หลักการเหตุผล/ความเป็นมา ปัจจุบันพบว่าครูผู้สอนปฐมวัยส่วนใหญ่ขาดความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องทั้งในด้านเนื้อหาคณิตศาสตร์ระดับ ปฐมวัยด้านวิธีสอนคณิตศาสตร์ระดับปฐมวัยและด้านบริบทที่เกี่ยวข้องกับการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์ระดับ ปฐมวัย สาเหตุหนึ่งอาจสืบเนื่องมาจากหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2546และหลักสูตรการศึกษา ปฐมวัยพุทธศักราช 2560 โดยกระทรวงศึกษาธิการไม่ได้ระบุรายละเอียดในส่วนของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ คณิตศาสตร์ให้ครูได้เห็นอย่างชัดเจน (สถาบันส่งเสริมการสอนคณิตศาสตร์และเทคโนโลยี , 2551, หน้า,บทนำ ก) ดังนั้นในภาพรวมของนักเรียนชั้นอนุบาลยังขาดทักษะการคิด การสังเกตสิ่งต่างๆ รอบตัว เด็กขาดทักษะในการ แสวงหาความรู้ ไม่สามารถนำสิ่งที่ได้เรียนรู้มากลั่นกรองข้อมูล เลือกใช้ถ่ายทอดนำมาใช้ในสถานการณ์ต่างๆและ ปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้ เนื่องจากครูผู้สอนจำนวนไม่พอต่อชั้นเรียนและไม่มีเวลาในการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริม ทักษะทางคณิตศาสตร์ จึงเน้นการสอนเนื้อหาตรงตามหน่วยการเรียนรู้ ไม่มีการดัดแปลงในการบูรณาการที่ทอด แทรกทักษะทางคณิตศาสตร์ ในการจัดกิจกรรม ทำให้นักเรียนไม่เกิดการเรียนรู้ที่แท้จริง ไม่เกิดกระบวนการ ครู มีเวลาในการเตรียมการสอนน้อย และไม่ค่อยคำนึงถึงสภาพแวดล้อมในท้องถิ่น การใช้สื่อการสอนอยู่ในระดับต่ำ การเรียนการสอนเน้นเนื้อหามากกว่ากระบวนการ ทำให้นักเรียนไม่สามารถเข้าถึงคณิตศาสตร์ได้อย่างแท้จริง ดังนั้นครูปฐมวัยควรที่จะจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่ส่งเสริมทักษะทางคณิตศาสตร์มาบูรณาการการสอนแบบ ปกติ การจัดประสบการณ์ทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย นับว่ามีบทบาทสำคัญอย่างมากในชีวิตประจำวัน แต่การจัดประสบการณ์ที่ส่งเสริมการเรียนรู้ทางคณิตศาสตร์ให้กับเด็กปฐมวัยนั้น มีความแตกต่างจากการเรียน คณิตศาสตร์ใน ระดับอื่น ๆ เพราะพัฒนาการของเด็กนั้นต่างจากวัยอื่น ซึ่งคุณครูหรือผู้ปกครองควรตระหนักถึง ความสำคัญของการส่งเสริมด้านคณิตศาสตร์สำหรับเด็ก เพราะนอกจากจะใช้สถานการณ์ในชีวิตประจำวันแล้ว ยังต้องอาศัยการเตรียมการและวางแผนอย่างดี เพื่อให้เด็กได้มี โอกาสค้นคว้าแก้ปัญหา เรียนรู้การพัฒนาความคิด รวบยอด และสิ่งที่สำคัญคณิตศาสตร์ไม่ใช่สิ่งที่เกี่ยวข้องกับทักษะ ทางคำนวณแต่เพียงอย่างเดียว หรือไม่ได้มี ความหมายเพียงตัวเลขสัญลักษณ์เท่านั้น แต่ยังช่วยส่งเสริมการสร้างและใช้หลักการรู้จักการคาดคะเน ช่วยในการ แก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์และจากความแตกต่างระหว่างบุคคล ควรส่งเสริมให้เด็กได้คิดอย่างอิสระบนความ สมเหตุสมผล ไม่จำกัดว่าการคิดคำนวณต้องออกมาเพียงคำตอบเดียวหรือมีวิธีการเดียว ดังนั้นการจัดการการเรียนรู้แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ (Brain Friendly Learning) เป็นเทคนิค การสอนในรูปแบบใหม่ที่จะมาช่วยในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่ส่งเสริมทักษะทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็ก ปฐมวัย ให้เด็กเกิดการเรียนรู้อย่างมีความสุข นับเป็นแนวคิดใหม่ทางการศึกษาที่ได้รับความสนใจอย่างมากใน ต่างประเทศการเป็นมิตรกับสมอง เป็นการเรียนรู้ที่มีสมองเป็นฐาน เป็นการปรับเปลี่ยนให้เป็นมิตรกับสมอง
