ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาศิลปะ (สาระนาฏศิลป์)
เพื่อส่งเสริมทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย และความคิดสร้างสรรค์
สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
ผู้วิจัย นางสาวฌารินญา นาคสุรินทร์
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชำนาญการพิเศษ โรงเรียนเทศบาล 1 หนองใส สังกัดกองการศึกษา เทศบาลตำบลหนองบัว จังหวัดอุดรธานี
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย
ปีที่วิจัย 2563
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาศิลปะ (สาระนาฏศิลป์) เพื่อส่งเสริมทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย และความคิดสร้างสรรค์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาศิลปะ(สาระนาฏศิลป์) เพื่อส่งเสริมทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย และความคิดสร้างสรรค์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาศิลปะ (สาระนาฏศิลป์) โดยมีวัตถุประสงค์ย่อยดังนี้ 3.1) เพื่อศึกษาทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่เรียนโดยรูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาศิลปะ(สาระนาฏศิลป์) เพื่อส่งเสริมทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย และความคิดสร้างสรรค์ 3.2) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่เรียนโดยรูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาศิลปะ (สาระนาฏศิลป์) เพื่อส่งเสริมทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย และความคิดสร้างสรรค์ หลังเรียนและก่อนเรียน 3.3) เพื่อเปรียบเทียบความคิดสร้างสรรค์ทางนาฏศิลป์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่เรียนโดยรูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาศิลปะ (สาระนาฏศิลป์) เพื่อส่งเสริมทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย และความคิดสร้างสรรค์ หลังเรียนและก่อนเรียน และ 4) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาศิลปะ (สาระนาฏศิลป์) เพื่อส่งเสริมทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย และความคิดสร้างสรรค์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 นักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนเทศบาล 1 หนองใส สังกัดกองการศึกษา เทศบาลตำบลหนองบัว อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2563 จำนวน 40 คน โดยได้มาจากการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบรูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาศิลปะ (สาระนาฏศิลป์) เพื่อส่งเสริมทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย และความคิดสร้างสรรค์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้ แบบประเมินทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย แบบทดสอบผลสัมฤทธิ์ แบบวัดความคิดสร้างสรรค์ และแบบสอบถามความพึงพอใจ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าที t-test
ผลการวิจัยพบว่า
1. จากการสำรวจสภาพปัญหาและผลการจัดการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะระดับชั้นประถมศึกษาตอนปลาย โรงเรียนเทศบาล 1 หนองใส อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี ผลการสำรวจพบว่า สาระสำคัญจากการศึกษาสภาพการจัดการเรียนการสอน ทำให้ทราบปัญหาและความต้องการของผู้เกี่ยวข้องทั้งด้านครูผู้สอนและผู้เรียน ทำให้ได้ข้อมูลพื้นฐานที่เป็นประโยชน์ ที่สามารถนำไปเป็นแนวทางในการวางแผนเพี่อพัฒนาวิธีการจัดการเรียนการสอนให้ตอบสนองความต้องการ ความสนใจ และความสามารถของผู้เรียน และเพื่อพัฒนาการจัดการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพ โดยใช้แบบประเมินค่าดัชนีความสอดคล้องแบบวิเคราะห์เอกสาร และแบบสัมภาษณ์จากผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน พบว่า มีความสอดคล้องผลการจัดการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ ระดับชั้นประถมศึกษาตอนปลาย ผลการสำรวจพบว่า ทักษะที่เป็นปัญหาสำหรับผู้เรียนมาก คือ ทักษะการออกแบบงานนาฏศิลป์มีการฝึกปฏิบัติน้อย ขาดความรู้ความเข้าใจและแนวทางการปฏิบัติเพื่อพัฒนาการออกแบบงานนาฏศิลป์ของนักเรียน และการฝึกปฏิบัติในงานนาฏศิลป์พื้นเมืองภาคอีสาน
2. รูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาศิลปะ (สาระนาฏศิลป์) เพื่อส่งเสริมทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย และความคิดสร้างสรรค์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีประสิทธิภาพเท่ากับ โดยใช้เกณฑ์ 80/80 ด้วยการทดลองกับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 42 คน ซึ่งโดยได้ค่าประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ เท่ากับ 83.47/82.93 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้
3. ผลทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาศิลปะ (สาระนาฏศิลป์) โดยมีวัตถุประสงค์ย่อยดังนี้
3.1 นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่เรียนโดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาศิลปะ(สาระนาฏศิลป์) เพื่อส่งเสริมทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย และความคิดสร้างสรรค์ มีความสามารถในการปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย อยู่ในระดับดี
3.2 ผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง รำวงมาตรฐาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ก่อนเรียนและหลังเรียน พบว่า ค่าคะแนนเฉลี่ยหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.3 ผลการเปรียบเทียบความคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนที่เรียนโดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาศิลปะ (สาระนาฏศิลป์) เพื่อส่งเสริมทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย และความคิดสร้างสรรค์สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ด้านความคิดสร้างสรรค์ มีคะแนนเฉลี่ยก่อนเรียน 2.06 และคะแนนเฉลี่ยหลังเรียน 3.71 ซึ่งสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. ความพึงพอใจต่อรูปแบบการจัดการเรียนรู้รายวิชาศิลปะ (สาระนาฏศิลป์) เพื่อส่งเสริมทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์ไทย และความคิดสร้างสรรค์ สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยรวมอยู่ในระดับมาก