ชื่อเรื่อง: การบริหารแบบมีส่วนร่วมของเครือข่ายการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนา
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน
ผู้วิจัย: อ่อนจันทร์ นุชบูรณ์
สถานศึกษา: โรงเรียนหนองวัลย์เปรียงวิทยา
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 9
ระยะเวลาที่ทำวิจัย : ปีการศึกษา 2561 2564
บทคัดย่อ
การบริหารแบบมีส่วนร่วมของเครือข่ายการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ด้านการใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) การศึกษาสภาพการปฏิบัติในปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์และความต้องการเกี่ยวกับการบริหาร แบบมีส่วนร่วมของเครือข่ายการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ด้านการใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน 2) สร้างและพัฒนาแนวทางการบริหารแบบมีส่วนร่วมของเครือข่ายการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน และ 3) การศึกษาผลการใช้แนวทางการพัฒนาการบริหารแบบมีส่วนร่วมของเครือข่าย การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน ที่พัฒนาขึ้น กลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในการจัดการศึกษา ประกอบด้วย 1) ผู้บริหารสถานศึกษา 2) ครูผู้สอน 3) ผู้แทนชมรม อ.ส.ม. 4) ผู้แทนสถานประกอบการ 5) ผู้แทนผู้นำชุมชน 6) ผู้แทนจาก สพม.9 7) คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และ 8) ศึกษานิเทศก์
การวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาสภาพการปฏิบัติในปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์และความต้องการเกี่ยวกับการบริหารแบบมีส่วนร่วมของเครือข่าย การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน จำนวน 40 คน กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ รองผู้บริหารสถานศึกษา จำนวน 1 คน ครูผู้สอน จำนวน 21 คน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 7 คน ศึกษานิเทศก์ จำนวน 3 คน ผู้แทนสถานประกอบการ จำนวน 2 คน ผู้แทนชมรม อ.ส.ม. จำนวน 2 คน ผู้แทนผู้นำชุมชน จำนวน 2 คน ผู้แทนจากสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 9 จำนวน 2 คน ขั้นตอนที่ 2 การสร้างและพัฒนาแนวทางการบริหารแบบมีส่วนร่วมของเครือข่ายการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน ประกอบด้วย 6 ขั้นตอนย่อย ดังนี้ 1) ศึกษาพหุกรณี 2) ประชุมสัมมนาทางวิชาการ 3) ตรวจสอบความถูกต้อง 4) ตรวจสอบ ความเหมาะสม 5) สนทนากลุ่ม (focus group) 6) นำแนวทางการบริหารฯ ไปทดลองใช้ (try out) ขั้นตอนที่ 3 การศึกษาผลการใช้แนวทางการพัฒนาการบริหารแบบมีส่วนร่วมของเครือข่ายการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน ที่พัฒนาขึ้น เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสรุปการสังเคราะห์ผลการศึกษาเอกสาร แนวคิด ทฤษฎี แบบบันทึกข้อมูลการศึกษาเอกสาร แนวทาง การศึกษาพหุกรณี แบบสัมภาษณ์ แบบบันทึกการประชุมสัมมนาทางวิชาการ แบบสอบถาม แบบมาตราส่วนประมาณค่า (rating scale) 5 ระดับ แบบประเมินตรวจสอบความถูกต้อง แบบประเมินตรวจสอบ ความเหมาะสม ความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติ และมีประโยชน์ของร่างแนวทางการบริหารฯ แบบบันทึกข้อมูลการสนทนากลุ่ม แบบประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติ แบบสอบถาม ความพึงพอใจ สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยตามขั้นตอนที่ 1 พบว่า สภาพการปฏิบัติการมีส่วนร่วมในปัจจุบัน มีการปฏิบัติในระดับปานกลาง สภาพที่พึงประสงค์และความต้องการเกี่ยวกับการบริหาร แบบมีส่วนร่วมของเครือข่ายการจัดการศึกษา มีความต้องการในการปฏิบัติอยู่ในระดับมากที่สุด
ผลการวิจัยตามขั้นตอนที่ 2 พบว่า การสร้างและพัฒนาแนวทางการบริหาร แบบมีส่วนร่วมของเครือข่ายการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ด้านการใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน พบว่า ได้ร่างแนวทางทางการบริหารแบบมีส่วนร่วมของเครือข่ายการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการใฝ่เรียนรู้ของนักเรียนที่มีคุณภาพ มีความเหมาะสม ความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติ และมีประโยชน์ในระดับมากที่สุด นำไปใช้ได้
ผลการวิจัยตามขั้นตอนที่ 3 พบว่า การศึกษาผลการใช้แนวทางการบริหารแบบมีส่วนร่วมของเครือข่ายการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ด้านการใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน ประกอบด้วย 2 ขั้นตอนย่อย ผลการทดลองใช้ดังนี้
1. ผลการศึกษาการใช้แนวทางการบริหารแบบมีส่วนร่วมของเครือข่ายการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน โดยภาพรวมผ่านอยู่ในระดับดีเยี่ยม ผ่านเกณฑ์ระดับดีเยี่ยมไม่ต่ำกว่าร้อยละ 80 ของผู้เรียนทั้งหมด
2. ผลการศึกษาความพึงพอใจที่มีต่อแนวทางการบริหารแบบมีส่วนร่วมของเครือข่าย การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน พบว่า โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ทุกรายการ
คำสำคัญ: การบริหารแบบมีส่วนร่วมของเครือข่ายการจัดการศึกษา
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการใฝ่เรียนรู้ของนักเรียน