และเป็นมิตรต่อผู้เรียน เริ่มต้นด้วยสร้างความรู้ที่มีอยู่ของนักเรียน ด้วยกิจกรรมต่างๆที่มีโครงสร้างที่แต่ละ ขั้นตอน เพื่อให้นักเรียนได้รับความรู้และการเรียนรู้ทักษะที่จำเป็น รวมทั้งกลยุทธ์ที่ใช้จัดการเรียนการสอนให้กับ ผู้เรียน การเสริมสร้างสภาพแวดล้อมของห้องเรียน และสร้างทักษะในการเคลื่อนไหวในการเรียนรู้ให้กับเด็ก สิ่ง เหล่านี้เป็นการเรียนรู้ทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับสมอง เพื่อเพิ่มแรงจูงใจให้เด็กคิดไปในทางบวกซึ่งจะส่งผลกระทบของ สมองทำให้เกิดภาวะในความเครียดลดน้อยลง พัฒนากิจกรรมการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ (Brain Friendly Learning) ซง่ึ ในการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ที่สอดคล้องการทำงานของสมอง มีความสำคัญในการพัฒนาเด็กปฐมวัยให้เกิด การเรียนรู้อย่างมีความสุข ซึ่งในการจัดประสบการณ์ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์ จะทำให้เด็กเกิด การเรียนรู้ด้วยตนเอง มีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ช่างสังเกต แก้ปัญหา การให้เหตุผล การสื่อสาร การ เชื่อมโยงความรู้ต่างๆ ทางคณิตศาสตร์ และเชื่อมโยงคณิตศาสตร์กับศาสตร์อื่นๆ และมีความคิดสร้างสรรค์ รู้จักคิด และแก้ปัญหาด้วยตนเองได้อย่างมีเหตุผล ได้รับประสบการณ์โดยตรง และการจัดประสบการณ์จะต้องครอบคลุม ประสบการณ์สำคัญที่กำหนด มีการนำแนวคิดจากนวัตกรรมมาใช้ในการจัดประสบการณ์สำหรับเด็กปฐมวัย
3. จุดประสงค์ 1. เพื่อสร้างและหาคุณภาพของกิจกรรมการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ (Brain Friendly Learning) ที่มีต่อทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์และความสุขในการเรียนรู้สำหรับเด็ก ปฐมวัย 2. เพื่อเปรียบเทียบทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยก่อนและหลังการใช้กิจกรรม การจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ (Brain Friendly Learning) ที่มีต่อทักษะกระบวนการทาง คณิตศาสตร์และความสุขในการเรียนรู้สำหรับเด็กปฐมวัย 3. เพื่อศึกษาความสุขในการเรียนรู้กิจกรรมการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ (Brain Friendly Learning) ที่มีต่อทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์
4. กลุ่มเป้าหมาย 4.1 เชิงปริมาณ เด็กปฐมวัยทุกคน ได้เข้าร่วมการจัดกิจกรรมเสริมประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ (Brain Friendly Learning) ที่มีต่อทักษะทางคณิตศาสตร์ส่งเสริมความสุขในการเรียนรู้สำหรับเด็กปฐมวัย 4.2 เชิงคุณภาพ เด็กปฐมวัยมีทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน โดยการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ (Brain Friendly Learning) ที่มีต่อทักษะกระบวนการ ทางคณิตศาสตร์และความสุขในการเรียนรู้สำหรับเด็กปฐมวัย
