คำสำคัญ ทักษะชีวิต การมีส่วนร่วมของ CIPPA MODEL ด้วยการน้อมนำศาสตร์พระราชา
โดยใช้กระบวนการทำงานเป็นทีม
ศาสตร์ของพระราชา สอดคล้องกับหลักวิทยาศาสตร์ ดังนี้
ขั้นที่ ๑ ระบุปัญหา
ขั้นที่ ๒ รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับปัญหา
ขั้นที่ ๓ ตั้งสมมติฐาน
ขั้นทื่ ๔ สังเกตรวบรวมผล และ หรือการทดลองผล
ขั้นที่ ๕ สรุปผลการสังเกต และ หรือการทดลอง
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 พบว่า มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยรวม ต่ำกว่าเกณ์มาตรฐานของโรงเรียน เพราะนักเรียนมองว่าเป็นเรื่องยาก ไกลตัว ไม่สามารถเชื่อมโยงความรู้ที่เรียนกับชีวิตประจำวันได้จึงรู้สึกเบื่อหน่าย ไม่ค่อยสนใจ ไม่อยากเรียน ประกอบกับอยู่ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อโควิด - 19 ทำให้นักเรียนเข้าถึงการเรียนได้ยากขึ้น จากการวิเคราะห์ปัญหาของผู้เรียนด้วยกระบวนการเก้าก้าวการวิจัย พบว่า นักเรียนขาดทักษะและความสามารถในการคิด ไม่ว่าจะเป็นการคิดวิเคราะห์ การคิดสร้างสรรค์ และที่สำคัญคือขาดความสามารถในการคิดแก้ปัญหา
ข้าพเจ้าจึงมีความสนใจที่จะศึกษาและแก้ปัญหาคุณภาพการเรียนรู้และเพิ่มทักษะการแก้ปัญหาในชีวิตประจำวันของผู้เรียนเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงทางการศึกษา ให้ผู้เรียนมีพัฒนาการตามองค์ประกอบทักษะชีวิตทั้ง 4 องค์ประกอบตามที่สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานกำหนด โดยน้อมนำทักษะการแก้ปัญหาตามศาสตร์พระราชา 5 ขั้นตอน เพื่อให้ผู้เรียนเกิดทักษะชีวิต เตรียมพร้อมสำหรับอนาคตและนำความรู้ที่ได้จากการเรียนไปแก้ปัญหาที่พบในชีวิตจริง
วัตถุประสงค์ของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการในการพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียน
2. เพื่อสร้างรูปแบบการพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียน
3. ศึกษาผลของการใช้รูปแบบการพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียนในประเด็นต่อไปนี้
3.1 เปรียบเทียบทักษะชีวิตของนักเรียนทั้ง 4 องค์ประกอบก่อนและหลังการพัฒนา
3.2 เปรียบเทียบทักษะชีวิตของนักเรียนในด้านองค์ประกอบที่ 2 การคิดวิเคราะห์ ตัดสินใจและแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ ก่อนและหลังการพัฒนา
วิธีดำเนินการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้ใช้รูปแบบการวิจัยเชิงปฏิบัติการ ดำเนินการวิจัย 4 ขั้นตอน ดังนี้
ขั้นที่ 1 ขั้นระบุปัญหา
1.1 การสำรวจปัญหาจากการศึกษาเอกสารของโรงเรียน เช่น การประกัน คุณภาพภายใน ปีการศึกษา 2564 รายงานการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ประจำปีการศึกษา 2564
1.2 การสำรวจปัญหาจากการ บันทึกการประชุมของทางราชการทั่วไป ดำเนินการประชุมกับผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องเพื่อวิเคราะห์ สภาพปัญหา โดยที่ประชุมได้นำเสนอปัญหาที่เกิดขึ้นกับนักเรียน ที่จะส่งผลให้นักเรียนไม่มีระเบียบ วินัย ความก้าวร้าว ไม่มีความรับผิดชอบทั้งต่อตนเองและสังคมส่วนรวม ขาดทักษะชีวิตในการที่จะเผชิญกับปัญหาที่เกิดขึ้นในสังคมปัจจุบัน
