1 เหตุผลที่เกิดแรงบัลดาลใจ ความจําเป็น ปัญหา ความต้องการ
ยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริตระยะที่ 3 (พ.ศ.25602564) ได้กำหนดยุทธศาสตร์ที่ 1 สร้างสังคมที่ทนต่อการทุจริต อันมีกลยุทธว่าด้วยเรื่องของการปรับฐาน ความคิดทุกช่วงวัย ตั้งแต่ปฐมวัยให้สามารถแยกแยะระหว่างผลประโยชน์ส่วนตนกับผลประโยชน์ ส่วนรวม ส่งเสริมให้มีระบบและกระบวนการกล่อมเกลาทางสังคมเพื่อต้านทุจริต และประยุกต์ใช้ หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นเครื่องมือต้านทุจริต
นโยบายโรงเรียนสุจริตเกิดขึ้นจากข้อมูลสารสนเทศข่าวสารข้อเท็จจริงที่ปรากฏ การทุจริตประพฤติมิชอบโดยเฉพาะอย่างยิ่ง คือ การทุจริตประพฤติมิชอบในวงราชการทุกกระทรวง ทุกระดับ จนเกิดกระแสการวิพากษ์วิจารณ์ถึงผลการจัดการศึกษาในทางลบจนเกิดกระแสการปฏิรูป การศึกษาด้านการต่อต้านการทุจริตเป็นวาระแห่งชาติ ส่งผลถึงผู้ที่จะต้องรับผิดชอบโดยตรง คือฝ่าย จัดการศึกษาของชาติทุกองคาพยพ ซึ่งโรงเรียนในฐานะผู้จัดการศึกษาโดยตรงกับตัวนักเรียนจึงต้อง ยอมรับสภาพความจริงของข้อมูลสารสนเทศระดับชาติที่ย้อนแย้งกับผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม ตามเอกสารวุฒิการศึกษาที่โรงเรียนออกให้ จนปัจจุบัน เกิดหลักสูตรการต่อต้านทุจริตศึกษาขึ้น เพื่อใช้เป็นเครื่องมือให้ฝ่ายที่จัดการศึกษาใช้วางรากฐาน การต่อต้านการทุจริตกันทุกช่วงวัย โรงเรียนบ้านแหลมสอม ได้รับนโยบายโรงเรียนสุจริตจากสํานักงาน เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาตรัง เขต 1 โดยได้สื่อสารทำความเข้าใจกับบุคลากรทุกฝ่ายและยอมรับใน ข้อมูลสารสนเทศด้านการทุจริตในทุกระดับที่ทุกฝ่ายใช้เป็นเหตุผลกล่าวอ้าง จึงตระหนัก ในความสําคัญและพร้อมรับภารกิจหลักในการจัดการศึกษา เพื่อแก้ไข ปรับปรุง และพัฒนาคุณภาพ นักเรียนซึ่งเป็นผลผลิตหลักของการศึกษาให้มีคุณลักษณะตามมาตรฐานและเจตนรมย์ของโรงเรียน สุจริต อีกทั้งเพื่อให้นักเรียนมี
คุณธรรม จริยธรรม สอดคล้องเป็นไปตามอัตลักษณ์ของโรงเรียนบ้านแหลมสอม คือ อยู่อย่างพอเพียง
สภาพปัจจุบัน โรงเรียนบ้านแหลมสอม โดยข้อมูลสารสนเทศรายงานผลการจัดการศึกษาของ ปีที่ผ่านมา ได้วิเคราะห์กลั่นกรองข้อมูลสารสนเทศในสภาพจริงประเด็นหลักที่พบ เช่น ครูและบุคลากรยังย่อหย่อนในการปฏิบัติงานราชการ จิตพอเพียงปานกลาง จิตสาธารณะปานกลาง นักเรียน ลอกงานการบ้าน ขาดวินัย กล่าววาจาเท็จ เอาแต่ใจตนเองมีอิสระเสรีเกินขอบเขตวิถีประชาธิปไตย พฤติกรรมเหล่านี้ชี้ให้เห็นถึงปัญหาและความจําเป็นต้องหากลยุทธ์ วิธีการเครื่องมือที่ดี