บทคัดย่อ
ชื่อเรื่อง การวิจัยปฏิบัติการ เรื่องการพัฒนาการดำเนินงานเสริมสร้างวินัยนักเรียน
ด้านความรับผิดชอบ โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว สังกัดเทศบาลนคร
แม่สอด จังหวัดตาก
ผู้วิจัย นายศิริศักดิ์ ใหมสกุล
หน่วยงาน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว สังกัดเทศบาลนครแม่สอด จังหวัดตาก
ปีที่วิจัย พ.ศ. 2562
การมีวินัยในตนเองของนักเรียน มีความจำเป็นที่จะต้องพัฒนาเพื่อให้เกิดเป็นนิสัยที่ดีตามที่สังคมต้องการ โรงเรียนเป็นสถาบันการศึกษารองจากสถาบันครอบครัวที่มีหน้าที่จัดการด้านการศึกษา และฝึกอบรมเยาวชนให้มีความรู้ มีระเบียบวินัยในตนเอง สามารถปรับตัวอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาการดำเนินงานเสริมสร้างวินัยนักเรียนด้านความรับผิดชอบ โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว สังกัดเทศบาลนครแม่สอด จังหวัดตาก โดยใช้หลักการวิจัยปฏิบัติการ ตามแนวคิดของ Kemmis และ McTaggart โดยดำเนินการเป็น 2 วงรอบ (Spiral) แต่ละวงรอบ ประกอบด้วย การวางแผน การปฏิบัติ การสังเกตผล และการสะท้อนผล กลุ่มผู้ร่วมวิจัย จำนวน 19 คน ประกอบด้วย ผู้วิจัย ผู้ร่วมวิจัย ประกอบด้วย ครูประจำชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 จำนวน 18 คน กลุ่มเป้าหมายเป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 จำนวน 35 คน ประกอบด้วย นักเรียนที่มีปัญหาด้านความรับผิดชอบต่อตนเอง จำนวน 15 คน และนักเรียนที่มีปัญหาด้านความรับผิดชอบต่อส่วนรวม จำนวน 20 คน กลุ่มผู้ให้ข้อมูล จำนวน 46 คน ประกอบด้วย ครูฝ่ายปกครอง จำนวน 1 คน ครูประจำชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 จำนวน 18 คน ตัวแทนนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 จำนวน 18 คน และตัวแทนผู้ปกครองนักเรียน จำนวน 9 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล มี 4 ประเภท ได้แก่ แบบบันทึก แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ และแบบประเมิน การตรวจสอบข้อมูลใช้เทคนิคการตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า (Triangular Method) การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณใช้สถิติร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา และนำเสนอผลการวิจัยเชิงพรรณนาวิเคราะห์
ผลการวิจัย พบว่า หลังจากได้ดำเนินการพัฒนาการดำเนินงานเสริมสร้างวินัยนักเรียนด้านความรับผิดชอบ โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว สังกัดเทศบาลนครแม่สอด จังหวัดตาก โดยใช้กลยุทธ์การประชุมแบบมีส่วนร่วม การนิเทศ กำกับ ติดตาม และการเสริมแรง ด้วย 3 กิจกรรม ได้แก่ กิจกรรม ธรรมะชนะกิเลศ กิจกรรม ประกวดความสะอาดบริเวณรับผิดชอบ และกิจกรรม ประกวดห้องเรียนสะอาด โดยใช้หลักการวิจัยปฏิบัติการ ดำเนินการเป็น 2 วงรอบ ปรากฏผลดังนี้ 1) ด้านความรับผิดชอบต่อตนเอง ได้แก่ การรักษาความสะอาดการแต่งกาย นักเรียนที่ไม่มีวินัยด้านการรักษาความสะอาดการแต่งกาย จำนวน 15 คน คิดเป็นร้อยละ 14.44 ลดลงเหลือร้อยละ 0.00 ซึ่งบรรลุตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ นักเรียนมีการประพฤติตนอยู่ในระเบียบและการแต่งกายถูกระเบียบของโรงเรียน ส่งผลให้นักเรียนปรับเปลี่ยนพฤติกรรมความมีวินัยด้านการรักษาความสะอาดของร่างกาย และเครื่องแต่งกายรู้จักดูแลรักษาความสะอาดของเสื้อผ้า ถุงเท้า รองเท้า แต่งกายสะอาดเรียบร้อยสวยงาม ถูกระเบียบ
ของโรงเรียน และรู้จักรักษาความสะอาดของร่างกาย ปฏิบัติตนให้ปลอดภัยจากโรคภัยไข้เจ็บ 2) ด้านความรับผิดชอบต่อส่วนรวม ได้แก่ การรักษาความสะอาดสถานศึกษา นักเรียนที่ไม่มีวินัยด้านการรักษาความสะอาดสถานศึกษา จำนวน 20 คน คิดเป็นร้อยละ 19.23 ลดลงเหลือร้อยละ 0.00 ซึ่งบรรลุตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ นักเรียนมาโรงเรียนก่อนเวลา 08.00 น. นักเรียนให้ความร่วมมือกันในการปฏิบัติงานที่ได้รับมอบหมายมีความกระตือรือร้น ตั้งใจและเอาใจใส่ในการทำงานมากขึ้น มีการใช้กระบวนการกลุ่มในการทำงาน ส่งผลให้โรงเรียนสะอาด สวยงามมีความเป็นระเบียบเรียบร้อย
โดยสรุป ผลการพัฒนาการดำเนินงานเสริมสร้างวินัยนักเรียนด้านความรับผิดชอบโรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว สังกัดเทศบาลนครแม่สอด จังหวัดตาก โดยใช้กลยุทธ์ในการพัฒนา คือการประชุมแบบมีส่วนร่วม กลยุทธ์การนิเทศ กำกับ ติดตาม และกลยุทธ์การเสริมแรง ด้วยกิจกรรม ธรรมะชนะกิเลศ กิจกรรม ประกวดความสะอาดบริเวณรับผิดชอบ และกิจกรรม ประกวดห้องเรียนสะอาด ช่วยให้บรรลุตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ ลดจำนวนนักเรียนที่ประพฤติผิดวินัยด้านความรับผิดชอบต่อตนเองและด้านความรับผิดชอบต่อส่วนรวม จึงควรส่งเสริมสนับสนุนให้นำกิจกรรมดังกล่าวไปใช้ในการพัฒนาการดำเนินงานเสริมสร้างวินัยนักเรียนในโรงเรียนอื่นต่อไป
คำสำคัญ : การพัฒนาการดำเนินงานเสริมสร้างวินัยนักเรียน, การเสริมสร้างวินัย
นักเรียน, วินัยนักเรียนด้านความรับผิดชอบ