1.3 การสอบถามความต้องการพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียน โดยการนำข้อมูลที่ได้จากการสอบถามนักเรียน ที่มีระดับทักษะชีวิตในระดับน้อยที่สุด คือ องค์ประกอบที่ 2 การคิดวิเคราะห์ ตัดสินใจและแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ มาสอบถามความต้องการจากผู้บริหาร ครู ผู้ปกครอง คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และนักเรียนกลุ่มเป้าหมาย
1.4 กำหนดแนวทางหรือวิธีการพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียน โดยสำรวจสภาพ ปัญหาและความต้องการพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียนจากผู้ที่เกี่ยวข้องเพื่อกำหนดเป็นกรอบในการพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียน แจ้งผลการศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียน โดยจัดการเรียนรู้บูรณาการทักษะชีวิตในรายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี ชั้น ม.3
ขั้นที่ 2 รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับปัญหา
2.1 นำเสนอและอภิปรายรูปแบบการพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียนมีขั้นตอน ดังนี้ 2.1.1 ผู้วิจัยและกลุ่มเป้าหมายร่วมกันสร้างรูปแบบ ในการพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียน โดยน้อมนำศาสตร์พระราชา 5 ขั้นตอน
ขั้นที่ 1 ระบุปัญหา
ขั้นที่ 2 รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับปัญหา
ขั้นที่ 3 ตั้งสมมติฐาน
ขั้นทื่ 4 สังเกตรวบรวมผล และ หรือการทดลองผล
ขั้นที่ 5 สรุปผลการสังเกต และ หรือการทดลอง
ส่วนคู่มือการจัดกิจกรรม มีองค์ประกอบ ดังนี้ 1. หลักวิชา 2. บทนำ 3. คำชี้แจงในการในการจัดกิจกรรม 4. เกณฑ์การให้คะแนนและเกณฑ์การตัดสินคะแนน
2.1.2 ผู้วิจัยนำเสนอผลการกำหนดแนวทางหรือวิธีการพัฒนาทักษะชีวิตของ นักเรียน ติดตามด้วยรูปแบบการพัฒนาทักษะชีวิต 3.1.3 กลุ่มเป้าหมายแสดงความคิดเห็น อภิปรายและให้ข้อเสนอแนะต่างๆ เกี่ยวกับรูปแบบการพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียน 3.1.4 น ารูปแบบเสนอผู้ทรงคุณวุฒิชุดเดิม เพื่อประเมินความเหมาะสมของรูปแบบ 3.1.5 ป รับป รุงแก้ไขรูป แบบก ารพัฒ น าทักษะชีวิตของนักเรียนต าม ข้อเสนอแนะของผู้ทรงคุณวุฒิ
2.2 ออกแบบแผนจัดการเรียนรู้บูรณษการทักษะชีวิตของนักเรียน มีการวิเคราะห์หลักส฿ตร จัดทำหลักวิชา สื่อและกิจกรรมการเรียนรู้ และออกแบบการวัดและประเมินผล ติดตามและประเมินผลการพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียน
ขั้นที่ 3 ขั้นปฏิบัติการตามแผนที่วางไว้ ดังนี้
3.1 จัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยจัดการเรียนรู้บูรณาการทักษะชีวิตในรายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี ชั้น ม.3
ขั้นที่ 4 ขั้นประเมินผลการปฏิบัติการแก้ปัญหา
โดยการวิเคราะห์ทักษะชีวิตของนักเรียน ดังนี้
4.1 เปรียบเทียบทักษะชีวิตของนักเรียนก่อนและหลังการพัฒนาตามรูปแบบที่พัฒนาขึ้น โดยพรรณนาด้วยสถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ
4.2 การวิเคราะห์ข้อมูลจากแบบสอบถามเกี่ยวกับความต้องการจำเป็นของทักษะชีวิตของนักเรียน โดยใช้วิธีการเรียงลำดับความสำคัญของความต้องการ
4.3 การสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนก่อนและหลังการพัฒนาตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้บูรณาการทักษะชีวิตโดยการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