มาเป็นตัว ช่วยร่วมในขับเคลื่อนโครงการโรงเรียนสุจริต ภายใต้แนวคิดที่ว่า คุณธรรม จริยธรรมการสุจริต มิได้ เกิดแบบโดดเดี่ยว แต่เป็นผลเกี่ยวโยงมาจากการมีคุณธรรม จริยธรรม ทุกด้านทุกตัวที่ถูกสร้างและ ฝังแน่นอยู่ในตัวตนของบุคคลซึ่งจะมีอิทธิพลและผลักดันให้เกิดพฤติกรรมทุจริตหรือสุจริตทั้งปัจจุบัน และอนาคต ซึ่งเมื่อพิจารณาแล้วนอกเหนือจากการจัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรสถานศึกษา เป็นหลักอยู่แล้วนั้น เรายังมีของดีคือ โครงการ กิจกรรม เสริมหลักสูตรสถานศึกษา และ แทรก หลักการแนวดําเนินงานอยู่ในกระบวนการบริหารงานวิชาการ งานงบประมาณ งานบุคคล และงาน บริหารทั่วไป ของดีที่ดําเนินการอยู่หลายอย่างนั้น คือ โครงการสถานศึกษาพอเพียง โครงการโรงเรียนคุณธรรม โครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข แต่บริหารจัดการ ยังเป็นแบบเดิมคือ ผู้รับผิดชอบโครงการแยกจากกัน ต่างฝ่ายต่างขับเคลื่อนงานที่ตนเองรับผิดชอบ เป็นสำคัญ ขาดการบูรณาการ การประสานหลอมรวมแนวคิด หลักการ หลักธรรม ให้เป็นงาน กิจกรรม เสมือนวิถีชีวิตปกติของคน ดังนั้น เมื่อได้รับนโยบายโรงเรียนสุจริตมาเพิ่มอีก จึงเกิด ปัญหาการเพิ่มภาระงานให้กับครูและบุคลากรอีก งานนโยบายเดิมก็สำคัญวางไม่ได้ ส่วนงานนโยบาย ที่มาใหม่ก็สำคัญ ผู้บริหารคณะครูโรงเรียนบ้านแหลมสอม ได้ประชุมระดมความคิด จึงได้ข้อสรุปว่า จัดเป็นฐานการเรียนรู้ และกระบวนการเรียนรู้ แบบโครงงาน แต่เรียนรู้ใน 4 องค์ประกอบ คือ โครงการสถานศึกษาพอเพียง โครงการโรงเรียนคุณธรรม โครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข และ โครงการโรงเรียนสุจริต จัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้เชื่อมโยงกันทั้ง 4 องค์ประกอบนี้ จะเป็น 4 พลังประสานสร้างคุณธรรม จริยธรรม ความดีอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เป็นเกลียวเชือก ที่เหนียวแน่นในการตรึงรัดเหนี่ยวรั้งรักษาความดี ติดอาวุธทางความคิดและสติปัญญาในการตั้งมั่น อยู่ในความดีละเว้นความชั่วทั้งปวง ซึ่งหนึ่งในนั้นคือคุณลักษณะของโรงเรียนสุจริต 5 ประการ ซึ่งเป็นจุดเน้นที่เราต้องการ คือ ทักษะกระบวนการคิด มีวินัย ซื่อสัตย์สุจริต อยู่อย่างพอเพียง และ จิตสาธารณะ
1.2 แนวคิด หลักการสำคัญ ที่เกี่ยวข้อง
