โครงงาน ถ่านแสนสนุก
ผู้จัดทำโครงงาน นักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1-3 โรงเรียนวัดบ่อมะปริง สพป.สุราษฎร์ธานี เขต 2
ครูที่ปรึกษา นางสาวนันท์ธิดา สุขเสวียด
นางสาวธนาภา นวลนุ่น
ระยะเวลาในการจัดทำ 14 มกราคม -15 กุมภาพันธ์ 2562
ที่มาของโครงงาน
จากหน่วยเมืองไทยที่รัก ในกิจกรรม cooking (บัวลอยสามสี) เด็กได้เรียนรู้เรื่องราวเกี่ยวกับขนมไทยชื่อบัวลอย รู้จักส่วนผสมของแป้ง น้ำกะทิ ตลอดจนขั้นตอนในการทำขนมบัวลอยผ่านการลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง ขณะที่กิจกรรมกำลังดำเนินถึงขั้นตอนของการต้มเม็ดแป้งบัวลอย เด็กสังเกตเห็นว่าครูใช้เตาถ่าน ในการต้มเม็ดแป้งบัวลอย จึงถามครูว่า ทำไมครูต้องใช้เตาถ่านต้มเม็ดแป้งบัวลอย ทำไมไม่ใช้เตาแก๊ส จากคำถามของเด็ก ครูจึงอธิบายว่า การใช้เตาถ่านเป็นวิถีชีวิตของคนสมัยก่อนค่ะ คนสมัยก่อนจะใช้ถ่าน ในการหุง ต้ม เนื่องจากยังไม่มีเตาแก๊ส อีกอย่างหนึ่งก็คือ การที่เราจะต้มเม็ดแป้งบัวลอยนั้นจำเป็นต้องใช้ระยะเวลา ถ้าเราใช้ถ่านในการต้มจะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายมากกว่าการใช้เตาแก๊ส เพราะถ่านมีราคา ถูกกว่าแก๊สค่ะ เด็กจึงถามต่อไปว่า แล้วทำไมถ่านถึงถูกกว่าแก๊สคะ ครูจึงอธิบายว่า ถ่านถูกกว่าแก๊สเพราะถ่านมีวิธี ในการผลิตง่ายกว่าค่ะ ถ่านได้มาจากไม้ตามธรรมชาติแล้วนำไปเผา จึงทำให้ราคาของถ่าน ถูกกว่าราคาของแก๊สค่ะ เด็กจึงถามต่อว่า แล้วเขาเอาไม้มาเผาอย่างไรคะ ทำไมไม้จึงกลายเป็นถ่านได้ จากความสงสัยของเด็ก ครูจึงสนทนากับเด็กโดยใช้คำถาม ดังนี้ เด็กๆ อยากรู้อะไรเกี่ยวกับถ่านอีกบ้าง จากนั้นเด็กและครูจึงร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับสิ่งที่อยากรู้และประสบการณ์เดิมเกี่ยวกับเรื่องของถ่าน ดังนี้
ครู : ลักษณะของถ่านเป็นอย่างไรคะ
เกรซ : ถ่านมีสีดำค่ะ เป็นท่อนๆ
บีม : มีถ่านเป็นก้อนๆ ด้วยครับ ก้อนเล็กก็มี ก้อนใหญ่ก็มี
แชมป์ : แล้วทำไมถ่านถึงมีสีดำครับ
โอปอ : ถ่านมีสีดำเพราะเขาเอาไม้ไปเผาไฟ มันเลยไหม้
ดา : ทำไมเวลาแม่หนูเอาไม้มาเผามันไม่กลายเป็นถ่าน ทำไมมันเป็นผงสีขาว
ไอด้า : แล้วเผาไม้อย่างไรจึงกลายเป็นถ่าน
เบนซ์ : ถ้าเอาอย่างอื่นมาเผาไฟมันจะกลายเป็นถ่านหรือไม่
ตูมตาม : มีอะไรที่นำมาทำเป็นถ่านได้อีกนอกจากไม้
บิวท์ : ถ่านที่ได้มาจากอย่างอื่นจะใช้ได้เหมือนกับถ่านไม้หรือเปล่า
น้ำอิง : แล้วถ่านแบบไหนใช้ได้ดีกว่ากัน
มานพ : ถ้าเราไม่เอาถ่านไว้ก่อไฟ เราจะเอาถ่านไปทำอะไร
ออโต้ : ถ่านเอาไปทำอะไรได้อีกนอกจากการหุง ต้ม
สรุปคำถามที่เด็กๆ สงสัยและอยากรู้เกี่ยวกับเรื่อง ถ่าน โดยใช้ครูจดบันทึกคำถามที่เด็กๆ อยากเรียนรู้ได้ 4 คำถาม คือ
คำถามที่ 1 เผาไม้อย่างไรจึงกลายเป็นถ่าน
คำถามที่ 2 นอกจากไม้ยังมีสิ่งใดอีกบ้างที่ใช้ทำถ่านได้
คำถามที่ 3 ถ่านแบบไหนใช้ได้ดีกว่ากัน
คำถามที่ 4 ถ่านเอาไปทำอะไรได้อีกนอกจากการหุง ต้ม