การวิจัยเรื่อง การพัฒนารูปแบบการนิเทศเพื่อส่งเสริมความสามารถของครูในการดำเนินการตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการในการพัฒนารูปแบบการนิเทศเพื่อส่งเสริมความสามารถของครูในการดำเนินการตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) ของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการนิเทศที่ส่งเสริมความสามารถของครูในการดำเนินการตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) 3. เพื่อประเมินความรู้ของครูและผู้บริหารในการดำเนินการตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) 4) เพื่อศึกษาความสามารถในการดำเนินการตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) ของครูและผู้บริหาร 5) เพื่อศึกษาผลกระทบที่เกิดจากการใช้รูปแบบการนิเทศเพื่อส่งเสริมความสามารถของครูในการดำเนินการตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) ประชากรที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) ผู้บริหารโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1 จำนวน 113 คน จากโรงเรียนทั้งหมด จำนวน 113 โรงเรียน 2) ครูผู้สอนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1 จำนวน 113 คน จากโรงเรียนในสังกัดทั้งหมด จำนวน 113 โรงเรียน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ 1) โรงเรียนแกนนำ จำนวน 1 โรงเรียน 2) ตัวแทนกลุ่มโรงเรียนละ 1 โรง ที่สมัครใจรับการนิเทศ จำนวน 10 โรงเรียน 3) ผู้เรียนที่เรียนในโรงเรียนแกนนำและโรงเรียนที่สมัครใจเข้ารับการนิเทศ จำนวน 100 คน 4) ผู้ปกครองโรงเรียนแกนนำและโรงเรียนที่สมัครใจเข้ารับการนิเทศ จำนวน 100 คน และผู้ให้ข้อมูลหลักในการสัมภาษณ์ (Key Informants) จำนวน 9 คน ผลการวิจัย พบว่า
1) ความต้องการของครูในการดำเนินการตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ย 4.13 ซึ่งเมื่อพิจารณาเป็นรายด้านแล้ว ทั้งด้านองค์ประกอบของสมาชิก และองค์ประกอบของกิจกรรม มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากทุกรายการ ผลการให้สัมภาษณ์โดยใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างสำหรับผู้ให้ข้อมูลหลัก คือ ผู้อำนวยการโรงเรียน จำนวน 9 คน ได้ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ ดังนี้ 1) สภาพปัจจุบันในการดำเนินการ PLC ของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1 มีการดำเนินการ PLC เต็มรูปแบบบางโรงเรียน บางระดับชั้น และบางกลุ่ม โรงเรียนขาดความรู้ความเข้าใจเรื่อง PLC มีครูไม่ครบชั้น ส่งผลให้ไม่มีเวลา PLC โดยถือว่าการประชุมทุกเดือนเป็นการ PLC การที่โรงเรียนรับงานนโยบายต่างๆ ส่งผลให้ยังไม่มีการจัดทำ Log Book ทังนี้ครูยังไม่เห็นความสำคัญของ PLC 2) ปัญหาหรืออุปสรรคที่ผ่านมาในการดำเนินงาน PLC ของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1 คือ ขาดการดำเนินการอย่างเป็นรูปธรรม ครูยังไม่มีความเข้าใจเรื่อง PLC อย่างถ่องแท้ โรงเรียนมีครูไม่ครบชั้นส่งผลให้ไม่มีเวลา PLC เขตพื้นที่ขาดการสนับสนุนการขับเคลื่อน PLC ในโรงเรียน ภาระงานของครูค่อนข้างมาก ไม่มีเวลา PLC ครูขาดความรู้ความเข้าใจในการจัดทำ Log Book ผู้บริหารและครูยังขาดการ PLC ร่วมกัน ครูทำ PLC เพื่อเลื่อนวิทยฐานะเท่านั้น และผู้บริหารและครูยังขาดการ PLC ร่วมกัน 3) ปัจจัยที่ช่วยให้การดำเนินงาน PLC ของโรงเรียนสังกัด เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1 ให้มีประสิทธิภาพและประสบผลสำเร็จ ได้แก่ การให้ความรู้ การอบรมเชิงปฏิบัติการ การนิเทศภายใน การนิเทศ ติดตามจากต้นสังกัด ศึกษานิเทศก์ การนำ PLC มาเป็นนโยบายขับเคลื่อนด้านวิชาการ การนำนวัตกรรมมาพัฒนาการนิเทศ การรายงานผลการดำเนินงาน PLC ต่อต้นสังกัด และการหาสิ่งเร้าเพื่อกระตุ้นให้ครูให้ความสำคัญของการ PLC 4) การพัฒนาความสามารถของครูในการดำเนินการตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) ให้ประสบความสำเร็จ ควรมีแนวทาง ดังนี้ (1) การฝึกปฏิบัติ (2) การนิเทศ (3) การอบรม (4) การศึกษาจากคู่มือ (5) การสร้างนวัตกรรมการนิเทศทั้งการนิเทศภายใน และการนิเทศจากต้นสังกัด (6) การให้ความรู้หลากหลายช่องทาง (7) การศึกษาจากคลิป (8) การมอบเกียรติบัตรนับชั่วโมง PLC และ (9) ส่งเสริมให้ครูสร้างนวัตกรรมจากการ PLC