แนวคิด หลักการสำคัญ ที่โรงเรียนบ้านแหลมสอมนำมาใช้เป็นนวัตกรรมการบริหารงานโครงการ โรงเรียนสุจริต คือ การเป็นคนดี ต้องมีคุณธรรม จริยธรรมแบบองค์รวมเกี่ยวโยงร้อยเรียงกันเป็นฐาน ซึ่งกันและกัน ดังนั้นกระบวนการหรือรูปแบบที่จะเป็นเครื่องมือก่อให้เกิดพฤติกรรมสุจริตจึงจะต้อง หนักแน่นเพียงพอต่อการยืนยันผลผลิตที่ได้ในทุกด้านให้เป็นไปตามเป้าหมายเพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ หลักและแนวคิดของโรงเรียนสุจริตเพียงลำพังจึงไม่หนักแน่นเพียงพอต่อความเชื่อมั่นในการขับเคลื่อน จากที่กล่าวมาทั้งหมด โรงเรียนบ้านแหลมสอมจึงบริหารจัดการขับเคลื่อนนโยบายโครงการโรงเรียนสุจริต ด้วยการใช้แนวคิดและหลักการของ 4 องค์ประกอบ เป็นวิสัยทัศน์ร่วมของทุกฝ่ายที่ร่วมดำเนินงาน ดังนี้
1. แนวคิดและหลักการของสถานศึกษาพอเพียง คือ ศาสตร์พระราชา หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง คือ 2 เงื่อนไข ได้แก่ ความรอบรู้ คุณธรรม , 3 หลักการ ได้แก่ ความมีเหตุผล ความพอประมาณ การมีภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี และ 4 มิติ ได้แก่ วัตถุ/เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม สังคม วัฒนธรรม
2. แนวคิดและหลักการของโรงเรียนคุณธรรม 5 ประการ คือ ความพอเพียง ความกตัญญู ความซื่อสัตย์สุจริต ความรับผิดชอบ และอุดมการณ์คุณธรรม
3. แนวคิดสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข ใช้แนวคิดและหลักการของ 4 ประสาน 2 ค้ำ ซึ่ง 4 ประสาน ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา ผู้แทนครู ผู้แทนผู้ปกครอง ผู้แทนนักเรียน และส่วนของ 2 ค้ำ ผู้แทนชุมชน ผู้แทนองค์กร มีการดำเนินงาน 5 มาตรการ ได้แก่ มาตรการการป้องกัน มาตรการค้นหา มาตรการรักษา มาตรการเฝ้าระวัง มาตรการบริหารจัดการและกลยุทธ์ 4 ต้อง 2 ไม่ คือ ต้องมียุทธศาสตร์ ต้องมีแผนงาน ต้องระบบข้อมูล ต้องมีเครือข่าย และ 2 ไม่ คือ ไม่ปกปิดข้อมูล ไม่ไล่ออก
4. แนวคิดและหลักการของโรงเรียนสุจริต คุณลักษณะ 5 ประการ คือ ทักษะกระบวนการคิด ซื่อสัตย์สุจริต มีวินัย อยู่อย่างพอเพียง และจิตสาธารณะ
การดำเนินงานในทุกหน่วยการเรียนรู้ ทุกฐานการเรียนรู้ ทุกกิจกรรม ทุกโครงงาน เกิดขึ้น ภายใต้การมีส่วนร่วมและเอาแนวคิด หลักการ ของทั้ง 4 องค์ประกอบนี้ นำไปบูรณาการเชื่อมโยงกัน ปลูกฝังให้ทุกฝ่ายคุ้นเคยจนฝังจำอยู่ในตัวตน ปรับฐานความคิดทุกช่วงวัยผ่านการปฏิบัติจริงต่อเนื่อง ในทุกๆปีจนจบการศึกษาของแต่ละช่วงวัย และส่งต่อในระดับการศึกษาที่สูงขึ้นรับช่วงต่อไป ภายใต้ ปฏิญญาโรงเรียนสุจริต 1.เราจะร่วมกันป้องกันและต่อต้านการทุจริตทุกรูปแบบ 2. เราจะปลูกฝังค่านิยม ความซื่อสัตย์สุจริตให้เป็นวิถีชีวิตในโรงเรียนและชุมชน 3. เราจะสร้าง เครือข่ายความซื่อสัตย์สุจริตระหว่างโรงเรียนและชุมชนให้เป็นรูปธรรมและมีความยั่งยืน