รายงานการประเมินโครงการส่งเสริมสุขภาพของนักเรียนตามแนวฐานวิถีชีวิตใหม่ 6อ 3ส โรงเรียนระโนด ปีการศึกษา 2564 โดยใช้รูปแบบการประเมินแบบซิปป์ (CIPP Model) ของสตัฟเฟิลบีม (Stufflebeam. 1983 : 169-179) เป็นกรอบแนวคิดในการประเมิน 4 ด้าน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินด้านบริบท (Context Evaluation) ประเมินด้านปัจจัยนำเข้า (Input Evaluation) ประเมินด้านระบวนการ (Process Evaluation) และประเมินด้านผลผลิต (Product Evaluation) ประกอบด้วย 1) เพื่อประเมินบริบทของโครงการ ส่งเสริมสุขภาพของนักเรียนตามแนวฐานวิถีชีวิตใหม่ 6อ 3ส โรงเรียนระโนด ปีการศึกษา 2564 2) เพื่อประเมินด้านปัจจัยนำเข้าของประเมินโครงการส่งเสริมสุขภาพนักเรียนตามแนวฐานวิถีชีวิตใหม่ 6อ 3ส โรงเรียนระโนด ปีการศึกษา 2564 3) เพื่อประเมินด้านกระบวนการของประเมินโครงการส่งเสริมสุขภาพนักเรียนตามแนวฐานวิถีชีวิตใหม่ 6อ 3ส โรงเรียนระโนด ปีการศึกษา 2564 4) เพื่อประเมินด้านผลผลิตของประเมินโครงการส่งเสริมสุขภาพนักเรียนตามแนวฐานวิถีชีวิตใหม่ 6อ 3ส โรงเรียนระโนด ปีการศึกษา 2564
กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการประเมินประกอบด้วย นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 จำนวน 248 คน ครู จำนวน 36 คน ผู้ปกครองของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 จำนวน 248 คน และคณะกรรมการสถานศึกษา ขั้นพื้นฐาน จำนวน 13 คน
เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินรวมทั้งสิ้น 9 ฉบับ เป็นแบบสอบถามที่มีลักษณะเป็นมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ จำนวน 7 ฉบับ และแบบบันทึกข้อมูลตามสภาพจริงเกี่ยวกับการพัฒนาภาวะสุขภาพของนักเรียน ได้แก่ น้ำหนัก ส่วนสูง ภาวะโภชนาการ ภาวะทันตกรรม และการเจ็บป่วย หลังดำเนินโครงการจำนวน 1 ฉบับ และแบบบันทึกข้อมูลตามสภาพจริงเกี่ยวกับสมรรถภาพทางกายของนักเรียนหลังดำเนินโครงการ จำนวน 1 ฉบับ มีการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือ ได้ค่าความเชื่อมั่นแต่ละฉบับอยู่ระหว่าง 0.941-0.986 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
ผลการประเมินพบว่า
1. ผลการประเมินด้านบริบทโครงการส่งเสริมสุขภาพนักเรียนตามแนวฐานวิถีชีวิตใหม่ 6อ 3ส โรงเรียนระโนด ปีการศึกษา 2564 ตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมินตามความคิดเห็นของคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และครู โดยประเมิน 4 ประเด็น คือ ความต้องการความจำเป็นในการดำเนินโครงการ ความเหมาะสมของวัตถุประสงค์ ความสอดคล้องกับนโยบายของหน่วยงาน และความเป็นไปได้ของโครงการ ก่อนการดำเนินโครงการ โดยภาพรวมพบว่า มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ผ่านเกณฑ์การประเมิน สรุปผลการประเมิน ตามประเด็นตัวชี้วัด ค่าน้ำหนัก และเกณฑ์การประเมินพบว่า ด้านบริบทของโครงการ ค่าน้ำหนักคะแนน ร้อยละ 15 ผลการประเมินเมื่อเทียบกับเกณฑ์ที่กำหนด โดยภาพรวมทั้งสองกลุ่มที่ประเมินและทุกประเด็นตัวชี้วัดมีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด ผ่านเกณฑ์การประเมิน
