ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการบริหารงานกิจการนักเรียนที่มีประสิทธิผลโดยใช้วงจรคุณภาพ
ของโรงเรียนหนองกราดวัฒนา จังหวัดนครราชสีมา
ผู้วิจัย นางสาวดวงจิต สนิทกลาง
ปีที่ศึกษา 2562
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) สังเคราะห์องค์ประกอบของการบริหารงานกิจการ
นักเรียน ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน 2) เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาการบริหารงานกิจการนักเรียน
ที่มีประสิทธิผลโดยใช้วงจรคุณภาพของโรงเรียนหนองกราดวัฒนา จังหวัดนครราชสีมา 3) เพื่อศึกษา
แนวทางการบริหารงานกิจการนักเรียนที่มีประสิทธิผลโดยใช้วงจรคุณภาพ ของโรงเรียนต้นแบบ
4) เพื่อร่างและตรวจสอบรูปแบบการบริหารงานกิจการนักเรียนที่มีประสิทธิผลโดยใช้วงจรคุณภาพ
และ5) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการบริหารงานกิจการนักเรียนที่มีประสิทธิผลโดยใช้วงจรคุณภาพ
ของโรงเรียนหนองกราดวัฒนา จังหวัดนครราชสีมา
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนารูปแบบและประเมินรูปแบบการบริหารงานกิจการ
นักเรียนที่มีประสิทธิผลโดยใช้วงจรคุณภาพของโรงเรียนหนองกราดวัฒนา จังหวัดนครราชสีมา
โดยมีขั้นตอนด าเนินการวิจัย 5 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 สังเคราะห์องค์ประกอบของการบริหารงานกิจการ
นักเรียนในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน หลักการ แนวคิด ทฤษฎี บทความ ผลงานทางวิชาการ และงานวิจัย
ที่เกี่ยวข้องกับการบริหารงานกิจการนักเรียนในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ขั้นตอนที่ 2 ศึกษาสภาพปัจจุบัน
และปัญหาการด าเนินงานด้านการบริหารงานกิจการนักเรียนของโรงเรียนหนองกราดวัฒนา จังหวัด
นครราชสีมา ขั้นตอนที่ 3 สร้างรูปแบบการบริหารงานกิจการนักเรียนที่มีประสิทธิผลโดยใช้วงจรคุณภาพ
ของโรงเรียนหนองกราดวัฒนา จังหวัดนครราชสีมา โดยใช้วงจรคุณภาพ PDCA ใน 6 องค์ประกอบของ
การบริหารงานกิจการนักเรียน ขั้นตอนที่ 4 ทดลองใช้รูปแบบและประเมินรูปแบบการบริหารงานกิจการ
นักเรียนที่มีประสิทธิผลโดยใช้วงจรคุณภาพของโรงเรียนหนองกราดวัฒนา และขั้นตอนที่ 5 ปรับปรุง
รูปแบบการบริหารงานกิจการนักเรียนที่มีประสิทธิผลโดยใช้วงจรคุณภาพของโรงเรียนหนองกราดวัฒนา
จังหวัดนครราชสีมา กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาในการศึกษาขั้นตอนที่ 2 ได้แก่ ผู้บริหารและครูโรงเรียน
หนองกราดวัฒนา จ านวน 30 คน ขั้นตอนที่ 3 ได้แก่ ผู้อ านวยการ รองผู้อ านวยการ และครูที่ดูแล
รับผิดชอบเกี่ยวข้องกับการบริหารงานกิจการนักเรียนจากโรงเรียนที่มีวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศและประสบ
ความส าเร็จในการบริหารงานกิจการนักเรียน จ านวน 5 โรงเรียน ๆ ละ 3 คน รวม 15 คน ขั้นตอนที่ 4
ได้แก่ ผู้บริหารและครูโรงเรียนหนองกราดวัฒนา จ านวน 30 คน การเก็บรวบรวมข้อมูลใช้การศึกษา
เอกสาร การสัมภาษณ์ การตอบแบบสอบถาม การสังเกต และการสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูล
ใช้สถิติบรรยายการวิเคราะห์เชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบน
มาตรฐาน
ผลการวิจัย พบว่า
