บทคัดย่อ
ในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วนนั้น มีเนื้อหาค่อนข้างมากและยาก นักเรียนแต่ละคนก็มีความเข้าใจต่อบทเรียนที่มีความแตกต่างกันดังนั้น จึงได้คิดที่จะหาวิธีการเรียนเศษส่วนในเรื่อง เศษส่วนที่เท่ากัน โดยการประดิษฐ์สื่อในรูปของเกมโดยเลียนแบบ เกมโดมิโน เพื่อเป็นการกระตุ้น ความคิดการเรียนรู้ของนักเรียน ได้รู้จัก คิดวิเคราะห์ สังเคราะห์และนำไปประยุกต์ใช้ในการเรียนระดับที่สูงขึ้นต่อไป อีกทั้งยังเป็นการฝึกสมาธิและใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ต่อนักเรียนและเป็นการหาวิธีการเรียนรู้แผนใหม่นอกจากการเรียนแบบเดิม ๆ
ความสำคัญและที่มา
การเรียนวิชาคณิตศาสตร์ เมื่อพูดถึงแล้วจะเป็นวิธีที่ผู้เรียนหลาย ๆ คน มักจะพูดเป็นเสียงเดียวกันว่าเข้าใจยากน่าเบื่อ แล้วยิ่งเนื้อหาบางเรื่องมีเนื้อหามากเกินไปและยากมากสำหรับนักเรียนบางคน และในที่นี้ก็จะขอกล่าวกึงเนื้อหาในเรื่องของเศษส่วนที่มีเนื้อหาค่อนข้างยากสำหรับนักเรียนบางกลุ่ม ที่มีความเข้าใจในบทเรียนค่อนข้างซึ่งนักเรียนแต่ละคนมีความเข้าใจต่อบทเรียนที่ต่างกัน
ดังนั้น ทางผู้จัดทำซึ่งกำลังเรียนในระดับชั้นป.5 จึงได้คิดที่จัดทำ วิจัยในชั้นเรียนเรื่องการสร้างความสนใจของนักเรียนโดยการใช้เกมโดมิโน่ในเนื้อหาเศษส่วนชั้น ป.5 ขึ้นมา ซึ่งเกมโดมิโน่นี้เป็นเกมที่นักเรียนส่วนใหญ่รู้จักและเล่นได้กันทุกคน จึงได้นำเกมนี้มาดัดแปลงจัดทำเพื่อเป็นสื่อประกอบการเรียนในการหาเศษส่วนที่เท่ากัน เพื่อให้ผู้เรียนได้รู้จักการหาเศษส่วนที่เท่ากันได้ รู้จักคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ และนำไปใช้ เป็นการหาวิธีการใหม่ ๆ มาใช้ในห้องเรียน จะเกิดการกระตุ้นการเรียนรู้ของนักเรียน เป็นการพัฒนาความคิดและเป็นการฝึกสมาธิ ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ อีกทั้งเป็นการทบทวนบทเรียนไปในตัวอีกด้วย
จุดมุ่งหมาย
เพื่อหาวิธีการเรียนเรื่องเศษส่วนที่เท่าก้นในเทคนิคที่เข้าใจง่ายขึ้น
ตัวแปรที่ศึกษา
นักเรียนที่มีความเข้าใจในบทเรียนที่ค่อนข้างยาก ชั้นป.5
กรอบแนวคิดในการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้เน้นในการประดิษฐ์ดัดแปลงเกมจัดทำเพื่อเป็นสื่อประกอบการเรียนในการหาเศษส่วนที่เท่ากัน เพื่อให้ผู้เรียนได้รู้จักการหาเศษส่วนที่เท่ากันได้ รู้จักคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ และนำไปใช้ เป็นการหาวิธีการใหม่ ๆมาใช้ในห้องเรียน จะเกิดการกระตุ้นการเรียนรู้ของนักเรียน เป็นการพัฒนาความคิดและเป็นการฝึกสมาธิ ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ อีกทั้งเป็นการทบทวนบทเรียนไปในตัวอีกด้วย
ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ
1.มีวิธีการใหม่ ๆ ในการหาเศษส่วนที่เท่ากัน
2.นักเรียนได้ฝึกสมาธิและใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์
3.นักเรียนได้ฝึกกระตุ้นความคิดรู้จักวิเคราะห์ สังเคราะห์และนำไปใช้ได้
4.นักเรียนมีเจตคติที่ดีต่อวิชาคณิตศาสตร์
ขอบเขตของการวิจัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้เป็นการสร้างสื่อการเรียนการสอนเกี่ยวกับเศษส่วน โดยใช้กิจกรรมเกมโดมิโน่ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการคิดอย่างมีเหตุมีผลได้อย่างถูกต้อง และได้กำหนดขอบเขตของการวิจัยไว้ดังนี้
ประชากร คือ นักเรียนที่มีความเข้าใจในบทเรียนที่ค่อนข้างยาก ชั้นป.5
เนื้อหา/หลักวิชา เศษส่วนในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
วิธีดำเนินการวิจัย
ระยะเวลาในการดำเนินงาน 1 กันยายน 2559 -30 กันยายน 2561 ( 4 ชั่วโมง/สัปดาห์ )
3 กันยายน 2561
ศึกษาสภาพปัญหาและวิเคราะห์แนวทางการแก้ปัญหา
3 - 14 กันยายนยน 2561
เขียนเค้าโครงงานวิจัยในชั้นเรียน
วิเคราะห์ผู้เรียนและวิเคราะห์เนื้อหา
ออกแบบเนื้อหาของเกมที่จะใช้ในการวิจัย 3 ชุด
17 กันยายน 21 กันยายน 2561
ให้นักเรียนลงมือเล่นเกมจริง โดยครูผู้สอนคอยให้คำแนะนำเกี่ยวกับวิธีการเล่นในเบื้องต้น
ให้นักเรียนลงมือเล่นเกมด้วยตนเองในชุดที่ยากขึ้น โดยครูเป็นผู้คอยสังเกต
24 - 25 กันยายน 2561
เก็บรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูล
26 28 กันยายน 2561
สรุปและอภิปรายผล
จัดทำรูปเล่ม
เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย
เศษส่วนโดมิโน
แบบทดสอบ/ ใบงาน
ขั้นตอนการดำเนินการ
ในการสร้างความสนใจของนักเรียนโดยการใช้เกมโดมิโน่ในเนื้อหาเศษส่วนดำเนินงานตามขั้นตอน ดังนี้
1. ขั้นวิเคราะห์
1.1 วิเคราะห์ผู้เรียน
1.2 วิเคราะห์เนื้อหา ขั้นตอนดำเนินการ
2.ขั้นออกแบบ
วัสดุอุปกรณ์
วัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในการจัดทำ ได้แก่
-ฟิวเจอร์บอร์ดที่เหลือใช้แล้ว
-กระดาษ 100 ปอนด์
-ดินสอ สีไม้ กรรไกร กาว ไม้บรรทัด
3. ขั้นตอนการดำเนินงาน
ศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับวิธีการประดิษฐ์สื่อการเรียนเรื่องเศษส่วนที่เท่ากัน
ปฏิบัติการจัดทำเศษส่วนโดมิโน่ ดังนี้
-วัดขนาดฟิวเจอร์บอร์ดชนาดกว้าง 1 นิ้ว ยาว 2 นิ้ว ออกเป็น 3 ชุด โดยใช้ชุดละ 35 แผ่น
