บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์และความต้องการจำเป็นในการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน 2) เพื่อพัฒนารูปแบบและประเมินรูปแบบการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน โรงเรียนบ้านอิตื้อดอนหวายขมิ้น สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 สังกัดสำนักงาน คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ3) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน ดำเนินการ 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์และความต้องการจำเป็นในการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน ระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบและจัดทำคู่มือการใช้รูปแบบการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียนและระยะที่ 3 การนำรูปแบบการเสริมสร้าง ภาวะผู้นำนักเรียนไปใช้และการประเมินความพึงพอใจรูปแบบการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน โรงเรียนบ้านอิตื้อดอนหวายขมิ้น สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้
1. ผลการศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์และความต้องการจำเป็นในการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน โรงเรียนบ้านอิตื้อดอนหวายขมิ้น สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 พบว่า สภาพปัจจุบันในการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน โดยรวมอยู่ในระดับมาก ( x̄ = 3.58, S.D. = 0.28) เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่าทุกด้านอยู่ในระดับมากเช่นเดียวกันโดยด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือด้านมนุษยสัมพันธ์ ( x̄ = 3.61, S.D. = 0.34) ส่วนสภาพที่พึงประสงค์ในการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน โรงเรียนบ้านอิตื้อดอนหวายขมิ้นโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
(x̄ = 4.82, S.D. = 0.24) เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่าทุกด้านอยู่ในระดับมากที่สุดเช่นเดียวกัน โดยองค์ประกอบที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดคือ ด้านความรับผิดชอบ ( x̄ = 4.84, S.D. = 0.25) และความต้องการจำเป็นในการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน โรงเรียนบ้านอิตื้อดอนหวายขมิ้น สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 โดยเรียงลำดับตามความต้องการจำเป็น ได้แก่ 1) ด้านมนุษยสัมพันธ์ 2) ด้านความเชื่อมั่นในตนเอง 3) ด้านความซื่อสัตย์สุจริต 4) ด้านทักษะการแก้ปัญหา 5) ด้านความเสียสละ 6) ด้านความรับผิดชอบ และ 7) ด้านวิสัยทัศน์แห่งผู้นำ ตามลำดับ
2. ผลการพัฒนารูปแบบการในการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน โรงเรียนบ้านอิตื้อดอนหวายขมิ้น สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วยส่วนต่าง ๆ 6 ส่วน ได้แก่ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) กลุ่มเป้าหมาย 4) เนื้อหา 5) วิธีดำเนินการ และ 6) การประเมินผลรูปแบบและขอบข่ายเนื้อหา แบ่งออก 7 Module ได้แก่ 1) ด้านมนุษยสัมพันธ์ 2) ด้านความเชื่อมั่นในตนเอง 3) ด้านความซื่อสัตย์สุจริต 4) ด้านทักษะการแก้ปัญหา 5) ด้านความเสียสละ 6) ด้านความรับผิดชอบ และ 7) ด้านวิสัยทัศน์แห่งผู้นำ ผลการประเมินความเหมาะสม ความเป็นไปได้ของรูปแบบการในการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน โรงเรียนบ้านอิตื้อดอนหวายขมิ้น สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 พบว่า มีความเหมาะสมและความเป็นไปได้ อยู่ในระดับมากที่สุด
3. ผลการใช้รูปแบบในการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน โรงเรียนบ้านอิตื้อดอนหวายขมิ้น สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 พบว่า
3.1 นักเรียนที่ได้รับการพัฒนาภาวะผู้นำนักเรียน โดยใช้รูปแบบการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน หลังการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียนสูงกว่าก่อนการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน โดยมี คะแนนเฉลี่ยรวม 26.15 คิดเป็นร้อยละ 83.86 และผ่านเกณฑ์ร้อยละ 80 ทุกคน
3.2 นักเรียนที่ได้รับการพัฒนาภาวะผู้นำนักเรียน โดยใช้รูปแบบการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน มีพฤติกรรมที่แสดงออกถึงภาวะผู้นำ คะแนนประเมินรวม 6776 คะแนน จากคะแนนเต็ม 7956 โดยมีค่าเฉลี่ยรวม 132.86 คิดเป็นร้อยละ 85.17 และผ่านเกณฑ์ร้อยละ 80 ทุกคน 3.3 นักเรียนที่ร่วมกิจกรรมเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน โดยใช้รูปแบบการเสริมสร้าง ภาวะผู้นำนักเรียน โดยภาพรวมมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการเสริมสร้างภาวะผู้นำนักเรียน อยู่ในระดับ มาก โดยมีค่าเฉลี่ย 4.42