การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อประเมินสภาพแวดล้อมโครงการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมที่ดีงามของนักเรียนโดยใช้กลยุทธ์ ตัรบิยะห์ โรงเรียนบ้านศาลาสอง ปีการศึกษา 2563 สำนักงานเขตพื้นที่ การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 2 2) เพื่อประเมินปัจจัยนำเข้าโครงการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมที่ดีงามของนักเรียนโดยใช้กลยุทธ์ ตัรบิยะห์ โรงเรียนบ้านศาลาสอง ปีการศึกษา 2563 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 2 3) เพื่อประเมินกระบวนการโครงการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมที่ดีงามของนักเรียนโดยใช้กลยุทธ์ ตัรบิยะห์ โรงเรียนบ้านศาลาสอง ปีการศึกษา 2563 สำนักงานเขตพื้นที่ การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 2
4) เพื่อประเมินผลผลิตโครงการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมที่ดีงามของนักเรียนโดยใช้กลยุทธ์
ตัรบิยะห์ โรงเรียนบ้านศาลาสอง ปีการศึกษา 2563 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 2 ในรายละเอียดต่อไปนี้ 4.1) ระดับคุณภาพของการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมที่ดีงามของนักเรียนโดยใช้กลยุทธ์ ตัรบิยะห์ โรงเรียนบ้านศาลาสอง ปีการศึกษา 2563 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 2 4.2) การมีส่วนร่วมของนักเรียน ครู และผู้ปกครองในการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมที่ดีงามของนักเรียนโดยใช้กลยุทธ์ ตัรบิยะห์ โรงเรียนบ้านศาลาสอง ปีการศึกษา 2563 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 2 4.3) ผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน โรงเรียนบ้านศาลาสองสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 2 ปีการศึกษา 2563 4.4) ระดับคุณภาพของนักเรียนตามมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน 4.5)ความพึงพอใจของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาต่อ การดำเนินโครงการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมที่ดีงามของนักเรียนโดยใช้กลยุทธ์ ตัรบิยะห์ โรงเรียนบ้านศาลาสอง ปีการศึกษา 2563 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 2
กลุ่มป้าหมายที่ใช้ในการประเมินครั้งนี้ประกอบด้วย กลุ่มตัวอย่าง ดังนี้ 1) ครู กำหนดกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยยกเว้นครูระดับชั้นอนุบาล ได้กลุ่มตัวอย่าง
ปีการศึกษา 2563 จำนวน 21 คน และปีการศึกษา 2564 จำนวน 21 คน 2) คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน กำหนดกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยยกเว้นผู้บริหารสถานศึกษา และผู้แทนครู ปีการศึกษา 2563 จำนวน 7 คน และปีการศึกษา 2564 จำนวน 7 คน 3)นักเรียนกำหนดกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยใช้นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 - 6 และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 - 3 ทุกคน ได้กลุ่มตัวอย่างนักเรียนปีการศึกษา 2563 จำนวน 106 คน และปีการศึกษา2564 จำนวน 96 คน เนื่องจากผู้เรียนในชั้นดังกล่าวสามารถอ่านเนื้อหาและสื่อข้อความจากแบบสอบถามได้ดีกว่าชั้นอื่น 4) ผู้ปกครองนักเรียน จากการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ปีการศึกษา 2563 จำนวน 77 คน และปีการศึกษา 2564 จำนวน 65 คน
เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลทั้งสิ้น 8 ฉบับ มีการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือทุกฉบับ ได้ค่าความเชื่อมั่นระหว่าง 0.80 - 1.00 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่
ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน โดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป SPSS for Windows V.18
ผลการวิจัยพบว่า
1. สรุปผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านสภาพแวดล้อมของโครงการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมที่ดีงามของนักเรียนโดยใช้กลยุทธ์ ตัรบิยะห์ โรงเรียนบ้านศาลาสอง ปีการศึกษา 2563 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 2 ตามประเด็นตัวชี้วัด ค่าน้ำหนัก และเกณฑ์ตามความคิดเห็นของครู และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานโดยภาพรวมทั้งสองกลุ่มที่ประเมินมีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด ได้คะแนนรวมเฉลี่ย 15 คะแนน ผ่านเกณฑ์ภาพรวมและทุกประเด็นตัวชี้วัดที่ประเมินเมื่อพิจารณาตาม กลุ่มผู้ประเมิน พบว่า คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานมีค่าเฉลี่ยความคิดเห็นสูงสุด อยู่ในระดับมาก รองลงมาครูมีค่าเฉลี่ย อยู่ในระดับมากเช่นกัน
2. สรุปผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านปัจจัยนำเข้าของการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมที่ดีงามของนักเรียนโดยใช้กลยุทธ์ ตัรบิยะห์ โรงเรียนบ้านศาลาสอง ปีการศึกษา 2563 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 2 ตามประเด็นตัวชี้วัด ค่าน้ำหนัก และเกณฑ์ ตามความคิดเห็นของครู โดยภาพรวมได้คะแนนเฉลี่ย 15 คะแนน ผ่านเกณฑ์การประเมินทุกประเด็นตัวชี้วัด เมื่อพิจารณาตามประเด็นตัวชี้วัด พบว่า ความพอเพียงของงบประมาณ มีค่าเฉลี่ยสูงสุดอยู่ในระดับมากที่สุด รองลงมา ความพอเพียงของวัสดุอุปกรณ์/อาคารสถานที่อยู่ในระดับมากเช่นกัน
3. ผลการประเมินด้านกระบวนการดำเนินของโครงการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมที่ดีงามของนักเรียนโดยใช้กลยุทธ์ ตัรบิยะห์ โรงเรียนบ้านศาลาสอง ปีการศึกษา 2563 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 2 ตามคิดเห็นของนักเรียน ครู และผู้ปกครอง พบว่า ทั้งสามกลุ่มที่ประเมินได้คะแนนเฉลี่ย 20 คะแนน ผ่านเกณฑ์การประเมิน เมื่อพิจารณารายกลุ่มผู้ประเมิน พบว่า ครูมีค่าเฉลี่ยความคิดเห็นสูงสุด อยู่ในระดับมาก รองลงมา ส่วนผู้ปกครองมีค่าเฉลี่ยต่ำสุด อยู่ในระดับมากเช่นกัน
4. ผลการประเมินด้านผลผลิตของโครงการ ได้แก่
4.1 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านผลผลิตเกี่ยวกับระดับคุณภาพของโครงการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมที่ดีงามของนักเรียนโดยใช้กลยุทธ์ ตัรบิยะห์ โรงเรียนบ้านศาลาสอง ปีการศึกษา 2563 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 2 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู และผู้ปกครอง พบว่า ทั้งสามกลุ่มที่ประเมินมีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด ได้คะแนนเฉลี่ย 30 ผ่านเกณฑ์การประเมิน เมื่อพิจารณาแต่ละกลุ่มผู้ประเมินพบว่า ผู้ปกครองมีค่าเฉลี่ยความคิดเห็นสูงสุด อยู่ในระดับมาก รองลงมานักเรียนมีค่าเฉลี่ย อยู่ในระดับมาก ส่วนครูมีค่าเฉลี่ยต่ำสุด อยู่ในระดับมากเช่นกัน
