ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอน เพื่อสร้างเสริมมโนทัศน์และทักษะการคิด
วิเคราะห์ วิชาฟิสิกส์ 2 เรื่อง งานและพลังงาน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
ผู้วิจัย นายเพชรยันต์ พนมวนาภิรัตน์
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
หน่วยงาน โรงเรียนพิบูลมังสาหาร สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุบลราชธานี
ปีที่จัดทำ 2562
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการเรียน การสอนเพื่อสร้างเสริมมโนทัศน์และทักษะการคิดวิเคราะห์ ในวิชาฟิสิกส์ 2 เรื่องงานและพลังงาน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 2) พัฒนารูปแบบการเรียนการสอน เพื่อสร้างเสริมมโนทัศน์และทักษะการคิดวิเคราะห์ ในวิชาฟิสิกส์ 2 เรื่องงานและพลังงาน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 75/75 3) ทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอน เพื่อสร้างเสริมมโนทัศน์และทักษะการคิดวิเคราะห์ ในวิชาฟิสิกส์ 2 เรื่องงานและพลังงาน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 และ 4) ประเมินผลรูปแบบการเรียนการสอน เพื่อสร้างเสริมมโนทัศน์และทักษะการคิดวิเคราะห์ ในวิชาฟิสิกส์ 2 เรื่องงานและพลังงาน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/1 โรงเรียนพิบูลมังสาหาร ที่เรียนในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2562 จำนวน 39 คน ได้มาจากการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) แบบสำรวจวิธีการเรียนรู้ของนักเรียน 2) แบบสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ 3) แผนการจัดการเรียนรู้ด้วยพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนที่สร้างเสริมมโนทัศน์เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ 4) แบบประเมินการปฏิบัติงาน 5) แบบทดสอบวัดมโนทัศน์และทักษะการคิดวิเคราะห์ 6) แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการเรียนการสอนที่สร้างเสริมมโนทัศน์เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่า t-test แบบ Dependent Sample และการวิเคราะห์เนื้อหาผลการวิจัย พบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานพบว่า นักเรียนมีความสนใจในการจัดการเรียนการสอนตามรูปแบบการเรียนการสอน เพื่อสร้างเสริมมโนทัศน์และทักษะการคิดวิเคราะห์ ในวิชาฟิสิกส์ 2 เรื่องงานและพลังงาน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เนื่องจากนักเรียนต้องการศึกษาด้วยการลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง ผู้เชี่ยวชาญการสอนวิชาฟิสิกส์เห็นด้วยกับรูปแบบการเรียนการสอนที่สร้างเสริมมโนทัศน์เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ที่จะนำมาพัฒนาศักยภาพในการจัดการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพ เพื่อแก้ปัญหานักเรียนไม่สนใจในการเรียน และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนต่ำ
2. ผลการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอน เพื่อสร้างเสริมมโนทัศน์และทักษะการคิดวิเคราะห์ ในวิชาฟิสิกส์ 2 เรื่องงานและพลังงาน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โดยรูปแบบมีองค์ประกอบคือ หลักการ วัตถุประสงค์ สาระการเรียนรู้ กิจกรรมการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล และสิ่งส่งเสริมการเรียนรู้ ได้แก่ ระบบสังคม หลักการตอบสนอง และสิ่งสนับสนุน สำหรับกระบวนการจัดกิจกรรมรูปแบบการเรียนการสอน เพื่อสร้างเสริมมโนทัศน์และทักษะการคิดวิเคราะห์ ในวิชาฟิสิกส์ 2 เรื่องงานและพลังงาน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีขั้นตอนดังนี้ 1) ขั้นสำรวจความรู้เดิม (Exploring : E) 2) ขั้นปรับเปลี่ยนแนวคิด (Restructuring of ideas : R) 3) ขั้นแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (Sharing : S) 4) ขั้นนำแนวคิดไปใช้ (Applying of ideas : A) 5) ขั้นการประเมิน (Evaluating : E)
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอน เพื่อสร้างเสริมมโนทัศน์และทักษะการคิดวิเคราะห์ ในวิชาฟิสิกส์ 2 เรื่องงานและพลังงาน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 พบว่า นักเรียนมีความสนใจและกระตือรือร้นในการเรียน ให้ความร่วมมือในการปฏิบัติกิจกรรมเป็นอย่างดี ผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนมีประสิทธิภาพเท่ากับ 77.75/77.69
4. ผลการประเมินรูปแบบการเรียนการสอน เพื่อสร้างเสริมมโนทัศน์และทักษะการคิดวิเคราะห์ ในวิชาฟิสิกส์ 2 เรื่องงานและพลังงาน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 พบว่า 1) ผลการเรียนรู้ด้านความเข้าใจมโนทัศน์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 2) ผลการเรียนรู้ด้านความสามารถในการคิดวิเคราะห์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และ 3) ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอน เพื่อสร้างเสริมมโนทัศน์และทักษะการคิดวิเคราะห์ ในวิชาฟิสิกส์ 2 เรื่องงานและพลังงานของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 อยู่ในระดับมาก ( X ̅= 4.26 , S.D. = 0.71)