การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาครูโรงเรียนโคกก่อพิทยาคม สังกัดองค์การบริหาร ส่วนจังหวัดมหาสารคามให้มีความรู้ ความเข้าใจ และทักษะในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์ โดยนำหลักการวิจัยเชิงปฏิบัติการตามแนวคิดของเคมมิส และแม็กแท็กการ์ท ตามขั้นตอน PAOR เป็นรูปแบบในการดำเนินการพัฒนา มี 4 ขั้นตอน คือ ขั้นวางแผน (Planning) ขั้นปฏิบัติ (Action) ขั้นสังเกต (Observation) และขั้นสะท้อนผล (Reflection) กลยุทธ์ ที่ใช้ใน
การพัฒนา คือ การอบรมเชิงปฏิบัติการ การให้คำแนะนำแบบพี่เลี้ยง และการนิเทศการสอน กลุ่ม
ผู้ร่วมวิจัย จำนวน 9 คน ประกอบด้วย ผู้วิจัยในฐานะรองผู้อำนวยการสถานศึกษา และหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ จำนวน 8 คน กลุ่มเป้าหมายในการพัฒนา ได้แก่ ครูผู้สอนโรงเรียนโคกก่อพิทยาคม ปีการศึกษา 2561 จำนวน 19 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบทดสอบแบบปรนัย ชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 20 ข้อ แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง 2 ฉบับ แบบประเมินแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ จำนวน 1 ฉบับ และแบบประเมินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์ จำนวน 1 ฉบับ การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้เทคนิคการตรวจสอบข้อมูลสามเส้า (Triangulation) แล้วนำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูลโดยการพรรณนาวิเคราะห์ (Descriptive Analysis) สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ คือ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัย พบว่า
1. สภาพปัจจุบัน ปัญหา ก่อนดำเนินการพัฒนา พบว่า ครูผู้สอนขาดความรู้ ความเข้าใจ และหลักการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์ ขาดที่ปรึกษาให้คำแนะนำในการออกแบบ การเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ และการจัดการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์ ทำให้เกิดปัญหาในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาให้นักเรียนเกิดทักษะในการคิดวิเคราะห์ ส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนต่ำกว่าเกณฑ์ที่โรงเรียนกำหนดไว้
2. การดำเนินการพัฒนาครูเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์โรงเรียนโคกก่อพิทยาคม ตามกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการ จำนวน 2 วงรอบ โดยใช้กลยุทธ์ การอบรมเชิงปฏิบัติการให้ครูมีความรู้ความเข้าใจ ฝึกทักษะการออกแบบการจัดการเรียนรู้ และการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์ แล้วจัดกิจกรรมการให้คำแนะนำแบบพี่เลี้ยง เพื่อเป็นที่ปรึกษาและให้ความช่วยเหลือครูในการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ จากนั้นดำเนินการนิเทศการสอนอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้คำแนะนำ ช่วยเหลือให้ครูสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์ และประเมินผลการจัดการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์ จนการดำเนินการบรรลุตามวัตถุประสงค์การวิจัยที่ตั้งไว้
3. ผลการพัฒนาครูเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์โรงเรียนโคกก่อพิทยาคม องค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม ปรากฏดังนี้
3.1 ครูมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์สูงขึ้น โดยมีคะแนนหลังการอบรมเชิงปฏิบัติการสูงกว่าร้อยละ 70 ทุกคน มีคะแนนเพิ่มขึ้นเฉลี่ยเท่ากับ 7.11 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 71.43 และมีคะแนนหลังการอบรมเฉลี่ยเท่ากับ 17.05 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 85.26
3.2 ครูสามารถออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้และลงมือเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ ที่เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนได้อย่างมีคุณภาพ โดยมี ผลการประเมินคุณภาพของแผนการจัดการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
3.3 ครูสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนได้อย่างมีคุณภาพ โดยมีผลการประเมินคุณภาพของการจัดการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด