ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ประกอบการเล่านิทานร่วมกัน
เพื่อเสริมสร้างสมรรถนะด้านภาษาของเด็กปฐมวัย
ชื่อผู้วิจัย นางวันเพ็ญ ทิพย์เวียง
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะชำนาญการพิเศษ โรงเรียนอนุบาลลำพูน
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาลำพูน เขต ๑
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ พัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ประกอบการเล่านิทานร่วมกันเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะด้านภาษาของเด็กปฐมวัย และศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ประกอบการเล่านิทานร่วมกันเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะด้านภาษาของเด็กปฐมวัย กระบวนการวิจัยและพัฒนารูปแบบมี ๓ ระยะคือ ๑) การสร้างรูปแบบ โดยการสังเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ตรวจสอบโดย ผู้เชี่ยวชาญ ๕ คน และทดลองประเมินรูปแบบจำนวน ๓ ครั้งกับนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ ๓/๑ และ ๓/๓ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ โรงเรียนอนุบาลลำพูน ๒) การทดลองใช้รูปแบบ โดยทดลองใช้กับนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ ๓/๒ ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ โรงเรียนอนุบาลลำพูนจำนวน ๓๐ คนได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ การทดสอบค่าทีแบบ dependent ๓) การเผยแพร่ขยายผลรูปแบบ โดยให้ ครูปฐมวัยที่ปฏิบัติงานด้านการสอนเด็กปฐมวัยระดับชั้นอนุบาลปีที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๓ ในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาลำพูนเขต ๑ และเขต ๒ จำนวน ๖ คน ใช้รูปแบบการจัดกิจกรรม และประเมินผลการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรม จากนั้นนำข้อมูลที่ไปวิเคราะห์ และสรุปความคิดเห็นของครูปฐมวัย
ผลการวิจัยสรุปได้ ดังนี้
๑. ผลการพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ประกอบการเล่านิทานร่วมกัน เพื่อเสริมสร้างสมรรถนะด้านภาษาของเด็กปฐมวัย ส่งผลให้ได้รูปแบบการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ประกอบการเล่านิทานร่วมกันเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะด้านภาษาของเด็กปฐมวัย ซึ่งประกอบด้วยขั้นตอนการจัดกิจกรรม ๓ ขั้นตอนได้แก่ ขั้นที่ ๑ ขั้นนำคิดด้วยปริศนาและภาพ เป็นขั้นตอนที่นำเสนอความหมายของคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับหน่วยประสบการณ์ผ่านปริศนาคำทาย และกระตุ้นให้เด็กคิดคำศัพท์อื่นๆ รวมทั้งเรื่องราวต่างๆ จากการแต่งประโยคที่มีความเกี่ยวข้องกับคำศัพท์และภาพประกอบ ขั้นที่ ๒ ขั้นจับคู่ร่วมคิดร่วมสนทนา เป็นขั้นตอนที่ให้เด็กได้แลกเปลี่ยนภาษากับคู่เพื่อนที่มีความสามารถมากกว่าเพื่อร่วมกันแต่งนิทานจากภาพประกอบปริศนาคำทาย ตั้งชื่อนิทาน วางแผนและสร้างภาพหรือฉากประกอบนิทาน รวมทั้งเตรียมคำบรรยายทายลักษณะภาพหรือชิ้นงานผ่านการสนทนาและกิจกรรมศิลปะ โดยมีครูเป็นผู้ให้คำแนะนำแก่เด็ก ขั้นที่ ๓ ขั้นแลกเปลี่ยนภาษาร่วมกัน เป็นขั้นตอนที่เด็กได้ร่วมแลกเปลี่ยนภาษากับเพื่อนในกลุ่มใหญ่ โดยช่วยกันนำเสนอผลงานด้วยการเล่าเรื่องราวประกอบภาพหรือฉากให้เพื่อนและครูฟังครูตั้งคำถามเกี่ยวกับนิทานอย่างหลากหลายให้เด็กแสดงความคิดเห็น เด็กได้สนทนาร่วมกันจากการตั้งคำถาม การตอบคำถาม และได้ค้นหาภาพหรือชิ้นงานจากคำถามทายลักษณะ
๒. ผลการหาประสิทธิผลของรูปแบบการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ประกอบการสร้างนิทานร่วมกันเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะด้านภาษาของเด็กปฐมวัย
๒.๑ เด็กปฐมวัยเมื่อได้รับการจัดกิจกรรมตามรูปแบบการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ประกอบการเล่านิทานร่วมกันเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะด้านภาษาของเด็กปฐมวัยมีสมรรถนะด้านภาษาสูงขึ้นทั้งในด้านการรับรู้เข้าใจและใช้คำศัพท์ได้ และด้านการเข้าใจความหมายและจับใจความได้จากการฟังภาษาพูด อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .๐๑
๒.๒ ครูปฐมวัยที่นำรูปแบบการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ประกอบการเล่านิทานร่วมกันเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะด้านภาษาของเด็กปฐมวัยไปใช้ เห็นว่ารูปแบบการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ประกอบการเล่านิทานร่วมกันเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะด้านภาษาของเด็กปฐมวัยมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด โดยมีค่าเฉลี่ยระหว่าง ๔.๘๓ ๕.๐๐