บทคัดย่อ
การประเมินโครงการส่งเสริมการใช้แหล่งเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพนักเรียนโรงเรียน นครนนท์วิทยา 4 วัดบางแพรกเหนือ ในครั้งนี้ได้ประยุกต์ใช้รูปแบบการประเมินแบบซิปป์ (CIPP MODEL) ของแดเนียล แอล สตัฟเฟิลบีม (Danial L. Stufflebeam) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินโครงการส่งเสริมการใช้แหล่งเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพนักเรียน โรงเรียนนครนนท์วิทยา 4 วัดบางแพรกเหนือ 4 ด้าน คือ 1) ประเมินสภาพแวดล้อมของโครงการ 2) ประเมินปัจจัยเบื้องต้นของโครงการ 3) ประเมินกระบวนการดำเนินการงานตามโครงการ 4) ประเมินผลผลิตของโครงการ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการดำเนินการประเมินโครงการส่งเสริมการใช้แหล่งเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพนักเรียน โรงเรียนนครนนท์วิทยา 4 วัดบางแพรกเหนือ คือ คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ครู ผู้ปกครอง และนักเรียน โรงเรียนนครนนท์วิทยา 4 วัดบางแพรกเหนือ ปีการศึกษา 2563 จำนวน 500 คน ซึ่งได้จากการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้น (Stratified Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย แบบประเมิน จำนวน 10 ฉบับ ซึ่งเป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ แบบสำรวจรายการ แบบสอบถามปลายเปิด และแบบประเมินผลการปฏิบัติงาน/โครงการของโรงเรียน ได้ดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลทั้งก่อนดำเนินโครงการและหลังดำเนินโครงการ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการประเมิน สรุปได้ดังนี้
1. สภาพแวดล้อมของโครงการ เป็นการประเมินสภาพการจัดกิจกรรมส่งเสริมการใช้แหล่งเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพนักเรียน โรงเรียนนครนนท์วิทยา 4 วัดบางแพรกเหนือ พบว่า อยู่ในระดับปานกลาง ดังนั้นจึงต้องได้รับการพัฒนาการส่งเสริมการใช้แหล่งเรียนรู้ของครูในการจัดกิจกรรม การเรียนการสอนเพื่อพัฒนานักเรียน ส่วนการประเมินความเป็นไปได้ของโครงการส่งเสริมการใช้ แหล่งเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพนักเรียน โรงเรียนนครนนท์วิทยา 4 วัดบางแพรกเหนือ พบว่า หลักการและเหตุผล วัตถุประสงค์ และเป้าหมายของโครงการ มีความสอดคล้องกับนโยบายของโรงเรียน อยู่ในระดับมากที่สุด และความสอดคล้องกับความต้องการของบุคลากรในโรงเรียน อยู่ในระดับมากที่สุด และมีความเป็นไปได้ อยู่ในระดับมากที่สุด
2. ปัจจัยเบื้องต้นของโครงการ เป็นการประเมินความเหมาะสมของปัจจัยเบื้องต้น และวิธีดำเนินการ พบว่า ปัจจัยในการดำเนินงานตามโครงการ และวิธีดำเนินการ มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด
3. กระบวนการดำเนินงานของโครงการ เป็นการประเมินความก้าวหน้าและปัญหาอุปสรรคของการดำเนินงานตามโครงการส่งเสริมการใช้แหล่งเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพนักเรียน โรงเรียนนครนนท์วิทยา 4 วัดบางแพรกเหนือ พบว่า มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ส่วนปัญหาอุปสรรคในการดำเนินงาน พบว่า ควรจัดกิจกรรมการเรียนการสอนสอดแทรกและบูรณาการการใช้แหล่งเรียนรู้และภูมิปัญญาท้องถิ่นลงในหลักสูตรสถานศึกษาและการสอนให้มากกว่านี้ ควรจัดกิจกรรมจัดนิทรรศการแสดงถึงการดำรงชีวิต และการนำผลผลิตของนักเรียนมาจำหน่าย หรือแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ที่ได้รับในโรงเรียนและให้เข้ากับบริบทของโรงเรียน ควรมีการวางแผนการขับเคลื่อนและกระตุ้นนักเรียนในการใช้แหล่งเรียนรู้ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียนสู่การปฏิบัติอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน
4. ผลผลิตของโครงการ เป็นการประเมินคุณภาพการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนด้านการส่งเสริมการใช้แหล่งเรียนรู้ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียน เพื่อพัฒนาคุณภาพนักเรียน พบว่า ผลการประเมินโดยภาพรวมมีค่าเฉลี่ยสูงกว่าเกณฑ์การประเมิน จึงสะท้อนให้เห็นว่าการดำเนินงานโครงการส่งเสริมการใช้แหล่งเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพนักเรียน โรงเรียนนครนนท์วิทยา 4 วัดบางแพรกเหนือ ประสบผลสำเร็จเป็นอย่างดียิ่ง มีความสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ และเป้าหมายของโครงการ ครูผู้รับผิดชอบโครงการ นักเรียน และผู้ปกครอง มีความคิดเห็นโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ซึ่งการดำเนินการตามโครงการดังกล่าวส่งผลกระทบต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน คือ ค่าเฉลี่ยของระดับผลการเรียนหลังดำเนินโครงการสูงกว่าก่อนดำเนินโครงการ