ครูบ้านนอก

ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับ

ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาล สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี

ผู้วิจัย นางชาลินี สุขสันติดิลก ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ

โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาล

สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี

ปีที่วิจัย พ.ศ. 2561

บทคัดย่อ

การวิจัยเพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาลสังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย (1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาการคิดวิเคราะห์และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาลสังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี (2) เพื่อสร้างรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาลสังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี (3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระ การเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาลสังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี (4) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 (4.1) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระ การเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาล สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี (4.2) เพื่อเปรียบเทียบการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ก่อนและหลังการใช้รูปแบบ การจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระ การเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาล สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี (4.3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ที่จัดการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาลสังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย (1) คู่มือครูสำหรับใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ (2) แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 12 แผน (3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนแบบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก จำนวน 30 ข้อ (4) แบบทดสอบการคิดวิเคราะห์ จำนวน 30 ข้อ การวิเคราะห์ข้อมูล ใช้การวิเคราะห์เนื้อหาการหาค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ร้อยละและทดสอบสมมติฐานโดยใช้ (t - test)

ผลการวิจัยพบว่า

1. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานได้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาลสังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ดังนี้

ขั้นที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจและเชื่อมโยงประสบการณ์พื้นฐาน (Engagement and Connection with Previous Experiences) หมายถึง ขั้นกิจกรรมกระตุนใหผู้เรียนตื่นตัวและมีความพรอมที่จะเรียนรู้ ผานการสนทนาและใชคําถามและการวิเคราะห์ตัวอยางสถานการณปัญหาที่เชื่อมโยงกับความรูในบทเรียนที่ผานมา เพื่อกระตุนจูงใจให้เกิดความอยากรู้อยากเห็น และทบทวนเชื่อมโยงความรู้ในบทเรียนใหม่ รวมทั้งมีความพร้อมที่จะเผชิญสถานการณปัญหาใหม่ในบทเรียน

ขั้นที่ 2 ขั้นเผชิญปัญหาและบมเพาะความคิด (Problem Confrontation and Thought Incubation) หมายถึง ขั้นกิจกรรมที่ผู้สอนนําเสนอประเด็นความรูเนื้อหาใหม่ในบทเรียนผาน สถานการณปัญหา จัดให้ผู้เรียนวิเคราะห์ และสร้างความเขาใจปัญหาในมุมมองอื่นที่สามารถอธิบายความสัมพันธประเด็นความรู้ โดยใหคิดไตรตรองนําประสบการณความรู้เดิมมาวิเคราะห์องค์ประกอบปัญหา เพื่อเชื่อมโยงในแต่ละเงื่อนไขกับเปาหมายหรือความตองการของปัญหา และสรุปเปนทางเลือกของผู้เรียน พรอมทั้งเหตุผลสนับสนุนที่เหมาะสม และให้แต่ละคนบันทึกข้อมูลที่ปรากฏในสถานการณปัญหาตามความเขาใจของตน เพื่อนําไปใชอธิบายและแลกเปลี่ยนความรูในขั้นตอนตอไป

ขั้นที่ 3 ขั้นวิเคราะห์ทางเลือกและคนหาคําตอบ (Analysis of Alternatives and Investigation for Solution) หมายถึง ขั้นกิจกรรมที่ผู้เรียนเสนอข้อมูลความคิดในมุมมองของตน เพื่ออภิปรายความคิดกับเพื่อนในกลุม และจัดลําดับความสำคัญของทางเลือกหรือวิธีปฏิบัติแก้ปัญหาที่เหมาะสมและเปนไปได้ โดยให้ผูเรียนแต่ละคนคิดคํานวณดวยตนเองกอนรวมแลกเปลี่ยนวิธีการคิด คําตอบรวมกับเพื่อน และกระตุนใหเกิดความเขาใจในวิธีการคิดคํานวณยิ่งขึ้น มีโอกาสคิดหาคําตอบ ที่หลากหลาย ถูกตองและเหมาะสม รวมทั้งสามารถอธิบายทางเลือกวิธีการปฏิบัติได้ชัดเจนและเขาใจ

