ชื่อเรื่อง รูปแบบการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนา
คุณภาพการศึกษาทั้งระบบของโรงเรียนเทศบาล ๒ ระบบสาธิตเทศบาลเมืองลพบุรี
ผู้วิจัย นางมรกต จันทรารัตน์
ปีที่วิจัย ปีการศึกษา 2562
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อศึกษารูปแบบการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาทั้งระบบของโรงเรียนเทศบาล ๒ ระบบสาธิตเทศบาลเมืองลพบุรี โดยมีวัตถุประสงค์เฉพาะดังนี้
1) เพื่อสร้างรูปแบบการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาทั้งระบบของโรงเรียนเทศบาล ๒ ระบบสาธิตเทศบาลเมืองลพบุรี 2) เพื่อประเมินผลการใช้รูปแบบการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาทั้งระบบของโรงเรียนเทศบาล ๒ ระบบสาธิตเทศบาลเมืองลพบุรี และ 3) เพื่อประเมินความพึงพอใจของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ครูผู้สอน นักเรียน และผู้ปกครองนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาทั้งระบบของโรงเรียนเทศบาล ๒ ระบบสาธิตเทศบาลเมืองลพบุรี การดำเนินการวิจัยแบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอน คือ 1) ศึกษาสภาพ ปัญหาและความต้องการในการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา โดยมีผู้เชี่ยวชาญจำนวน 5 คนและบุคลากรผู้เกี่ยวข้องในโรงเรียนเทศบาล ๒ ระบบสาธิตเทศบาลเมืองลพบุรี จำนวน 45 คน 2) สร้างรูปแบบการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาทั้งระบบ โดยการวิเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง สัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 คน และตรวจสอบความตรงของรูปแบบ โดยการจัดประชาพิจารณ์ (Public Hearing) จากผู้เกี่ยวข้อง จำนวน 45 คน 3) ทดลองใช้รูปแบบการพัฒนาระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา โดยการจัดประชุมสรุปผลการทดลองใช้รูปแบบและเก็บข้อมูลโดยการตอบแบบสอบถามจากกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 79 คน และ 4) ประเมินผลการใช้รูปแบบและความพึงพอใจที่มีต่อรูปแบบการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา โดยใช้แบบสอบถามแบบมาตราประมาณค่า 5 ระดับ จำนวน 5 ฉบับ เก็บข้อมูลจากกลุ่มประชากร ได้แก่ คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้บริหารและครูผู้สอน ผู้ปกครองนักเรียน และนักเรียน รวมจำนวน 779 คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ยและค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า
1. รูปแบบการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาทั้งระบบของโรงเรียนเทศบาล ๒ ระบบสาธิตเทศบาลเมืองลพบุรี พบว่า มีความตรงและความเหมาะสมมาก โดยประกอบด้วย 4 องค์ประกอบ ได้แก่ องค์ประกอบที่ 1 การใช้ผลการประเมินเป็นฐานการพัฒนา, องค์ประกอบที่ 2 การสนับสนุนส่งเสริมความเข้มแข็งในการดำเนินงาน ประกอบด้วย 1) การพัฒนาศักยภาพครู 2) การนิเทศภายในเต็มรูปแบบ 3) การมีส่วนร่วมในการดำเนินงานทุกขั้นตอน 4) การสร้างทีมงานและเครือข่าย 5) การพัฒนาระบบข้อมูลสารสนเทศด้วยเทคโนโลยี และ 6) การส่งเสริมสนับสนุนจากหน่วยงานต้นสังกัด, องค์ประกอบที่ 3 แนวทางการดำเนินงานระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา ประกอบด้วย 2 องค์ประกอบย่อย ได้แก่ 1) การดำเนินงานประกันคุณภาพในระดับชั้นเรียน และ 2) การดำเนินงานประกันคุณภาพในระดับโรงเรียน, องค์ประกอบที่ 4
เป้าหมายความสำเร็จ ประกอบด้วย
1) ผลการดำเนินงานระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาตามกฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 2) คุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ 3) ความพึงพอใจต่อการจัดการศึกษาของโรงเรียน
2. ผลการประเมินการใช้รูปแบบการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาทั้งระบบของโรงเรียนเทศบาล ๒ ระบบสาธิตเทศบาลเมืองลพบุรี พบว่า
