัจจุบัน จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาสและอุปสรรคเพื่อยกระดับคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียนสายธารวิทยา กลุ่มผู้ให้ข้อมูลในขั้นตอนนี้ ได้แก่ ผู้วิจัย คณะครูและบุคลากรทางการศึกษา โรงเรียนสายธารวิทยา จำนวน 20 คน และศึกษานิเทศก์ จำนวน 2 คน รวมทั้งสิ้น 22 คน ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนากลยุทธ์เพื่อยกระดับคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียนสายธารวิทยา กลุ่มผู้ให้ข้อมูลในขั้นตอนนี้ได้แก่ ผู้วิจัย ครูและบุคลากรทางการศึกษา โรงเรียนสายธารวิทยา จำนวน 20 คน และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โรงเรียนสายธารวิทยา จำนวน 9 คน ผู้ทรงคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญเพื่อยกระดับคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รวมทั้งสิ้น 15 ท่าน และขั้นตอนที่ 3 การประเมินผลการทดลองใช้กลยุทธ์ด้านบริหารเพื่อยกระดับคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียนสายธารวิทยา กลุ่มผู้ให้ข้อมูลในขั้นตอนนี้ ประกอบด้วย คณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบและประเมินคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียนสายธารวิทยา ประจำภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2563 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564 จำนวน 5 คน ครูโรงเรียนสายธารวิทยา 20 คน คณะกรรมการสถานศึกษา ขั้นพื้นฐานโรงเรียนสายธารวิทยา จำนวน 9 คน และผู้ปกครองนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 - 6 ที่เข้าร่วมประชุมผู้ปกครองนักเรียน จำนวน 256 คน ซึ่งได้มาโดยการสุ่มแบบง่าย และมีความยินดี เต็มใจในการให้ข้อมูลในการวิจัย
เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบวิเคราะห์เอกสาร แบบบันทึกการจัดการสนทนากลุ่ม (Focus Group Discussion) แบบประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของการพัฒนากลยุทธ์ด้านบริหารเพื่อยกระดับคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน โรงเรียนสายธารวิทยาแบบประเมินยกระดับคุณภาพการศึกษา โรงเรียนสายธารวิทยา มีลักษณะเป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ แบบบันทึกคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 6 โรงเรียนสายธารวิทยา แบบสอบถามความพึงพอใจ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า
1. สภาพปัจจุบัน จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาสและอุปสรรคเพื่อยกระดับคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียนสายธารวิทยา พบว่า ในปีการศึกษา 2563 มีจำนวนนักเรียน จำนวน 464 คน ในปีการศึกษา 2560 ผลการประเมินระดับคุณภาพทางการเรียนภายนอกรอบ 3 จากสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) อยู่ในระดับต่ำกว่าดีมาก จุดแข็ง/โอกาสที่ทำให้มีคุณภาพ โรงเรียนมีการดำเนินกิจกรรมเพื่อพัฒนาผู้เรียนอย่างหลากหลาย มีการจัดระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนที่เป็นรูปธรรม ชุมชนมีความเข้มแข็งและมีส่วนร่วมในการพัฒนาการศึกษาอย่างต่อเนื่อง จุดอ่อนที่ควรพัฒนา/อุปสรรคที่ทำให้ไม่มีคุณภาพควรพัฒนาผลสัมฤทธิ์ระดับโรงเรียนและระดับชาติให้สูงขึ้น ควรมีการประสานงานกับปราชญ์ ผู้รู้ เพื่อนำภูมิปัญญาท้องถิ่นเข้ามาใช้ในการจัดการเรียนการสอนในสถานศึกษาอย่างหลากหลาย ควรมีโครงการกิจกรรมพิเศษเด่นชัดตอบสนองนโยบาย จุดเน้นตามแนวทางปฏิรูปการศึกษา ควรส่งเสริมการมีส่วนร่วมของครู ผู้เรียน ผู้ปกครอง และผู้เกี่ยวข้องต่อการดำเนินงานตามโครงการกิจกรรมพิเศษ
2. ผลการพัฒนากลยุทธ์ด้านบริหารเพื่อยกระดับคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียนสายธารวิทยา พบว่า ประกอบด้วยกลยุทธ์หลัก 4 กลยุทธ์ ได้แก่ กลยุทธ์ที่ 1 สร้างความเท่าเทียมลดความเหลื่อมล้ำและเพิ่มโอกาสให้ผู้เรียนได้รับการศึกษาภาคบังคับ ประกอบด้วย กลยุทธ์รอง 2 กลยุทธ์ กลยุทธ์ที่ 2 พัฒนาระบบการบริหาร หลักสูตร กระบวนการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญและบุคลากรทางการศึกษา ประกอบด้วย กลยุทธ์รอง 12 กลยุทธ์ กลยุทธ์ที่ 3 ปรับปรุงสภาพแวดล้อม แหล่งเรียนรู้ วิจัย และนวัตกรรมที่ส่งเสริมกระบวนจัดการเรียนการสอน ประกอบด้วยกลยุทธ์รอง 3 กลยุทธ์ และกลยุทธ์ที่ 4 ส่งเสริมผู้เรียนให้เกิดทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิตประกอบด้วยกลยุทธ์รอง 2 กลยุทธ์ ซึ่งจากการประเมินกลยุทธ์หลักและกลยุทธ์รองพบว่า มีความเหมาะสมและความเป็นไปได้โดยรวมอยู่ในระดับมาก
3. ประเมินผลการทดลองใช้กลยุทธ์ด้านบริหารเพื่อยกระดับคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียนสายธารวิทยา พบว่า ผลการวิเคราะห์การประเมินคุณภาพการศึกษา โรงเรียนสายธารวิทยา ปีการศึกษา 2563 มีค่าเฉลี่ย 84.47 อยู่ในระดับดี ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 6 โรงเรียนสายธารวิทยา โดยรวมปีการศึกษา 2563 มีค่าเฉลี่ยคิดเป็นร้อยละ 69.03 ซึ่งมีพัฒนาการสูงขึ้นคิดเป็นร้อยละ 2.31 และผลการวิเคราะห์ความพึงพอใจของกลุ่มผู้ให้ข้อมูลที่มีต่อ
กลยุทธ์ด้านบริหารเพื่อยกระดับคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียนสายธารวิทยา พบว่า โดยภาพรวมทุกกลุ่มมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก