1. ความเป็นมา/แนวคิด
การศึกษาเป็นกระบวนการเรียนรู้เพื่อความเจริญงอกงามของบุคคลและสังคม โดยการถ่ายทอดความรู้ การฝึก การอบรม การสืบสานทางวัฒนธรรม การสร้างสรรค์จรรโลงความก้าวหน้าทางวิชาการ การสร้างองค์ความรู้อันเกิดจากการจัดสภาพแวดล้อม สังคม การเรียนรู้และปัจจัยเกื้อหนุนให้บุคคลเรียนรู้อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต (กระทรวงศึกษาธิการ,2553) ซึ่งวิสัยทัศน์ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มุ่งพัฒนาผู้เรียนทุกคน ซึ่งเป็นกำลังของชาติให้เป็นมนุษย์ที่มีความสมดุลทั้งด้านร่างกาย ความรู้ คุณธรรม มีจิตสำนึกในความเป็นพลเมืองไทยและเป็นพลโลก ยึดมั่นในการปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข มีความรู้และทักษะพื้นฐาน รวมทั้งเจตคติที่จำเป็นต่อการศึกษาต่อการประกอบอาชีพและการศึกษาตลอดชีวิตโดยมุ่งเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญบนพื้นฐานความเชื่อว่า ทุกคนสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้เต็มตามศักยภาพ (กระทรวงศึกษาธิการ, 2551) ซึ่งสอดคล้องกับพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช 2542 และพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช 2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พุทธศักราช 2545 มาตราที่ 22 เป็นหลักการจัดการเรียนรู้ว่าต้องยึดหลักว่า ผู้เรียนสำคัญที่สุดสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้เต็มตามศักยภาพ มาตรา 23 เป็นเรื่องของการบูรณาการความรู้ คุณธรรมจริยธรรม กระบวนการเรียนรู้และตัวผู้เรียน (วิชัย วงษ์ใหญ่, 2552)
กลุ่มสาระการเรียนรู้กลุ่มการงานอาชีพ เป็นกลุ่มสาระการเรียนรู้ที่มุ่งพัฒนาผู้เรียน ให้มีทักษะในการทำงาน ทำงานเป็น รักการทำงาน ทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ มีความสามารถในการจักการ การวางแผนออกแบบการทำงาน และประยุกต์ใช้ในการทำงาน สร้าง พัฒนางาน ผลิตภัณฑ์ตลอดจนวิธีการใหม่เพื่อพัฒนาคุณภาพของงาน และการทำงาน เป็นกลุ่มสาระที่ช่วยพัฒนาให้ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจ มีทักษะพื้นฐานที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต และรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงสามารถนำความรู้เกี่ยวกับการดำรงชีวิตการอาชีพ มาประยุกต์ใช้ในการทำงานอย่างมีความคิดสร้างสรรค์และแข่งขันในสังคมไทยและสากล เห็นแนวทางในการประกอบอาชีพ รักการทำงาน และมีเจตคติที่ดีต่อการทำงาน สามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างพอเพียงและมีความสุข มุ่งพัฒนาผู้เรียนแบบองค์รวม เพื่อให้มีความรู้ ความสามารถ มีทักษะในการทำงาน เห็นแนวทางในการประกอบอาชีพและการศึกษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ (ปรัชญนันท์ และคณะ, 2559)
การจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ผู้เรียนจะต้องอาศัยกระบวนการเรียนรู้ที่หลากหลาย เป็นเครื่องมือที่จะนำพาตนเองไปสู่เป้าหมายของหลักสูตร กระบวนการเรียนรู้ที่จำเป็นสำหรับผู้เรียน อาทิ กระบวนการเรียนรู้แบบบูรณาการ การสร้างความรู้ การคิด กระบวนการทางสังคม การเผชิญสถานการณ์และแก้ปัญหา การเรียนรู้จากประสบการณ์จริง การปฏิบัติลงมือทำจริง กระบวนการจัดการ การวิจัย
การเรียนรู้ของตนเอง การพัฒนาลักษณะนิสัย กระบวนการเหล่านี้เป็นแนวทางในการจัดการเรียนรู้
ที่ผู้เรียนควรได้รับการฝึกฝน พัฒนาเพราะจะสามารถช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ดี บรรลุเป้าหมายของหลักสูตร ดังนั้น ผู้สอนจึงจำเป็นต้องศึกษาทำความเข้าใจในกระบวนการเรียนรู้ต่างๆ เพื่อให้สามารถเลือกใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ (กระทรวงศึกษาธิการ, 2551)
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้เป็นนวัตกรรมหนึ่งที่เข้ามามีบทบาทสำคัญในการจัดการเรียนรู้ของนักเรียน
ทำให้นักเรียนได้ฝึกทำกิจกรรมมากขึ้น เมื่อนักเรียนได้ลงมือทำด้วยตนเอง จะทำให้ผู้เรียนมีการจดจำ
มากที่สุด ชุดกิจกรรมการเรียนรู้จึงเป็นการเปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีอิสระที่จะเรียนในสิ่งที่ตนต้องการ และด้วยวิธีการที่ผู้เรียนสนใจ โดยผู้เรียนสามารถเลือกสิ่งที่เรียน และวิธีเรียนด้วยตนเอง (ทิศนา แขมมณี, 2550) การจัดการศึกษาต้องยึดหลักว่า ผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่าผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด ฉะนั้นครูจะต้องเปลี่ยนบทบาทเป็นผู้ชี้นำ ถ่ายทอดความรู้ เป็นผู้ช่วยเหลือ ส่งเสริมและสนับสนุนผู้เรียนในการแสวงหาความรู้ จากสื่อและแหล่งต่างๆ และให้ข้อมูลที่ถูกต้องแก่ผู้เรียน (ยุพิน พิพิธกุล และ สิริพร ทิพย์คง, 2549)
โรงเรียนบ้านยามูเฉลิม สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปัตตานี เขต 1 จัดการเรียนการ สอนตั้งแต่ระดับชั้นอนุบาล 1 ถึง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยจัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรแกนกลาง การศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 มีโครงสร้างหลักสูตรรายวิชาพื้นฐานครบทั้ง 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ การจัดการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ เป็นกลุ่มสาระที่ช่วยพัฒนาให้ผู้เรียนมี ความรู้ ความเข้าใจ มีทักษะพื้นฐานที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตและรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลง สามารถนำความรู้ เกี่ยวกับการดำรงชีวิต การอาชีพมาประยุกต์ใช้ในการทำงานอย่างมีความคิดสร้างสรรค์และแข่งขันในสังคมไทยและสากล เห็นแนวทางในการประกอบอาชีพ รักการทำงานและมีเจตคติที่ดีต่อ การทำงาน สามารถ ดำรงชีวิตได้อย่างพอเพียงและมีความสุข (กระทรวงศึกษาธิการ, 2552 : 204)
จากการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ในกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ โรงเรียนบ้านยามูเฉลิม ที่ผ่านมาโดยเฉพาะวิชาการงานอาชีพ(งานเกษตร) ยังไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควรเนื่องจากครูยังไม่เข้าใจวิธีการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียน เป็นสำคัญ ครูผู้สอนมุ่งเน้นการสอนโดยการบรรยายและสาธิตเป็นส่วนใหญ่นักเรียนเกิดความเบื่อหน่ายในการเรียน นักเรียนไม่มีส่วนร่วมในการทำงานทำให้นักเรียนขาดทักษะปฏิบัติ ขาดทักษะในการแสวงหาความรู้เพื่อพัฒนาการ ทำงาน ขาดทักษะกระบวนการแก้ปัญหาในการทำงาน
ผู้วิจัยในฐานะที่เป็นครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ (งานเกษตร) จึงมีความ สนใจในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบการสอนที่เน้นทักษะปฏิบัติของเดวีส์ ในเรื่องการปลูกและขยายพันธุ์มะนาว สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านยามูเฉลิม เพื่อให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ทักษะปฏิบัติ มีโอกาสฝึกปฏิบัติจริง สามารถนำทักษะปฏิบัติไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันและการดำเนินชีวิตในอนาคตต่อไปได้