2.1. ผลการประเมินการดำเนินงานตามรูปแบบการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาทั้งระบบของโรงเรียนเทศบาล ๒ ระบบสาธิตเทศบาลเมืองลพบุรี ในภาพรวมทั้ง 4 องค์ประกอบ พบว่า มีผลการดำเนินงานอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายองค์ประกอบ พบว่า องค์ประกอบที่ 3 การดำเนินงานระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา มีผลการดำเนินงานสูงสุดอยู่ในระดับมากที่สุด รองลงมา ได้แก่ องค์ประกอบที่ 4 เป้าหมายความสำเร็จ องค์ประกอบที่ 1 การใช้ผลการประเมินเป็นฐานการพัฒนา มีผลการดำเนินงานอยู่ในระดับมาก และองค์ประกอบที่ 2 การสนับสนุนส่งเสริมความเข้มแข็งในการดำเนินงาน มีผลการดำเนินงานอยู่ในระดับมาก ตามลำดับ
2.2 ผลการประเมินการดำเนินงานตามรูปแบบการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาทั้งระบบของโรงเรียนเทศบาล ๒ ระบบสาธิตเทศบาลเมืองลพบุรี ตามกฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 พบว่า มีผลการดำเนินงานในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า มีผลการดำเนินงานอยู่ในระดับมากที่สุดและมาก โดยรายการที่มีผลการดำเนินงานสูงสุด ได้แก่ ด้านการจัดทำแผนพัฒนาการจัดการศึกษาและแผนปฏิบัติการประจำปีของสถานศึกษา รองลงมา ได้แก่ ด้านการเขียนรายงานผลการประเมินตนเองประจำปี และด้านการกำหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา ตามลำดับ
2.3 ผลการประเมินการดำเนินงานตามรูปแบบการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาทั้งระบบของโรงเรียนเทศบาล ๒ ระบบสาธิตเทศบาลเมืองลพบุรี ด้านคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาระดับการศึกษาปฐมวัย พบว่า มีผลการดำเนินงานในภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า มีผลการดำเนินงานเรียงลำดับจากมากไปน้อย ได้แก่ มาตรฐานด้านการจัดประสบการณ์ที่เน้นเด็กเป็นสำคัญ มีผลการดำเนินงานอยู่ในระดับมากที่สุด มาตรฐานด้านการบริหารและการจัดการ มีผลการดำเนินงานอยู่ในระดับมาก และมาตรฐานด้านคุณภาพของเด็ก มีผลการดำเนินงานอยู่ในระดับมาก ตามลำดับ
2.4 ผลการประเมินการดำเนินงานตามรูปแบบการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาทั้งระบบของโรงเรียนเทศบาล ๒ ระบบสาธิตเทศบาลเมืองลพบุรี ด้านคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พบว่า มีผลการดำเนินงานในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า มีผลการดำเนินงานอยู่ในระดับมากที่สุดและมาก โดยเรียงลำดับจากมากไปน้อย ได้แก่ มาตรฐานด้านการบริหารและการจัดการ มีผลการดำเนินงานอยู่ในระดับมากที่สุด มาตรฐานด้านกระบวนการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ มีผลการดำเนินงานอยู่ในระดับมากที่สุด และมาตรฐานด้านคุณภาพของผู้เรียน มีผลการดำเนินงานอยู่ในระดับมาก ตามลำดับ
2.5 ผลการประเมินการดำเนินงานตามรูปแบบการพัฒนาการดำเนินงานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาทั้งระบบของโรงเรียนเทศบาล ๒ ระบบสาธิตเทศบาลเมือง
ลพบุรี ด้านความพึงพอใจต่อการจัดการศึกษาของโรงเรียน พบว่า คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานและผู้ปกครองนักเรียน บุคลากรในโรงเรียนและนักเรียน มีความพึงพอใจต่อการจัดการศึกษาของโรงเรียนในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า รายการที่มีผลการดำเนินงานสูงสุด ได้แก่ โรงเรียนมีการระดมทรัพยากรจากแหล่งต่างๆ ในการจัดการศึกษาให้มีคุณภาพ รองลงมา ได้แก่ โรงเรียนจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนาผู้เรียนได้หลากหลายและสอดคล้องกับสภาพโรงเรียนและท้องถิ่น และการกำหนดแผนงาน/โครงการ/กิจกรรมต่างๆ ของโรงเรียนเป็นไปตามเป้าหมายการพัฒนาอย่างมีประสิทธิภาพ ตามลำดับ
3. ผลการประเมินความพึงพอใจของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน บุคลากรในโรงเรียน นักเรียน และผู้ปกรองนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการพัฒนาระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนเทศบาล ๒ ระบบสาธิตเทศบาลเมืองลพบุรี ในภาพรวม พบว่า ผู้เกี่ยวข้องมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการพัฒนาระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาอยู่ในระดับมากที่สุด เมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่มผู้ให้ข้อมูล พบว่า มีความพึงพอใจต่อรูปแบบอยู่ในระดับมากที่สุดทุกกลุ่ม โดยกลุ่มที่มีความพึงพอใจสูงสุด ได้แก่ กลุ่มผู้บริหารสถานศึกษาและครูผู้สอน รองลงมา ได้แก่ กลุ่มนักเรียน กลุ่มผู้ปกครองนักเรียน และกลุ่มคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ตามลำดับ