ขั้นที่ 4 ขั้นประยุกตและปรับแบบแผนการคิด (Application and Reorganizing Pattern of Thought) หมายถึง ขั้นกิจกรรมที่จัดใหผู้เรียนรวมกันสรุปขอมูลความรู้เพื่อเชื่อมโยงองค์ประกอบสถานการณปัญหาและสงเคราะห์ สาระสําคัญของวิธีการหรือทางเลือกปฏิบัติ สําหรับแกปัญหาในรูปของแผนภูมิหรือแผนภาพความคิด แลวลงความเห็นเปนขอสรุปในหลักการ และแนวทางการคนหาคําตอบของสถานการณปัญหาดังกลาว แลวใหผู้เรียนบันทึกขอมูลเพื่อสร้างความเขาใจเพิ่มเติม กอนนําไปประยุกต์ใชกับสถานการณปัญหาในบริบทอื่นที่ครูจัดให้ และไดเสนอปัญหาที่เปนทางเลือกสําหรับผูเรียนนําความรูไปวิเคราะหใชแก้ปัญหา และคนหาคําตอบตามเงื่อนไขที่ระบุไว้

ขั้นที่ 5 ขั้นสรุปและประเมินแบบแผนการคิดวิเคราะห์ (Concluding and Evaluation on Analytical Thinking Pattern) หมายถึง ขั้นกิจกรรมที่จัดให้ผูเรียนได้คิดประมวลข้อมูลความเขาใจที่ไดรับจากบทเรียน มาสังเคราะห์ เชื่อมโยงประเด็นของวิธีการหรือแนวทาง การแก้ปัญหาในสถานการณ์ที่ปรากฏวามีสาระสําคัญและเงื่อนไขในองคประกอบของปัญหาและวิธีการคนหาคําตอบที่ถูกตองเหมาะสมและนาสนใจอะไรบาง พรอมทั้งเหตุผลขอเดนและขอจํากัดหรือจุดดอยในแบบแผนการ แก้ปัญหาดังกลาวมีประเด็นใดบาง ควรเลือกใชแนวทางใดจึงจะมีคุณคามากกวาสําหรับการเลือกและนําไปใชแกปัญหาคณิตศาสตร์ในลักษณะอื่นหรือบริบทอื่น จากนั้นให้สรุปสาระสําคัญและเงื่อนไขของวิธีการคิดหาคําตอบที่นาสนใจในภาพรวมทั้งชั้น และประเมินผลการเรียนรูตาม แบบทดสอบที่ระบุไวทายแผนการจัดการเรียนรู้

2. รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาล สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี ตามความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากถึงมากที่สุด (มีค่าเฉลี่ยตั้งแต่ 4.00- 4.80) และความคิดเห็นของครูผู้สอนในกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ต่อรูปแบบ การจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระ การเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาล สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี มีผลประเมินโดยรวม มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ( = 2.70, S.D. = 0.47)

3. ผลการศึกษารูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาล สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี มีการคิดวิเคราะห์และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มขึ้นหลังจากได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 แสดงว่า การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ทำให้นักเรียนมีความคิดสร้างสรรค์และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มขึ้น

4. ผลการประเมินประสิทธิผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาล สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานีโดยมีวัตถุประสงค์ย่อยดังนี้

1) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังใช้รูปแบบ การจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระ การเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาล สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

2) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 มีทักษะด้านการคิดวิเคราะห์หลังใช้รูปแบบ การจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระ การเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาล สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี สูงกว่า ก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

3) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 มีความพึงพอใจต่อการเรียนรู้ด้วยรูปแบบ การจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระ การเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง เศษส่วน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๕ อาคารสลากกินแบ่งรัฐบาล สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก

เว็บน่าสนใจ