5. ระยะเวลาดำเนินการ ตลอดปีการศึกษา 6. ขั้นตอนการดำเนินงาน ขั้นตอนที่ 1 การสร้างและหาคุณภาพการจัดกิจกรรมประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ที่ มีต่อทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์และความสุขในการเรียนรู้สำหรับเด็กปฐมวัย กิจกรรมการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ ที่มีต่อทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์ และความสุขในการเรียนรู้สำหรับเด็กปฐมวัย ศึกษาและวิเคราะห์หลักสูตร กำหนดโครงสร้างของแผนการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่ง การเรียนรู้ ที่มีต่อทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์และความสุขในการเรียนรู้สำหรับเด็กปฐมวัย เขียน แผนการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ จะยึดหลักของการจัดการเรียนรู้โดยการเป็นมิตรต่อสมอง 3 ข้อ 1.หลักใน การผ่อนคลาย ( Relaxed Alertness) คือ การสร้างอารมณ์บรรยากาศในการเรียนรู้ให้ดีที่สุด 2.หลักในการ ตระหนัก จดจ่อ (Orchestrated immersion) คือ การจัดประสบการณ์การเรียนรู้ต้องสัมพันธ์กับความรู้ ตระหนัก จดจ่อที่จะเรียนของผู้เรียนโดยผ่านการได้เห็น ได้ยิน ได้ดม ได้สัมผัส ได้ชิมรส ได้เคลื่อนไหวร่างกาย ได้เชื่อมโยงความรู้เดิมมาใช้กับความรู้ใหม่ 3. หลักในการจัดประสบการณ์ที่เป็นกระบวนการอย่างกระตือรือร้น (Active Processing of Experience) เป็นการจัดกิจกรรมที่สร้างสรรค์นำไปสู่ความแข็งแกร่งในการเรียนรู้ โดยจัดกิจกรรมที่มีความหมาย ครูใช้คำถามเพื่อให้ผู้เรียนพิจารณาหรือค้นหาคำตอบ อย่างกระตือรือร้น กระตุ้นให้ผู้เรียนได้คิด หาทางพิสูจน์ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ได้พัฒนากรอบมาตรฐานการเรียนรู้ คณิตศาสตร์ปฐมวัย มาตรฐานการเรียนรู้ เป็นเป้าหมายสำคัญในการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ให้กับเด็ก รวมทั้ง เป็นแนวทางในการกำกับ ตรวจสอบ และประเมินผล มาตรฐานการเรียนรู้จัดให้อยู่ภายใต้สาระหลัก ดังนี้ สาระที่ 1 : จำนวนและการดำเนินการ มาตรฐาน ค.ป. 1.1 : เข้าใจถึงความหลากหลายของการ แสดงจำนวน และการใช้จำนวนในชีวิตจริง สาระที่ 2 : การวัด มาตรฐาน ค.ป. 2.1 : เข้าใจพื้นฐานเกี่ยวกับการวัด ความยาว น้ำหนัก ปริมาตร เงินและเวลา สาระที่ 3 : เรขาคณิต มาตรฐาน ค.ป. 3.1 : รู้จักใช้คำในการบอกตำแหน่ง ทิศทาง และ ระยะทาง มาตรฐาน ค.ป. 3.2 : รู้จัก จำแนกรูปเรขาคณิต และเข้าใจการเปลี่ยนแปลงรูปเรขาคณิตที่เกิดจากการ จัดกระทำ สาระที่ 4 : พีชคณิต มาตรฐาน ค.ป. 4.1 : เข้าใจแบบรูปและความสัมพันธ์ สาระที่ 5 : การวิเคราะห์ข้อมูลและความน่าจะเป็น มาตรฐาน ค.ป. 5.1 : รวบรวมข้อมูลที่ เกี่ยวกับตนเองและสิ่งแวดล้อม และนำเสนอ สาระที่ 6 : ทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์ การจัดประสบการณ์การเรียนรู้ ครูควรคอย สอดแทรกทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ตามความเหมาะสมกับระดับอายุ
ขั้นตอนที่ 2 เพื่อเปรียบเทียบทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยก่อนและหลังการใช้ กิจกรรมการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ 1.1 แบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย ศึกษาเอกสารและงานวิจัย ที่เกี่ยวข้องกับหลักการ วิธีการสร้างแบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย กำหนดประเด็นในการทดสอบการเรียนรู้คณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย แบบทดสอบเป็นการทดสอบแบบปฏิบัติ จริงและตอบคำถามจากการปฏิบัติ แบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยด้านการ 2 ข้อจำแนกและ กระบวนการ แบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยด้านการวัด 2 ข้อ แบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยด้านเรขาคณิต 2 ข้อ แบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยด้านพืชคณิต 2 ข้อ แบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยด้านการวิเคราะห์ข้อมูลและความ น่าจะเป็น 2 ข้อ แบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยด้านการคำนวณ 2 ข้อ ทดสอบก่อนเรียน (Pretest) สอนด้วยกิจกรรมการจัดประสบการณ์กิจกรรมแบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ ที่มี ต่อทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์และความสุขในการเรียนรู้สำหรับเด็กปฐมวัยโดยการบูรณาการจัดกิจกรรม เคลื่อนไหว กิจกรรมเสริมประสบการณ์ กิจกรรมสร้างสรรค์รวมกัน เพื่อเสริมสร้างทักษะกระบวนการทาง คณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย ทดสอบหลังเรียน (Posttest)
ขั้นตอนที่ 3 เพื่อศึกษาความสุขในการเรียนรู้จากกิจกรรมการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการ เรียนรู้ แบบวัดความสุขในการเรียนรู้จากกิจกรรมการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ ที่มีต่อ ทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย ศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องกับความสุขในการเรียนรู้ / การเรียนรู้อย่างมีความสุข วิธีการสร้างแบบวัด ความสุขในการเรียน จากกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข กำหนดขอบข่ายในการสร้างแบบวัดความสุขใน การเรียนรู้ ในด้านคำถามมีทั้งอารมณ์ทางด้านบวกและอารมณ์ทางด้านลบแบบวัดความสุขในการเรียนรู้สำหรับ เด็กปฐมวัยที่สร้างขึ้นจะเป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า 3 ระดับ (Rating Scale)
7.ผลการดำเนินงาน ผลสำเร็จเชิงปริมาณ - กิจกรรมการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ที่มีต่อทักษะกระบวนการทาง คณิตศาสตร์และความสุขในการเรียนรู้สำหรับเด็กปฐมวัย มีกระบวนการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการ
เรียนรู้ โดยการบูรณาการจัดกิจกรรมเคลื่อนไหว กิจกรรมเสริมประสบการณ์ กิจกรรมสร้างสรรค์รวมกัน เพื่อ เสริมสร้างทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย 4 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 ขั้นผ่อนคลาย ขั้นตอนที่ 2 ขั้นกระตุ้นการเรียนรู้ ขั้นตอนที่ 3 ขั้นการเรียนรู้ ขั้นที่ 4 ขั้น สู่การปฏิบัติ มีความเหมาะสมอยู่ในระดับดีมาก - แบบประเมินความสุขแห่งการเรียนรู้จากกิจกรรมการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการ เรียนรู้ (Brain Friendly Learning) ที่มีต่อทักษะทางวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย ผลสำเร็จเชิงคุณภาพ ด้านผเู้รียน - เด็กปฐมวัยหลังจากได้รับการจัดประสบการณ์มีทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์ด้วยกิจกรรมการ จัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน - เด็กปฐมวัยมีความสุขในการเรียนรู้จากกิจกรรมการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ ที่มีต่อทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย อยู่ในระดับมาก ผลสำเร็จด้านผู้ปกครอง - ผู้ปกครองให้ความร่วมมือสนับสนุนการจัดกิจกรรมของเด็กในระดับปฐมวัยทั้งใน ห้องเรียน/โรงเรียน - ผู้ปกครองมีความเชื่อมั่นละศรัทธาในตัวครูให้การสนับสนุน เข้าร่วมกิจกรรมพัฒนา ผู้เรียนอย่างต่อเนื่อง ด้วยความเต็มใจและร่วมกันพัฒนาเด็กได้อย่างดียิ่ง
8. ประโยชน์ที่ได้รับ 1. เป็นแนวทางในการพัฒนาแผนการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวคิดกิจกรรมการจัดประสบการณ์ แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ (Brain Friendly Learning เพื่อส่งเสริมทักษะทางวิทยาศาสตร์ขั้นพื้นฐานเพื่อ เด็กเกิดการเรียนรู้ มีความสามารถในการแสวงหาความรู้ กลั่นกรองข้อมูล เลือกใช้และนำมาใช้ในสถานการณ์ ต่างๆ ที่ตนต้องการได้อย่างเหมาะสมและนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ 2. เป็นแนวทางสำหรับครูและผู้ที่เกี่ยวข้องกับเด็กปฐมวัย ในการจัดการประสบการณ์สำหรับเด็กปฐมวัย ให้เป็นไปตามจุดประสงค์ของการศึกษาที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น
9. ปัจจัยที่ทำให้วิธีการประสบผลสำเร็จ 1. ความร่วมมือเกื้อหนุน สนับสนุนจากผู้บริหารโรงเรียน คณะครูและผู้ปกครองนักเรียนเป็นอย่างดี 2. มีการวางแผนล่วงหน้าอย่างเป็นระบบทำให้การดำเนินงานบรรลุตามวัตถุประสงค์ 3. เด็กปฐมวัยมีความพึงพอใจต่อการจัดประสบการณ์ โดยกิจกรรมการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการ เรียนรู้ที่มี ต่อทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์และความสุขในการเรียนรู้สำหรับเด็กปฐมวัย เพราะเด็กทุกคนมี ความสุข เป็นการเรียนรู้แบบผ่อนคลายสมอง มีความสนุกสนานเรียนรู้จากการปฏิบัติในรูปแบบโดยการบูรณาการจัด กิจกรรมเคลื่อนไหว กิจกรรมเสริมประสบการณ์ กิจกรรมสร้างสรรค์รวมกัน 4. เด็กปฐมวัยมีทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์ที่ดีขึ้น 5. ผู้บริการสถานศึกษา ให้การสนับสนุน นิเทศ กำกับ ติดตามอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง
10. บทเรียนที่ได้รับ - เด็กปฐมวัยหลังจากได้รับการจัดประสบการณ์มีทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์ด้วยกิจกรรมการจัด ประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน - เด็กปฐมวัยมีความสุขในการเรียนรู้จากกิจกรรมการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ ที่มีต่อ ทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย อยู่ในระดับมาก - ในการจัดกิจกรรมการจัดประสบการณ์แบบกัลยาณมิตรแห่งการเรียนรู้ ครูผู้สอนสามารถยืดหยุ่นเวลาเรียนให้ เหมาะสมกับความสามารถและสภาพแวดล้อมเด็ก