4.2 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านผลผลิตของโครงการเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานโครงการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมที่ดีงามของนักเรียนโดยใช้กลยุทธ์ ตัรบิยะห์ โรงเรียนบ้านศาลาสอง ปีการศึกษา 2563 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 2 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษา ทั้งสี่กลุ่ม พบว่า นักเรียนมีค่าเฉลี่ยความคิดเห็นสูงสุดอยู่ในระดับมาก รองลงมาผู้ปกครองมีค่าเฉลี่ย อยู่ในระดับมาก ครูมีค่าเฉลี่ย อยู่ในระดับมาก อยู่ในระดับมาก ส่วนคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด อยู่ในระดับมากเช่นกัน
4.3 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลข้อมูลสภาพจริงตามโครงการเกี่ยวกับปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่
ไม่พึงประสงค์ของนักเรียน โรงเรียนบ้านศาลาสอง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 2 พบว่า จำนวนนักเรียนที่มีพฤติกรรมนักเรียนที่ไม่พึงประสงค์ได้คะแนนรวมเฉลี่ยร้อยละ 5
ผ่านเกณฑ์การประเมิน
4.4 ผลการประเมินด้านผลผลิตของโครงการเกี่ยวกับระดับคุณภาพของนักเรียน โรงเรียนบ้านศาลาสอง ปีการศึกษา 2563 ด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน พบว่า คุณลักษณะอันพึงประสงค์มีผลการประเมินระดับดีขึ้นไป หลังการพัฒนา คุณลักษณะฯ รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ มีค่าพัฒนาสูงสุด รองลงมาได้แก่ คุณลักษณะฯ มีจิตสาธารณะ ส่วนคุณลักษณะ ซื่อสัตย์ สุจริต
มีค่าพัฒนาต่ำสุด
4.5 ผลการวิเคราะห์ด้านผลผลิตของโครงการเกี่ยวกับผลการประเมินความพึงพอใจของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานพบว่า นักเรียนติดเกม มีจำนวนมากที่สุด รองลงมา คือ นักเรียนออกกลางคัน สูบบุหรี่/สารเสพติด ส่วนเป็นพฤติกรรมที่มีจำนวนนักเรียนน้อยที่สุด คือ ลักขโมย
ข้อเสนอแนะ
1. ข้อเสนอแนะเพื่อนำไปใช้
1.1 ผู้บริหารและบุคลากรครูต้องมีความบริสุทธิ์ใจอย่างแท้จริงต่อการให้การตัรบิยะห์แก่นักเรียน ซึ่งนอกจากจะต้องตั้งใจทำหน้าที่อย่างดีที่สุดแล้ว ต้องหมั่นขอดุอาอ์ต่ออัลลอฮฺและตะวักกัลต่อพระองค์
1.2 การนำกระบวนการตัรบิยะห์ไปปรับใช้กับใครคนใดคนหนึ่งให้ได้ผลและสำเร็จนั้น ไม่มีสูตรสำเร็จแน่นอนตายตัวเหมือนกันทุกคน บางทีวิธีและกระบวนการตัรบิยะห์นี้อาจจะสำเร็จกับคนนี้ แต่วิธีและกระบวนการเดียวกันนี้อาจจะใช้ไม่ได้ผลกับอีกคนหนึ่ง ดังนั้นผู้ที่เป็นมุร็อบบีย์จะต้องรั้กและเข้าใจผู้ที่ตนทำการตัรบิยะห์รายบุคคลอย่างแท้จริง พร้อมๆกับมความรู้และเข้าใจการตัรบิยะห์ในวิธการและกระบวนการเป็นอย่างดีเช่นกัน และนำมาใช้ถูกคน ถูกสถานที่ เวลาและโอกาส
2. ข้อเสนอแนะในการวิจัยครั้งต่อไป
2.1 เสนอให้มีกระบวนการศึกษาและวิจัยต่อในเรื่องของวิธีการ เพื่อทำให้กระบวนการ
ตัรบิยะห์ถูกใช้จริงบริบทสังคมที่แตกต่างกัน
2.2 ให้มีการต่อยอดศึกษาวิจัยเรื่องนี้ต่อไป พร้อมนำเสนอผลการเปลี่ยนแปลงจากการนำกระบวนการตัรบียะห์ มาปรับใช้ในปีการศึกษาปีถัดไป