-วัดขนาดกระดาษ 100 ปอนด์ ให้มีขนาดเท่ากันกับฟิวเจอร์บอร์ดที่ตัดไว้แล้วติด
-ใช้ดินสอแบ่งขนาดกระดาษ 100 ปอนด์ออกเป็น 2 ช่วงเพื่อเขียนเศษส่วนลงไป
-ตกแต่งให้สวยงาม น่าสนใจ
นำเสนอผลงานที่ได้จัดทำโดยให้นักเรียนได้ทดลองเล่นเกม
ขั้นตอนการเล่น
ผู้เล่น ไม่เกิน 6 คน
วิธีการเล่น
1.นำตัวว่างวางไว้ จากนั้นให้ผู้เล่นหยิบโดมิโน คนละ 3 ตัว
2.หาผู้เริ่มเล่นเป็นคนแรกวางตัวเดินแล้วเวียนกันเดินทีละคนตามวงโดยเริ่มที่ 1/2 , 1/3, 1/4, 1/5, 1/6, 1/7, 1/8 หรือ 1/9 ก่อนก็ได้เมื่อคนแรกวางแล้ว คนต่อไปก็วางเศษส่วนที่มีค่าเท่ากับ เศษส่วนที่คนแรกวางแล้วคนที่ 3,4,5 วางเรียงต่อไปตามลำดับ
3.ถ้าคนต่อไปไม่มีตัววางก็ต้องหยิบโดมิโนจากกองที่เหลือขึ้นมา 1 ตัว ถ้าไม่มีก็ต้องผ่านให้คนต่อไปวาง ถ้าคนต่อไปไม่มีตัววางก็ต้องหยิบโดมิโนจากกองที่เหลือขึ้นมา 1 ตัว ถ้าไม่มีอีกก็ต้องผ่านให้คนต่อไปทำเช่นนี้จนกว่าจะเจอตัวที่จะวาง
4.เล่นต่อไปเรื่อยจนกว่าเกมจะจบใครหมดก่อนถือว่าเป็นผู้ชนะ
4. ขั้นวิเคราะห์ข้อมูล
ตามที่ได้จัดทำโครงงานโดมิโนเศษส่วน และให้เพื่อนนักเรียนจำนวน 6 คน ที่ยังไม่ค่อยเข้าใจในเนื้อหาบทเรียนได้ทดลองเล่นเกมโดมิโน่เศษส่วน โดยชุดแรกเป็นชุดพื้นฐานของการหาเศษส่วนที่เท่ากันของ 1/2 ถึง 1/9 ผลสรุปว่า นักเรียน 6 คน ยังคงทำไม่ได้และบางคนคิดช้ากับการหาเศษส่วนที่เท่ากับเศษส่วนที่กำหนดจึงได้ให้ศึกษาจากในความรู้และทำใบงาน
5. ผลการวิเคราะห์ข้อมูล
การทำวิจัยครั้งนี้ทำให้นักเรียนเข้าใจเกี่ยวกับการเรียน เรื่อง เศษส่วนที่เท่ากันได้มากขึ้น และที่สำคัญทำให้มีความคล่องในเรื่องของการท่องสูตรคูณยิ่งขึ้นด้วยเพราะในการหาเศษส่วนที่เท่ากันนั้นเราจำเป็นต้องใช้สูตรคูณมาเป็นตัวช่วยในการหาเศษส่วน ได้ฝึกกระตุ้นความคิด รู้จักวิเคราะห์ สังเคราะห์แล้วนำไปใช้ได้ อีกทั้งยังมีเจตคติที่ดีต่อวิชาคณิตศาสตร์ และสามารถนำเกมนี้ไปประยุกต์ใช้ในเนื้อหาของการหาเศษส่วนอย่างต่ำได้อีกด้วย
ข้อคิดที่ได้จากการวิจัย
ในการวิจัยทำให้ทราบถึงปัญหาในการเรียนของนักเรียน ซึ่งทำให้ผู้วิจัยพบว่าการเรียนการสอนของนักเรียนแต่ละคนมีการรับรู้ได้ไม่เท่ากันซึ่งจะใช้วิธีการในการเรียนรู้ และแก้ไขที่แตกต่างกันตาม ศักยภาพของแต่ละบุคคล
ข้อเสนอแนะในการเรียนการสอน
สามารถนำกิจกรรมในเกมนี้ไปใช้เก็บเนื้อหาอื่นๆ ได้ในเรื่องของเศษส่วน หรือ อาจทำกิจกรรมเกมแบบอื่น ๆ เช่น เกมบันไดงู มาใช้ในกิจกรรมการเรียนการสอนเพื่อให้นักเรียนสนใจต่อการเรียนและมีส่วนร่วมได้มากขึ้น