ชื่อเรื่อง รายงานการประเมินโครงการการพัฒนาคุณภาพการจัดการเรียนการสอนโดยใช้
สื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) โรงเรียนบ้านท่าปากแหว่ง
ผู้รายงาน นางสาวทัดดาว ถนัดกิจ
ปีที่ดำเนินการ ปีการศึกษา 2563
บทสรุปย่อ
การประเมินโครงการพัฒนาคุณภาพการจัดการเรียนการสอนโดยใช้สื่อการศึกษาทางไกล ผ่านดาวเทียม (DLTV) ของโรงเรียนบ้านท่าปากแหว่ง อำเภอตะกั่วทุ่ง จังหวัดพังงา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพังงา ดำเนินการในปีการศึกษา 2563 นี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อประเมินโครงการด้านปัจจัยพื้นฐานด้านสภาวะแวดล้อม (Context) ด้านกระบวนการปฏิบัติของโครงการและ(Process) ด้านผลผลิตของโครงการ (Outcome) โดยประยุกต์ใช้แบบจำลองการประเมินซีโป (CPOs Evaluation Model) ตามกรอบแนวคิดของ เยาวดี รางชัยกุลวิบูลย์ศรี มาเป็นรูปแบบการประเมินโครงการ
ประชากรที่ใช้ในการประเมินครั้งนี้ เป็นผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านปากแหว่ง ปีการศึกษา 2563 ประกอบด้วย นักเรียน ครู ผู้บริหารสถานศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และผู้ปกครอง จำนวน 157 คน กำหนดกลุ่มตัวอย่างโดยวิธีเลือกแบบเจาะจง ประกอบด้วย ครูโรงเรียนบ้านท่าปากแหว่ง จำนวน 7 คน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานโรงเรียนบ้านท่าปากแหว่ง จำนวน 7 คน (ไม่นับรวมผู้อำนวยการและตัวแทนครู) นักเรียน ชั้น ป1 -ป.6 จำนวน 51 คน และผู้ปกครองนักเรียนตั้งแต่ชั้นอนุบาล 1 ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ของโรงเรียนบ้านท่าปากแหว่ง จำนวน 60 คน
เครื่องมือที่ใช้ในการประเมิน จำนวน 4 ฉบับ ได้แก่ 1. แบบประเมินที่มีลักษณะเป็นมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ (Rating Scale) 2. แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง 3. แบบสอบถามความพึงพอใจ ทุกฉบับมีการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือทุกฉบับ ได้ค่าความเชื่อมั่นระหว่าง .88-.95 4. แบบบันทึกข้อมูลตามสภาพจริงเกี่ยวกับผลสัมฤทธิ์ทางเรียนและผลการประเมินสมรรถนะสำคัญของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ผลการประเมินดังกล่าวได้ข้อสรุปดังนี้
1.ผลการประเมินปัจจัยพื้นฐานด้านสภาวะแวดล้อมของโครงการ (Context) ตามความ
คิดเห็นของครู ผู้บริหารสถานศึกษา และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำแนกเป็นรายด้าน โดยภาพรวมมีผลการประเมินอยู่ในระดับมากที่สุด ทุกภาคส่วนเห็นว่ากิจกรรมโครงการตอบสนองความต้องการของนักเรียนโรงเรียนบ้านท่าปากแหว่ง และ มีความเป็นไปได้ที่จะดำเนินการให้ประสบความสำเร็จ กิจกรรมที่ดำเนินการในโครงการการศึกษาทางไกล (DLTV) มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก พบข้อเสนอแนะเพิ่มเติมคือ ด้านปัจจัยพื้นฐานของสถานศึกษา เกี่ยวกับความพร้อม ด้านบุคลากรด้านเทคนิคเกี่ยวกับการติดตั้งระบบและการบำรุงรักษา มีครูและบุคลากรทางการศึกษาที่รับผิดชอบระบบการจัดการศึกษาทางไกล (DLTV) ของโรงเรียนไม่สามารถติดตั้งและซ่อมบำรุงรักษาระบบได้ด้วยตนเองเป็นอุปสรรคและข้อจำกัดในการจัดการเรียนการสอน ควรมีการสร้างเครือข่ายให้ความรู้ในเรื่องการใช้งานและซ่อมบำรุงอุปกรณ์
2. ด้านกระบวนการปฏิบัติระหว่างดำเนินโครงการ (Process) ผลการประเมินกระบวนการปฏิบัติ การรับรู้และการมีส่วนร่วมในโครงการ โดยรวมอยู่ในระดับมาก และผลการประเมินกระบวนการใน รายกิจกรรมย่อยได้แก่ การใช้รูปแบบในการจัดการเรียนการสอน โดยใช้การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมตามรูปแบบโรงเรียนต้นทาง ทุกวิชาทุกชั้น การเตรียมการสอนล่วงหน้าที่สอดคล้องกับคู่มือครูพระราชทานสอนทางไกลผ่านดาวเทียม สำหรับโรงเรียนปลายทาง และมีการพัฒนาและนำรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนมาประยุกต์ใช้เพิ่มเติมนอกเหนือจากกิจกรรมของโรงเรียนต้นทาง เช่น กิจกรรมการเรียนรู้แบบ Active Learning กิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้สมองเป็นฐาน( Brain Based Learning) ทั้งนี้ทางโรงเรียนได้มีวางแผนการบริหารจัดการเพื่อให้การนำ DLTV มาใช้ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด โดยการนำแนวปฏิบัติที่เป็นเลิศ ( best practice) มาใช้เพื่อขับเคลื่อนการบริหารจัดการการจัดเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพ มีการนำ DLIT มาใช้ร่วมกับ DLTV มีการมอบหมายงานให้นักเรียนเตรียมพร้อมในการเรียนครั้งต่อไป ครูผู้สอนจัดการเรียนรู้ไปพร้อมกับครูโรงเรียนต้นทางและการเอาใจใส่กำกับดูแลแนะนำให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ โรงเรียนจึงสามารถจัดการศึกษาให้มีประสิทธิภาพ ได้มาตรฐานตามตัวชี้วัดของหลักสูตร
3. ด้านผลผลิต (Outcome) ของโครงการ พบว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระดับสถานศึกษาของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 ที่ได้คะแนนเฉลี่ยระดับ 3 ขึ้นไปเพิ่มขึ้นร้อยละ 4.23 และผลการประเมินสมรรถนะสำคัญตามหลักสูตรของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 ที่ได้รับผลการประเมินระดับดีขึ้นไปเพิ่มขึ้นร้อยละ 2.72 โรงเรียนสามารถแก้ปัญหาครูไม่ครบชั้น ครูผู้สอนไม่ตรงสาขาวิชา ครูขาดทักษะในการสอน การขาดแคลนสื่อวัสดุอุปกรณ์ ตลอดจนแก้ไขปัญหานักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนต่ำ ด้วยการพัฒนาคุณภาพการศึกษาโดยใช้การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) ครูได้รับการส่งเสริมให้มีทักษะการใช้สื่อเทคโนโลยีได้ดีมากขึ้น ได้รับความ ไว้วางใจจากชุมชน การนำ DLTV ไปใช้ทำให้ครูได้รับรางวัลเชิงประจักษ์ในด้านการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน และสามารถต่อยอดพัฒนานวัตกรรมการศึกษาผ่านการเรียนรู้จากโรงเรียนต้นทางได้เป็นอย่างดี
จากการดำเนินการโครงการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ด้วยสื่อการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) ทำให้ชุมชนมีความพึงพอใจ มีความเชื่อมั่นและความภาคภูมิใจในโรงเรียน ที่สามารถนำการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) มาใช้จัดการศึกษาให้กับบุตรหลานได้เป็นอย่างดี โดยในช่วงระยะที่ผ่านมาโรงเรียนบ้านท่าปากแหว่งและโรงเรียนโดยทั่วไปต้องเผชิญกับสถานการณ์แพร่ระบาดของ โรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 (COVID-19) โรงเรียนต้องบริหารจัดการจัดการศึกษาในรูปแบบที่เหมาะสม คือการให้นักเรียนเรียนที่บ้านในรูปแบบออนไลน์ การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) จึงสามารถตอบสนองความต้องการและแก้ปัญหาได้เป็นอย่างดี
ข้อเสนอแนะในการพัฒนา
1. การพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) ควรมีการวางแผนการดำเนินการ การติดตามประเมินผล นำผลการประเมินมาปรับปรุงพัฒนาอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง
2. ผู้บริหารสามารถนำรูปแบบการประเมินซีโป (CPOs Evaluation Model) ไปประยุกต์ใช้ในการประเมินโครงการอื่นๆ ของโรงเรียน เพื่อตรวจสอบสภาพแวดล้อมของโครงการ ปัจจัยนำเข้าของโครงการ กระบวนการดำเนินโครงการ และผลผลิตของโครงการ โดยการประเมิน 3 ระยะ ได้แก่ ก่อนการดำเนินโครงการ ระหว่างดำเนินโครงการ และสิ้นสุดการดำเนินโครงการ เพื่อนำสารสนเทศที่ได้ไปใช้ในการวางแผนแก้ปัญหาหรือพัฒนาโครงการ ให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น และก่อให้เกิดประสิทธิผลสูงสุดต่อผู้เรียน
3. กระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพังงา ควรส่งเสริมสนับสนุนงบประมาณ กำกับ ติดตามและประเมินผลการขับเคลื่อนการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) อย่างต่อเนื่อง
4. ควรมีการวิจัยพัฒนารูปแบบการขับเคลื่อนการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) สู่ความมีมาตรฐานและคุณภาพของสถานศึกษาระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานอย่างเหมาะสมตามบริบทของโรงเรียน ในแต่ละภูมิภาค