ชื่อเรื่อง การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนแบบ 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริม
การอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1
ผู้วิจัย ชนิตา ปัญจนาพงศ์ชัย
ปีการศึกษา 2561
บทคัดย่อ
การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนแบบ 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 จัดทำขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์ ดังนี้ (1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานและความต้องการจัดกิจกรรมด้วยชุดกิจกรรมการเรียนแบบ 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 (2) เพื่อสร้างและหาประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการเรียนแบบ 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ตามเกณฑ์ 80/80 (3) เพื่อเปรียบเทียบการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน ก่อนและหลังเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนแบบ 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 และ (4) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อชุดกิจกรรมการเรียนแบบ 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ เป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1/3 โรงเรียนเทศบาลวัดเสมาเมือง เทศบาลนครนครศรีธรรมราช ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2561 จำนวน 45 คน ซึ่งได้มาโดยการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบกลุ่ม (Cluster Random sampling) โดยใช้ห้องเรียนเป็นหน่วยการเลือก เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ ประกอบด้วย (1) แบบสัมภาษณ์สำรวจข้อมูลพื้นฐานความต้องการในการจัดการเรียนรู้ ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนแบบ 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย (2) แบบทดสอบวัดการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน จำนวน 30 ข้อ (3) ชุดกิจกรรม เพื่อส่งเสริมการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 จำนวน 5 ชุด (4) แผนการจัดการเรียนรู้ จำนวน 17 ชั่วโมง และ (5) แบบสอบถามความพึงพอใจที่มีต่อการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนแบบ 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการสำรวจข้อมูลพื้นฐานความต้องการจัดกิจกรรมด้วยชุดกิจกรรมการเรียนแบบ 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 พบว่า สรุปได้ว่า ผลจากการสำรวจข้อมูลพื้นฐานซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้การจัดการเรียนการสอนภาษาไทย ไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควร เพราะธรรมชาติของกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทยที่มีความเป็นนามธรรมสูง และที่สำคัญยิ่งคือการสอนของครูที่เป็นเพียงการบอกให้จดจำและเลียนแบบ ให้ตัวอย่างโดยสอนแต่ไม่สอนให้นักเรียนได้ใช้ความสามารถในการเรียนรู้ และการปฏิบัติที่มีแบบแผนตามหลักสูตร ทำให้นักเรียนไม่มีโอกาสได้ฝึกใช้ความสามารถในการเรียนรู้ และการปฏิบัติที่มีแบบแผนตามหลักสูตร สามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้อย่างต่อเนื่องและเชื่อมโยง นอกจากนี้ยังมีปัญหาในเรื่องความแตกต่างกันของผู้เรียน ซึ่งบางคนเรียนรู้ได้เร็ว แต่บางคนต้องการอธิบายแนวทางรายละเอียด ชัดเจนและต้องการเวลาในการฝึกปฏิบัติ โดยเฉพาะด้านผลสัมฤทธิ์การอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน มาจากสาเหตุหลายประการคือ 1) นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ต่ำไม่ผ่านเกณฑ์กำหนด 2) ปัญหาเกิดจากตัวครูผู้สอนจัดกระบวนการเรียนการสอนแบบบรรยายมากไม่ยึดผู้เรียนเป็นสำคัญ ครูใช้เทคนิคการสอนที่ไม่หลากหลาย การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ครูส่วนใหญ่ยังใช้เพียงข้อสอบฉบับเดียวแล้วตัดสินว่าดีหรือไม่ดีผ่านหรือไม่ผ่าน 3) สื่อการเรียนการสอนหรือแหล่งเรียนรู้ภายในโรงเรียนมีน้อยและไม่ตรงกับปัญหาหรือความต้องการของนักเรียน 4) กระบวนการจัดการเรียนรู้ไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ และ 5) การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ไม่เน้นการปฏิบัติจริงหรือการทำงานกลุ่มเพื่อให้เด็กได้ช่วยเหลือกัน เด็กเก่งได้ช่วยเหลือเด็กที่เรียนอ่อน สร้างความรักสามัคคีกันด้วยการร่วมมือกันทำงานหรือสร้างชิ้นงานร่วมกันเรียนรู้ ตามแนวคิด 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ ด้วยการนำชุดกิจกรรมการเรียนแบบ 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 มาใช้ในการจัดการเรียนรู้ที่มีความเหมาะสมกับบริบทของนักเรียนและโรงเรียน ใช้ทักษะกระบวนการร่วมมือกันเรียนรู้ มีทักษะในการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นจากการทำงาน จนสามารถออกแบบสร้างชิ้นงานได้ เพราะการจัดการศึกษาสาระการเรียนรู้ภาษาไทยมีความต้องการจำเป็นอย่างยิ่งในการส่งเสริมความสามารถในการเรียนรู้ เพราะการเรียนรู้เพียงเพื่อความรู้ ความจำ ความเข้าใจ และการนำไปใช้ ไม่เพียงพอที่จะทำให้ผู้เรียนพัฒนาเป็นบุคคลที่มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ในฐานะพลโลก จำเป็นที่ผู้เรียนจะต้องรู้วิธีการเรียนรู้ เพื่อให้มีความสามารถในการเรียนรู้
ความต้องการในการจัดกิจกรรมการเรียนวิชาภาษาไทย ตามความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อการเรียนการสอนด้านการใช้สื่อและปกครองชั้นเรียน นักเรียนส่วนใหญ่มีความคิดเห็นอยู่ในระดับมากที่สุด โดยความคิดเห็น 2 อันดับแรก ครูมีสื่อประกอบการสอนที่หลากหลาย ค่าเฉลี่ย 4.90 ครูมีแบบทดสอบและเอกสารประกอบการสอน ค่าเฉลี่ย 4.80 และนักเรียนส่วนใหญ่มีความคิดเห็นในระดับมากที่สุด โดยความคิดเห็น 3 อันดับแรก วิชาภาษไทยเป็นวิชาที่น่าสนใจและน่าเรียน นักเรียนทำงานร่วมกันอย่างมีความสุขในวิชาภาษาไทยค่าเฉลี่ย 4.90 ขณะที่เรียนภาษาไทยส่วนมากนักเรียนรู้สึกสนุกและไม่อยากให้หมดเวลาค่าเฉลี่ย 4.80
2. ผลการสร้างและหาประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการเรียนแบบ 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมการอ่านคิดวิเคราะห์ และเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 สามารถสรุปขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ได้ 8 ขั้น ได้แก่ (1) ขั้นที่ 1 และ 2 ร่วมมือสร้างและวิเคราะห์ประสบการณ์ (2) ขั้นที่ 3 และ 4 สร้างหลักการพัฒนาความคิด (3) ขั้นที่ 5 และ 6 ปฏิบัติและฝึกเพิ่มเติม (4) ขั้นที่ 7 วิเคราะห์ผลและประยุกต์ใช้ และ (5) ขั้นที่ 8 แลกเปลี่ยนความรู้กับผู้อื่น โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนแบบ 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ มีประสิทธิภาพโดยรวม / เท่ากับ 84.58 / 85.47 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ 80/80
3. ผลการเปรียบเทียบการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน ก่อนและหลังเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนแบบ 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 มีผลการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
4. ผลการศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนแบบ 4 MAT ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.62, S.D. = 0.49)