การวิจัยและพัฒนาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันและความต้องการพัฒนา สร้างรูปแบบ ประเมินรูปแบบ และศึกษาผลการใช้รูปแบบการเสริมสร้างอัตลักษณ์ผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โดยใช้กระบวนการยุวชนทหารเป็นฐานการพัฒนา โดยใช้รูปแบบวิธีการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Methods Research : MMR) กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนและผู้เกี่ยวข้อง กำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างโดยเทียบจำนวนจากตารางของ Krejcie and Morgan โดยใช้การสุ่มอย่างง่ายด้วยวิธีการจับสลาก ได้กลุ่มตัวอย่าง เท่ากับ 292 คน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ แบบสำรวจสอบถาม แบบประเมินรูปแบบและแบบประเมินความพึงพอใจโดยการหาค่า IOC เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ สำรวจ ประชุมสนทนากลุ่ม และประเมินโดยการวิเคราะห์เนื้อหา สถิติที่ใช้ ร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการศึกษา พบว่า
1) ผลการศึกษาสภาพปัจจุบันการพัฒนาอัตลักษณ์ผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โดยใช้กระบวนการยุวชนทหารเป็นฐานการพัฒนา โดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง (X ̅ = 2.63, S.D. = 0.49) ส่วนสภาพความต้องการพัฒนาอัตลักษณ์ผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 ทั้ง 4 ด้าน คือ ด้านภาวะผู้นำ ด้านทักษะอาชีพ ด้านการใช้เทคโนโลยี (เก่งดิจิทัล) และด้านการมีจิตสาธารณะ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ((X ) ̅= 4.48, S.D. = 0.58) และแนวทางในการพัฒนาอัตลักษณ์ผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 ในสภาพปัจจุบัน โดยรวมอยู่ในระดับน้อยที่สุด ((X ) ̅ = 1.75, S.D. = 0.59) ส่วนแนวทางในการพัฒนาอัตลักษณ์ผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 สภาพความต้องการ พัฒนา โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ((X ) ̅= 4.60, S.D. = 0.53)
2) รูปแบบการเสริมสร้างอัตลักษณ์ผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โดยใช้กระบวนการยุวชนทหารเป็นฐานการพัฒนา ประกอบด้วย ด้านปัจจัยนำเข้า ด้านกระบวนการ ผลการดำเนินงานและด้านปัจจัยแห่งความสำเร็จ
3) ระดับการประเมินความถูกต้อง ความเหมาะสม ความเป็นไปได้และความเป็นประโยชน์ของรูปแบบการเสริมสร้างอัตลักษณ์ผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โดยใช้กระบวนการยุวชนทหารเป็นฐานการพัฒนา โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (( X¯) = 4.65, S.D. = 0.54)
4) ผลการศึกษาการใช้รูปแบบการเสริมสร้างอัตลักษณ์ผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โดยใช้กระบวนการยุวชนทหารเป็นฐานการพัฒนา พบว่า
(1) ผลการใช้รูปแบบการเสริมสร้างอัตลักษณ์ผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โดยใช้กระบวนการยุวชนทหารเป็นฐานการพัฒนา ในปีการศึกษา 2561 ทั้ง 4 ด้าน ภาพรวมอยู่ในระดับมาก ร้อยละ 70.40 สูงกว่า ปีการศึกษา 2560 คิดเป็นร้อยละ 17.80 และในปีการศึกษา 2562 ทั้ง 4 ด้าน ภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ร้อยละ 91.40 สูงกว่า ปีการศึกษา 2561 คิดเป็นร้อยละ 21.00
(2) ผลการศึกษาค่านิยมไทย 12 ประการ ของผู้เรียน โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์ เชียงดาว ปีการศึกษา 2561 ภาพรวมอยู่ในระดับมาก ร้อยละ 82.60 สูงกว่าปีการศึกษา 2560 คิดเป็นร้อยละ 15.00 และในปีการศึกษา 2562 ภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ร้อยละ 96.40 สูงกว่า ปีการศึกษา 2561 คิดเป็น ร้อยละ 13.80
(3) ระดับความพึงพอใจในการใช้รูปแบบการเสริมสร้างอัตลักษณ์ผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 โดยใช้กระบวนการยุวชนทหารเป็นฐานการพัฒนา ภาพรวมอยู่ในระดับมาก ร้อยละ 79.80 สูงกว่าปีการศึกษา 2560 คิดเป็นร้อยละ 33.80 และ ปีการศึกษา 2562 ภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ร้อยละ 92.52 สูงกว่าปีการศึกษา 2561 คิดเป็น ร้อยละ 12.72
คำสำคัญ : รูปแบบการเสริมสร้างอัตลักษณ์ผู้เรียนในศตวรรษที่ 21, อัตลักษณ์ผู้เรียน, กระบวนการ ยุวชนทหาร