ชื่อเรื่อง การพัฒนาหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว เพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตด้านความสามารถ
ในการจัดการตนเอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ชื่อผู้วิจัย ชนิกานต์ พลชา
สังกัด โรงเรียนกุงเจริญพิทยาคม สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุดรธานี
ปีการศึกษา 2563
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการพัฒนาหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว เพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตด้านความสามารถในการจัดการตนเอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการการพัฒนาหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว เพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตด้านความสามารถในการจัดการตนเอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) ออกแบบหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว เพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตด้านความสามารถในการจัดการตนเอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 3) ประเมินโครงร่างหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว เพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตด้านความสามารถในการจัดการตนเอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 4) ทดลองใช้หลักสูตรกิจกรรมแนะแนว เพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตด้านความสามารถในการจัดการตนเอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 และ 5) ประเมินและปรับปรุงหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว เพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตด้านความสามารถในการจัดการตนเอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนกุงเจริญพิทยาคม สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุดรธานี ตำบลหัวนาคำ อำเภอศรีธาตุ จังหวัดอุดรธานี จำนวน 1 ห้องเรียน ที่กำลังศึกษาอยู่ในปีการศึกษา 2563 จำนวนนักเรียนทั้งหมด 22 คน ได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) โดยใช้ห้องเรียนเป็นหน่วยในการสุ่ม เครื่องมือที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นเพื่อใช้ในการวิจัยในครั้งนี้ ประกอบด้วย 1) เครื่องมือที่ใช้ศึกษาข้อมูลพื้นฐาน คือ คู่มือการสนทนากลุ่ม แบบประเมินความเหมาะสมของโครงร่างหลักสูตร
2) หลักสูตร 3) แผนการจัดกิจกรรมแนะแนว 4) แบบทดสอบวัดความรู้ความเข้าใจในการจัดการตนเอง 5) แบบวัดเจตคติ 6) แบบวัดคุณลักษณะความสามารถในการจัดการตนเอง และ 7) แบบสอบถามความพึงพอใจ วิเคราะห์ข้อมูล โดยการใช้ค่าสถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ค่า t-test Dependent
ผลการวิจัยพบว่า
1. การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน เพื่อนำมาใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนาโครงร่างหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว เพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตด้านความสามารถในการจัดการตนเอง สำหรับนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยมีการดำเนินการ ดังนี้
1) การศึกษาเอกสาร และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับความสามารถในการจัดการตนเอง ได้ผลสรุป คือ ความสามารถในการจัดการตนเอง ประกอบด้วยความสามารถในการรู้จักตนเอง การบริหารเวลา ความต้องการและความรู้สึกของตนเอง การบริหารอารมณ์ตนเอง และการมีวินัย
ในตนเอง
2) การศึกษาความคิดเห็นจากผู้ทรงคุณวุฒิ ผลสรุป คือ ด้านความสามารถในการรู้จักตนเอง ประกอบด้วย คุณลักษณะ คือ การรู้จักลักษณะทั่วไป จุดเด่นจุดด้อย ความถนัดของตนเอง การปรับปรุงและพัฒนาตนเอง ด้านการบริหารเวลา ประกอบด้วย คุณลักษณะ คือ การวิเคราะห์
การใช้เวลาของตนเอง การวางแผนการใช้เวลา การจัดลำดับความสำคัญของงาน ด้านความต้องการและความรู้สึกของตนเอง ประกอบด้วย การเข้าใจตนเอง การรู้จักตนเอง และการรู้ตัวตนและอารมณ์ตนเอง ด้านการบริหารจัดการอารมณ์ตนเอง ประกอบด้วย คุณลักษณะการรู้จักอารมณ์ตนเอง การควบคุม อารมณ์ตนเองและการแสดงออกทางอารมณ์ที่เหมาะสม ด้านการมีวินัยในตนเอง ประกอบด้วย คุณลักษณะการมีความรับผิดชอบ การมีความซื่อสัตย์ การมีความอดทน และการมีความเชื่อมั่นในตนเอง
2. การออกแบบหลักสูตรเป็นการเขียนโครงร่างหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว เพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตด้านความสามารถในการจัดการตนเอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ให้สอดคล้องกับผลที่ได้จากการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน โดยมีองค์ประกอบของหลักสูตร คือ ปัญหาและความจำเป็น หลักการ จุดหมาย สาระกิจกรรม กิจกรรม สื่อ และการวัดผลประเมินผล
3. การประเมินโครงร่างหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว เพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตด้านความสามารถ ในการจัดการตนเอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า ทุกองค์ประกอบของหลักสูตรมีความเหมาะสมและสอดคล้อง และนำข้อเสนอแนะจากการประเมิน ของผู้เชี่ยวชาญมาปรับปรุง เพื่อให้โครงร่างหลักสูตรมีความเหมาะสมมากยิ่งขึ้น
4. การทดลองใช้หลักสูตรกิจกรรมแนะแนว เพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตด้านความสามารถ ในการจัดการตนเอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า ค่าเฉลี่ยคะแนนความสามารถ ในการจัดการตนเองหลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลองใช้หลักสูตรอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .01 ความเหมาะสมของการใช้หลักสูตรอยู่ในระดับมาก ค่าเฉลี่ยคะแนนด้านความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับความสามารถในการจัดการตนเอง ระหว่างกระบวนการเรียนกับผลสัมฤทธิ์สูงกว่าเกณฑ์ 80/80 ค่าเฉลี่ยคะแนนด้านเจตคติต่อความสามารถในการจัดการตนเอง สูงกว่าเกณฑ์ 3.50 และค่าเฉลี่ยคะแนนด้านคุณลักษณะความสามารถในการจัดการตนเอง สูงกว่าเกณฑ์ 3.50
5. การประเมินและปรับปรุงหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว เพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตด้านความสามารถในการจัดการตนเอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จากผลการทดลองใช้หลักสูตร พบว่า หลักสูตรที่พัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ ผู้วิจัยดำเนินการปรับปรุงหลักสูตร โดยปรับปรุงสภาพปัญหาและความจำเป็นของหลักสูตร ด้านกิจกรรม การใช้ภาษาให้มีความเหมาะสมมากยิ่งขึ้น แล้วจัดทำเป็นหลักสูตรฉบับสมบูรณ์ที่สามารถนำไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนต่อไป