1. สภาพปัจจุบันของการด าเนินงานด้านการบริหารงานกิจการนักเรียนของโรงเรียนหนองกราด
วัฒนา จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งมีองค์ประกอบ 6 ด้าน ได้แก่ ด้านงานปกครองและระเบียบวินัยนักเรียน
ด้านงานกิจกรรมนักเรียน ด้านงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ด้านงานแนะแนวนักเรียน ด้านงานบริการ
และสวัสดิการนักเรียน ด้านงานบริการสุขภาพอนามัยนักเรียน โดยภาพรวมมีการปฏิบัติอยู่ในระดับ
ปานกลาง เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่า อยู่ในระดับมาก 3 ด้าน ได้แก่ ด้านงานแนะแนว ด้านงานระบบ
ดูแลช่วยเหลือนักเรียน และด้านงานกิจกรรมนักเรียน ระดับปานกลาง 3 ด้าน ได้แก่ ด้านงานปกครอง
และระเบียบวินัยนักเรียน ด้านงานบริการสุขภาพอนามัยนักเรียน และด้านงานบริการและสวัสดิการ
นักเรียน
2. รูปแบบการบริหารงานกิจการนักเรียนที่มีประสิทธิผลโดยใช้วงจรคุณภาพของโรงเรียน
หนองกราดวัฒนา จังหวัดนครราชสีมา ได้พัฒนาจากองค์ประกอบ 6 ด้าน โดยผนวกแนวคิด
ของกระบวนการปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่องตามวงจรคุณภาพ PDCA ซึ่งประกอบด้วย ขั้นการวางแผน (Plan)
การปฏิบัติตามแผนหรือขั้นตอนที่วางไว้ (Do) การตรวจสอบหรือประเมิน (Check) และการน าผล
การประเมินย้อนกลับไปทบทวนปรับปรุงแก้ไข (Act) เข้าไปในองค์ประกอบทุกด้านโดยโครงสร้างหลัก
ของร่างรูปแบบที่พัฒนาขึ้น ผู้วิจัยจ าแนกองค์ประกอบทั้ง 6 ด้าน ออกเป็น 4 ขั้นตอน ตามวงจรคุณภาพ
PDCA ได้แก่ ขั้นการวางแผน ประกอบด้วยองค์ประกอบด้านที่ 1 ขั้นด าเนินการ ประกอบด้วย
องค์ประกอบด้านที่ 2 และ 3 ขั้นการติดตามตรวจสอบ ประกอบด้วยองค์ประกอบด้านที่ 4 และ
ขั้นการทบทวน ปรับปรุง ประกอบด้วยองค์ประกอบด้านที่ 5 และ 6
3. ผลการตรวจสอบร่างรูปแบบที่พัฒนาขึ้น โดยใช้กระบวนการสนทนากลุ่มของผู้เชี่ยวชาญ
เกี่ยวกับโครงสร้างกรอบแนวคิดของรูปแบบ ผลจากการสนทนากลุ่ม พบว่า ผู้เชี่ยวชาญเห็นด้วยกับกรอบ
แนวคิดของรูปแบบการบริหารงานกิจการนักเรียนที่มีประสิทธิผลโดยใช้วงจรคุณภาพของโรงเรียน
หนองกราดวัฒนา จังหวัดนครราชสีมา และผลการศึกษาความเหมาะสมและความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติ
ของรูปแบบฯ พบว่า 1) ส่วนบทน าของรูปแบบการบริหารงานกิจการนักเรียนที่มีประสิทธิผลโดยใช้วงจร
คุณภาพของโรงเรียนหนองกราดวัฒนา จังหวัดนครราชสีมา มีค่าเฉลี่ยโดยรวมของความเหมาะสม
อยู่ในระดับมาก และมีค่าเฉลี่ยโดยรวมของความเป็นไปได้อยู่ในระดับมาก 2) ผลการประเมิน
ความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของรูปแบบ มีค่าเฉลี่ยโดยรวมของความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก
และมีค่าเฉลี่ยโดยรวมของความเป็นไปได้อยู่ในระดับมาก
4. ผลการประเมินรูปแบบการบริหารงานกิจการนักเรียนที่มีประสิทธิผลโดยใช้วงจรคุณภาพ
ของโรงเรียนหนองกราดวัฒนา จังหวัดนครราชสีมา หลังการทดลองใช้ พบว่า ความเห็นเกี่ยวกับ
ความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และความเป็นประโยชน์ของรูปแบบการบริหารงานกิจการนักเรียน
ที่มีประสิทธิผลโดยใช้วงจรคุณภาพของโรงเรียนหนองกราดวัฒนา จังหวัดนครราชสีมา โดยเฉลี่ยรวมในอยู่
ระดับมากที่สุดทุกด้า