2) ได้รูปแบบการนิเทศ SPIDERS 7 Steps เพื่อส่งเสริมความสามารถของครูในการดำเนินการตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) ซึ่งมีขั้นตอนและกระบวน การนิเทศ ดังนี้ ขั้นที่ 1 S : Survey and Situation analysis ขั้นที่ 2 P: Preparing and Planning ขั้นที่3 I: Information and Integration ขั้นที่ 4 D: Duty and Doing ขั้นที่ 5 E: Evaluating and Efficiency ขั้นที่ 6 R: Reinforcement and Reflection และ ขั้นที่ 7 S: Solving and Satisfaction
3) ครูที่เข้ารับการอบรมพัฒนาการดำเนินการตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) มีผลการทดสอบความรู้หลังการอบรมมากกว่าก่อนการอบรม โดยมีค่าเฉลี่ยคะแนนก่อนการอบรม 6.98 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 69.80 และมีค่าเฉลี่ยคะแนนหลังการอบรม 8.83 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 88.31 ผู้บริหารที่เข้ารับการอบรมพัฒนาการดำเนินการตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) มีผลการทดสอบความรู้หลังการอบรมมากกว่าก่อน การอบรม โดยมีค่าเฉลี่ยคะแนนก่อนการอบรม 7.07 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 70.71 และมีค่าเฉลี่ยคะแนนหลังการอบรม 8.73 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 87.34
4) ผู้บริหารมีความสามารถในการขับเคลื่อนการดำเนินการตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community อยู่ในระดับมากที่สุด โดยมีค่าเฉลี่ยความสามารถ 4.55 ส่วนครูมีความสามารถ ในการดำเนินการตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) โดยในวงรอบที่ 1 ครูมีคะแนนค่าเฉลี่ย 3.78 วงรอบที่ 2 มีคะแนนเฉลี่ย 4.15 และ ในวงรอบที่ 3 มีคะแนนค่าเฉลี่ย 4.36 อยู่ในระดับมากทุกวงรอบ
5) ครูมีพัฒนาการในจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้สูงขึ้นตามลำดับการประเมินแผนการจัดการเรียนรู้ตามวงรอบ โดยในวงรอบที่ 1 มีคะแนนเฉลี่ย 2.99 อยู่ในระดับปานกลาง วงรอบที่ 2 มีคะแนนเฉลี่ย 4.10 อยู่ในระดับมาก และในวงรอบที่ 3 มีคะแนนเฉลี่ย 4.39 อยู่ในระดับมาก
ครูมีพัฒนาการในการจัดการเรียนรู้ โดยมีค่าร้อยละของการปฏิบัติตามรายการที่กำหนดในภาพรวมตามลำดับวงรอบ คือ วงรอบที่ 1 มีผลการปฏิบัติ ร้อยละ 73.95 วงรอบที่ 2 มีผลการปฏิบัติ ร้อยละ 83.56 และวงรอบที่ 3 มีผลการปฏิบัติ ร้อยละ 94.12
ผู้เรียนมีพฤติกรรมการเรียนรู้สูงขึ้นในทุกวงรอบ โดยในวงรอบที่ 1 มีคะแนนการปฏิบัติร้อยละ 75.09 วงรอบที่ 2 มีคะแนนการปฏิบัติร้อยละ 83.19
และในวงรอบที่ 3 มีคะแนนการปฏิบัติ ร้อยละ 93.32
ครูมีผลการประเมินตนเองก่อนดำเนินการอยู่ระดับปานกลาง มีค่าเฉลี่ย 3.35 และผล การประเมินตนเองหลังดำเนินการอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ย 4.53
ผู้บริหารมีผลการประเมินตนเองก่อนดำเนินการอยู่ในระดับปานกลาง มีค่าเฉลี่ย 3.38 และผลการประเมินตนเองหลังดำเนินการอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ย 4.50
ผู้เรียนมีผลการประเมินโดยครูก่อนดำเนินการอยู่ในระดับปานกลาง มีค่าเฉลี่ย 3.21 ผลการประเมินผู้เรียนหลังดำเนินการอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ย 4.36
ผลการปฏิบัติของผู้นิเทศในการดำเนินการตามกระบวนการนิเทศรูปแบบ SPIDERS 7 Steps เพื่อส่งเสริมความสามารถของครูในการดำเนินการ
ตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) ผู้นิเทศดำเนินการตามกระบวนการนิเทศจำนวน 7 ขั้นตอน ครบทุกรายการ มีค่าร้อยละของการปฏิบัติ ร้อยละ 100 และผู้รับนิเทศดำเนินการตามกระบวนการนิเทศ จำนวน 7 ขั้นตอน ครบทุกรายการ มีค่าร้อยละของการปฏิบัติ ร้อยละ 100
ผู้ปกครองมีความพึงพอใจต่อการดำเนินการตามกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) อยู่ในระดับมาก โดยมีค่าเฉลี่ย
ความพึงพอใจ 4.15 อยู่ในระดับมาก