ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา
ผู้วิจัย นายอรรถพงษ์ เพ็ชรรัตน์
ตำแหน่ง รองผู้อานวยการสถานศึกษา วิทยฐานะ รองผู้อานวยการชานาญการพิเศษ
ปีกำรศึกษำ 2564
บทคัดย่อ
การพัฒนารูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานสาหรับการพัฒนารูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา 2) เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา 4) เพื่อประเมินรูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา แหล่งข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาผลการทดลองใช้และประเมินการจัดการเรียนรู้ คือ ครูในโรงเรียนบัวใหญ่ คณะกรรมการบริหารวิชาการ ปีการศึกษา 2564 โรงเรียนบัวใหญ่ เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา คือ 1) รูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา 2) คู่มือการใช้รูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา 3) แบบวัดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้โดยใช้การใช้รูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 4) แบบวัดสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ที่จัดกิจกรรม PLC โดยใช้การใช้รูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา 5) แบบวัดความพึงพอใจของครูที่มีต่อการใช้รูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา 6) แบบประเมินรูปแบบการบริหารกิจกรรมการ
สร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา
สรุปผลกำรวิจัย
1. ข้อมูลพื้นฐานสาหรับการพัฒนารูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา ได้จากการศึกษาสภาพทั่วไป ความต้องการใช้รูปแบบ หลักการพัฒนารูปแบบ และแนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนารูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา โดยได้ข้อมูล ดังนี้
1.1 สภาพการจัดกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ ของครูผู้สอน อยู่ในระดับปานกลาง ซึ่งมีค่าเฉลี่ย (
= 3.39 = S.D. = 0.66) ในประเด็นดังนี้ 1. ครูมีส่วนร่วมในการวางแผนการออกแบบการจัดกิจกรรม PLC มีค่าเฉลี่ย (
= 2.88 S.D. = 0.86) 2. มีการประชุมสร้างความเข้าใจให้ความรู้ PLC กับครู มีค่าเฉลี่ย (
= 3.06 S.D. = 0.88) 3. กระบวนการในกิจกรรม PLC เน้นการแก้ปัญหาให้กับผู้เรียนมีค่าเฉลี่ย (
) = 3.08 S.D. = 0.90) 4. มีการสะท้อนผลการจัดกิจกรรมทั้งในกลุ่มย่อยและภาพรวมของสถานศึกษา (
= 3.08 S.D. = 0.80)
1.2 ความต้องการกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ ของคณะกรรมการบริหารวิชาการ พบว่า กิจกรรมควรมีการกาหนดเป้าหมาย วิสัยทัศน์ด้านการจัดกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพอย่างชัดเจน เป็นระบบ ฝึกอบรมให้ความรู้ การเรียนรู้ด้วยการปฏิบัติจริงโดยอาศัยกิจกรรมการทางานเป็นทีม และมีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน จัดกิจกรรมโดยมุ่งเน้นที่ตัวผู้เรียน จัดกิจกรรมได้ตามแผนที่กาหนดไว้ มีกระบวนการการแก้ปัญหาให้กับผู้เรียนที่เกิดจากกลุ่ม PLC มีการสะท้อนผลการจัดกิจกรรม มีหลักกัลยาณมิตรในการจัดกิจกรรม มีการสรุปรายงานแลกเปลี่ยนและเผยแพร่ มีการสนับสนุนด้านการพัฒนากิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ ทั้งด้านงบประมาณ บุคลากร และทรัพยากรทางการศึกษา
1.3 หลักการพัฒนารูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา จากผู้เชี่ยวชาญ พบว่า กระบวนการจัดกิจกรรมในการพัฒนารูปแบบการบริหารการจัดกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพครู ต้องมีการศึกษาแนวคิดทฤษฎีหลักการสาคัญของการพัฒนารูปแบบการบริหาร กระบวนการวิจัยและพัฒนา ศึกษาข้อมูลพื้นฐานของของความต้องการใช้รูปแบบ กระบวนการขั้นตอนของการพัฒนารูปแบบ และการพัฒนาครูผู้ที่
จะเป็นส่วนสาคัญในการจัดกิจกรรม ทั้งการกาหนดวิสัยทัศน์ เป้าหมายแลกเปลี่ยนเรียนรู้และออกแบบจัดการเรียนรู้ร่วมกันอย่างสร้างสรรค์เป็นทีมอย่างกัลยาณมิตร ในการปฏิรูปการเรียนรู้และสะท้อน ให้เห็นถึงการสร้างสรรค์งานของครูในการพัฒนาวิชาชีพของตนเองและส่งเสริมการเรียนรู้ของนักเรียน
1.4 การศึกษาแนวคิดทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนารูปแบบ มีองค์ประกอบที่เหมาะสมและสอดคล้อง นามาพัฒนารูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา ที่สาคัญคือ แนวคิดเกี่ยวกับการการพัฒนารูปแบบการบริหาร แนวคิดและทฤษฎีการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ และแนวคิดเกี่ยวกับสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 พบว่า องค์ประกอบของรูปแบบการบริหาร ที่สาคัญดังนี้ 1) ทฤษฎีและหลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) กระบวนการ 4) การสนับสนุน และ5) การนารูปแบบไปใช้ และจากการศึกษาแนวคิดทฤษฎีการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ ได้รูปแบบ ATDRIS Model ซึ่งประกอบด้วย 1. การสร้างความตระหนักความเข้าใจ (Awareness) 2 การฝึกอบรมให้ความรู้ (Training ) 3 การจัดกลุ่มสาธิต (Demo group) ที่ 4 การนาสู่การเรียนรู้ (Instruction) ขั้นที่ 5 การสรุปรายงาน (Summary report) และ และจากการการศึกษาสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ด้านการจัดการเรียนรู้ เกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนของครู ที่สาคัญคือ ด้านที่ 1 สมรรถนะการจัดการเรียนรู้ ประกอบด้วย 7 ตัวบ่งชี้ คือ1. การออกแบบการเรียนรู้ 2. จัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ 3. ใช้บทเรียนที่น่าสนใจและพัฒนาสื่อนวัตกรรมเทคโนโลยีเพื่อการจัดการเรียนรู้ 4. แนะแนวทาง ในการเรียนรู้ แก่นักเรียน (guide/coach) 5. อานวยความสะดวก (facilitator) ในการเรียนรู้ของนักเรียน 6. ร่วมเรียนรู้ร่วมศึกษากับนักเรียน (Co-learner/co-Investigator) และ 7. มีความรู้ด้านการประเมินผลการเรียนรู้ มียุติธรรมและสามารถใช้เทคโนโลยีในการประเมิน ด้านที่ 2 สมรรถนะการพัฒนาผู้เรียน ประกอบด้วย 3 ตัวบ่งชี้ คือ 1. ปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรมให้แก่ผู้เรียน 2. พัฒนาทักษะชีวิต ทักษะการทางานเป็นทีม และสุขภาพกายและสุขภาพจิตผู้เรียน และ 3.ปลูกฝังการคิดและทาหน้าที่เป็นพลโลก ด้านที่ 3 สมรรถนะการบริหารจัดการชั้นเรียน ประกอบด้วย 2 ตัวบ่งชี้ คือ 1. จัดบรรยากาศที่ส่งเสริมการเรียนรู้ความสุขและความปลอดภัยของผู้เรียน และ 2. กากับดูแลพฤติกรรมนักเรียนที่ไม่พึงประสงค์
ก
2. ผลการสร้างและการพัฒนารูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา จากผู้เชี่ยวชาญ พบว่า ร่างรูปแบบ ATDRIS Model มีผลการประเมินรูปแบบ อยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ย เท่ากับ 4.78 และผลการประเมินคู่มือการใช้รูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา อยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ย เท่ากับ 4.80
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา ดังนี้
3.1 ผลการวัดความรู้ความเข้าใจของครูที่จัดกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ ตามรูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา พบว่า ครูมีความรู้ความเข้าใจ อยู่ในระดับ มากที่สุด (
= 4.75 , S.D. = 0.42)
3.2 ผลการวัดสมรรถนะครูจากการจัดกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพตามรูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา พบว่า ครูมีสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 อยู่ในระดับมากที่สุด (
= 4.77 , S.D. = 0.41)
3.3 ผลการวัดความพึงพอใจของครูต่อการจัดกิจกรรมตามรูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา พบว่า ความพึงพอใจ อยู่ในระดับมากที่สุด (
= 4.80 , S.D. = 0.40)
4. ผลการประเมินรูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา จากผู้เชี่ยวชาญและผู้ทรงคุณวุฒิ พบว่า รูปแบบการบริหารกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา มีความเหมาะสม ระดับมากที่สุด โดยรวมมีค่าเฉลี่ย เท่ากับ 4.82 และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 0.33 ผลการประเมินโดยรวมอยู่ในเกณฑ์ ผ่าน
ข
รูปแบบกำรบริหำรกิจกรรมกำรสร้ำงชุมชนแห่งกำรเรียนรู้ทำงวิชำชีพเพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 ของครูโรงเรียนบัวใหญ่ สังกัดองค์กำรบริหำรส่วนจังหวัดนครรำชสีมำ