2. ผลการประเมินด้านปัจจัยนำเข้าโครงการส่งเสริมสุขภาพนักเรียนตามแนวฐานวิถีชีวิตใหม่ 6อ 3ส โรงเรียนระโนด ปีการศึกษา 2564 ตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมิน ตามความคิดเห็นของครู โดยประเมิน 5 ประเด็น คือ ความพร้อมของบุคลากร ความเพียงพอของงบประมาณ ความเหมาะสมของสื่อ วัสดุอุปกรณ์ และอาคารสถานที่ ความเหมาะสมของการบริหารจัดการ และผู้สนับสนุนโครงการ ก่อนการดำเนินโครงการ โดยภาพรวมพบว่า มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ผ่านเกณฑ์การประเมิน สรุปผลการประเมิน ตามประเด็นตัวชี้วัด ค่าน้ำหนัก และเกณฑ์การประเมินพบว่า ด้านปัจจัยนำเข้าของโครงการ ค่าน้ำหนักคะแนน ร้อยละ 15 ผลการประเมินเมื่อเทียบกับเกณฑ์ที่กำหนด โดยภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดมีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด ผ่านเกณฑ์การประเมิน
3. ผลการประเมินด้านกระบวนการของโครงการส่งเสริมสุขภาพนักเรียนตามแนวฐานวิถีชีวิตใหม่ 6อ 3ส โรงเรียนระโนด ปีการศึกษา 2564 ตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมิน ตามความคิดเห็นของครู ผู้ปกครอง และนักเรียน โดยประเมิน 4 ประเด็น คือ การวางแผน การดำเนินการจัดกิจกรรม การติดตามและประเมินผล และการนำผลไปปรับปรุงพัฒนา ประเมินระหว่างการดำเนินโครงการ โดยภาพรวมพบว่า มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ผ่านเกณฑ์การประเมิน สรุปผลการประเมิน ตามประเด็นตัวชี้วัด ค่าน้ำหนัก และเกณฑ์การประเมินพบว่า ด้านกระบวนการของโครงการ ค่าน้ำหนักคะแนน ร้อยละ 20 ผลการประเมินเมื่อเทียบกับเกณฑ์ที่กำหนด โดยภาพรวมทั้งสามกลุ่มที่ประเมินและทุกประเด็นตัวชี้วัดมีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด ผ่านเกณฑ์การประเมิน
4. ด้านผลผลิตของโครงการ พิจารณาเป็นรายประเด็นดังนี้
4.1 ระดับคุณภาพการส่งเสริมสุขภาพนักเรียนตามแนวฐานวิถีชีวิตใหม่ 6อ 3ส โรงเรียนระโนด ปีการศึกษา 2564 ตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมินตามความคิดเห็นของครู ผู้ปกครอง และนักเรียน โดยภาพรวมทั้งสาม พบว่า ทุกกลุ่มที่ประเมิน มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก ผ่านเกณฑ์การประเมิน สรุปผลการประเมินตามประเด็นตัวชี้วัดค่าน้ำหนัก และเกณฑ์การประเมิน พบว่า ด้านผลผลิตของโครงการเกี่ยวกับระดับคุณภาพการส่งเสริมสุขภาพนักเรียนตามแนวฐานวิถีชีวิตใหม่ 6อ 3ส โรงเรียนระโนด ปีการศึกษา 2564 มีค่าน้ำหนักร้อยละ 20 ผลการประเมินเมื่อเทียบกับเกณฑ์ที่กำหนด โดยภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัด พบว่า ทุกกลุ่มที่ประเมินมีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด ผ่านเกณฑ์การประเมิน
4.2 พฤติกรรมด้านสุขภาพของครูเพื่อการมีสุขภาพกาย สุขภาพจิตที่ดี และเป็นแบบอย่างได้ ตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมินตามความคิดเห็นของครู และนักเรียน โดยภาพรวมพบว่า ทุกกลุ่มที่ประเมินมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก ผ่านเกณฑ์การประเมิน สรุปผลการประเมินตามประเด็นตัวชี้วัดค่าน้ำหนัก และเกณฑ์การประเมิน พบว่า ด้านผลผลิตของโครงการเกี่ยวกับพฤติกรรมด้านสุขภาพของครูเพื่อการมีสุขภาพกาย สุขภาพจิตที่ดี และเป็นแบบอย่างได้ มีค่าน้ำหนักร้อยละ 10 ผลการประเมินเมื่อเทียบกับเกณฑ์ที่กำหนด โดยภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัด พบว่า ทุกกลุ่มที่ประเมินมีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด ผ่านเกณฑ์การประเมิน
4.3 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลตามสภาพจริง การประเมินภาวะสุขภาพของนักเรียนด้านน้ำหนัก ส่วนสูง ภาวะโภชนาการ ภาวะทางทันตกรรม และการเจ็บป่วย และอุบัติเหตุ โดยภาพภาวะสุขภาพของนักเรียนปกติอยู่ในระดับดีมาก ร้อยละ 93.09 ผ่านเกณฑ์การประเมิน เมื่อพิจารณาแต่ละรายการ พบว่า รายการนักเรียนไม่มีปัญหาภาวะทางโภชนาการ เฉลี่ยร้อยละ 97.99 อยู่ในระดับดีมาก รองลงมาได้แก่ รายการนักเรียนน้ำหนักส่วนสูงตามเกณฑ์ ร้อยละ 95.68 อยู่ในระดับดีมาก ส่วนรายการสถิตินักเรียนไม่เกิดอุบัติเหตุในโรงเรียน มีค่าเฉลี่ยร้อยละต่ำสุด เฉลี่ยร้อยละ 87.05 อยู่ในระดับดีมาก
4.4 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลตามสภาพจริง การทดสอบสมรรถภาพทางกายของนักเรียนโดยภาพรวมนักเรียนมีค่าร้อยละเฉลี่ยรายการทดสอบสมรรถภาพทางกาย ร้อยละ 94.24 เมื่อพิจารณาแต่ละสมรรภถาพ พบว่า รายการดัชนีมวลกาย (สมส่วน) รายการนั่งงอตัวไปข้างหน้า และรายการดันพื้นประยุกต์ 30 วินาที มีค่าเฉลี่ยร้อยละสูงสุด ร้อยละ 96.54 และร้อยละ 96.40 อยู่ในระดับดีมาก รองลงมาได้แก่ รายการลุกนั่ง 60 วินาที มีค่าเฉลี่ยร้อยละ 93.52 อยู่ในระดับดีมาก ส่วนรายการยืนยกเข่าขึ้นลง 3 นาที มีค่าเฉลี่ยร้อยละ ต่ำสุด ร้อยละ 88.49 อยู่ในระดับดีมาก
4.5 ความพึงพอใจต่อการดำเนินโครงการส่งเสริมสุขภาพตามแนวฐานวิถีชีวิตใหม่ 6อ 3ส ตามประเด็นตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมินตามความคิดเห็นของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ครู ผู้ปกครอง และนักเรียน โดยภาพรวมพบว่า ทุกกลุ่มที่ประเมินมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก ผ่านเกณฑ์การประเมิน สรุปผลการประเมินตามประเด็นตัวชี้วัดค่าน้ำหนัก และเกณฑ์การประเมิน พบว่า ด้านผลผลิตของโครงการเกี่ยวกับพฤติกรรมด้านสุขภาพของครูเพื่อการมีสุขภาพกาย สุขภาพจิตที่ดี และเป็นแบบอย่างได้ มีค่าน้ำหนักร้อยละ 10 ผลการประเมินเมื่อเทียบกับเกณฑ์ที่กำหนด โดยภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัด พบว่า ทุกกลุ่มที่ประเมินมีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด ผ่านเกณฑ์การประเมิน
ข้อเสนอแนะ
1. ข้อเสนอแนะเพื่อนำผลการประเมินไปใช้
1.1 ควรนำผลการประเมินโครงการวิเคราะห์หาจุดเด่น จุดด้อย รวมทั้งความสำเร็จและอุปสรรค เทียบเคียง เพื่อปรับปรุงพัฒนาสร้างสรรค์ 6อ 3ส ที่กำลังดำเนินการอยู่ให้เกิดประสิทธิผลตามจุดมุ่งหมายของโรงเรียน
1.2 ผู้บริหารโรงเรียนหรือผู้รับผิดชอบควรนำกิจกรรม 6อ 3ส ประยุกต์ใช้โดยปรับให้เหมาะสมกับบริบทหรือสภาพแวดล้อมแต่ละโรงเรียน เพื่อศึกษาผลกระทบในการพัฒนาสุขภาพของนักเรียน
1.3 ควรนำผลการประเมินไปใช้เป็นข้อมูล เพื่อวางแผนพัฒนาสุขภาพนักเรียนให้เชื่อมโยงกับการพัฒนาฝ่ายต่างๆ ของโรงเรียน เพื่อประสิทธิภาพการบริหารจัดการศึกษาต่อไป
1.4 ครูที่ปรึกษาควรสร้างความเข้าใจอันดี มีความเป็นกัลยาณมิตรกับนักเรียนและผู้ปกครอง มีเวลาพบปะพูดคุยกับนักเรียน เกี่ยวกับปัญหาต่างๆ ที่ส่งผลต่อ สุขภาพกาย สุขภาพจิต ที่ส่งผลกระทบต่อการเรียนรู้
2. ข้อเสนอแนะสำหรับการประเมิน/วิจัยครั้งต่อไป
2.1 ควรมีการประเมินโครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตนักเรียน นอกเหนือจากรูปแบบซิปป์โมเดล (CIPP Model) เพื่อตรวจสอบประสิทธิภาพในการดำเนินโครงการและประสิทธิผลที่เกิดกับนักเรียน
2.2 ควรศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการส่งเสริมสุขภาพนักเรียนระดับมัธยมศึกษาใน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสงขลา-สตูล หรือระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
2.3 ควรศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างสภาวะสุขภาพที่ดีกับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน ระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสงขลา-สตูล หรือระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน