ชื่อผู้วิจัย นางอุษณีย์ ฟองคำ ตำแหน่งครูวิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
โรงเรียนต้นแก้วผดุงพิทยาลัย อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่
องค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงใหม่
ปีที่พิมพ์ 2563
บทคัดย่อ
การศึกษาและการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนเพื่อสร้างเสริมทักษะการคิดอย่างมี
วิจารณญาณ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ดำเนินการโดยใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนา
(Research and Development) โดยมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานสำหรับพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนเพื่อสร้างเสริมทักษะ การคิดอย่างมีวิจารณญาณสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 2) เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนเพื่อสร้างเสริมทักษะ การคิดอย่างมีวิจารณญาณสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัด การเรียนการสอนเพื่อสร้างเสริมทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 และ 4) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ทมี่ ีต่อการจัดการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนการสอนเพื่อสร้างเสริมทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ โดยมีนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนต้นแก้วผดุงพิทยาลัย อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2563จำนวน 30 คน เป็นกลุ่มตัวอย่าง ได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster random sampling)เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยรูปแบบการจัดการเรียนการสอนเพื่อสร้างเสริมทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 แผนการจัดการเรียนรู้ แบบประเมินความสามารถในการจัดการเรียนรู้แบบวัดทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และแบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ค่าเฉลี่ย( X ) ค่าความเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบค่า t (Dependent samples T Test ) และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
สรุปผลการศึกษา
1. ข้อมูลพื้นฐานสำหรับการพัฒนารูปแบบ สังเคราะห์จากข้อมูลการสัมภาษณ์ครูผู้สอน
วิทยาศาสตร์จำนวน 5 ท่าน ซึ่งมีบริบทของโรงเรียนที่แตกต่างกัน จากนั้นนำข้อมูลที่ได้ศึกษา มาเป็นข้อมูลในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนร่วมกับแนวคิดการออกแบบรูปแบบการจัดกิจกรรม
การเรียนรู้ภายใต้ทฤษฎีการเรียนรู้ Social constructivism และแนวคิดการเสริมต่อการเรียนรู้
(Scaffolding) ของเลฟ ไวก็อกสกี้ (Vygo1978) และเทคนิคการใช้คำถามตามแนวคิด ADDIE Modelของเควินครูส และหลักการแนวคิดเกี่ยวกับรูปแบบการจัดการเรียนรู้ของจอยซ์และเวลส์ประยุกต์ร่วมกับกรอบการวิจัยและพัฒนา (Research and Development)
2. รูปแบบการจัดการเรียนการสอนเพื่อสร้างเสริมทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ สำหรับ
นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ผู้ศึกษาพัฒนาขึ้นมีองค์ประกอบ 3 ส่วนดังนี้ ส่วนที่ 1 รูปแบบการ
จัดการเรียนการสอน ส่วนที่ 2 กระบวนการในการสอน และ ส่วนที่ 3 ประเมินผลการเรียนรู้ตาม
รูปแบบ ซึ่งผู้ศึกษานำมาเป็นแนวทางการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้และกำหนดองค์ประกอบของรูปแบบการจัดการเรียนการสอน กำหนดเป็น 4 ขั้นตอน คือ 1) การนำเสนอปัญหา 2) ฝึกคิด
3) การนำเสนอผล 4) ประเมินกระบวนการคิด
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนการสอนเพื่อสร้างเสริมทักษะการคิดอย่างมี
วิจารณญาณสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 พบว่า
3.1 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่เรียนโดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนการสอนเพื่อ
สร้างเสริมทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
3.2 ผลคะแนนการทดสอบวัดทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียนที่เรียนโดย
ใช้รูปแบบการจัดการเรียนการสอนเพื่อสร้างเสริมทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ สำหรับนักเรียน
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
4. ผลการประเมินความพึงพอใจของผู้เรียนที่มีต่อการจัดการเรียนการสอน โดยใช้รูปแบบการ
จัดการเรียนการสอนเพื่อสร้างเสริมทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด