ชื่อผู้ศึกษา : วราภรณ์ สินธุโคตร
หน่วยงาน : โรงเรียนเทศบาล 4 เฉลิมพระเกียรติ เทศบาลเมืองกาฬสินธุ์
จังหวัดกาฬสินธุ์
ปีที่ศึกษา : 2560
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลสำหรับการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาล 4 เฉลิมพระเกียรติ 2)เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาล 4 เฉลิมพระเกียรติ 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาล 4 เฉลิมพระเกียรติ 4) เพื่อประเมินผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาล 4 เฉลิมพระเกียรติ แหล่งข้อมูล / เป้าหมายตามวัตถุประสงค์ ที่ 1 ได้แก่ ศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องในโรงเรียนเกี่ยวกับงานวิจัย ได้แก่ นโยบายของโรงเรียน แผนงานโครงการที่ปฏิบัติในปีที่ผ่านมา รายงานประจำปีของสถานศึกษา คู่มือการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามหลักสูตรแกนกลางผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายงานผลการเรียนประเมินภายนอกของ สมศ. ( องค์กรมหาชน ) รอบ 3 โดยสัมภาษณ์กลุ่มเป้าหมายผู้บริหาร ครูกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ จำนวน 4 คน นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 จำนวน 40 คน คณะกรรมการศึกษา 15 คน แหล่งข้อมูล / กลุ่มเป้าหมายตามวัตถุประสงค์ที่ 2 ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญ 5 คน นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาล 1 กาฬสินธุ์พิทยาสิทธิ์ ที่ไม่ใช่กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนที่มีผลการเรียนเก่ง ปานกลาง และอ่อน อย่างละ 1 คน รวม 3 คน และนักเรียนที่เป็นรายกลุ่มที่มีผลการเรียนเก่ง ปานกลาง และอ่อน อย่างละ 3 - 4 คน รวม 10 คน แหล่งข้อมูล / กลุ่มเป้าหมายตามวัตถุประสงค์ที่ 3 และ 4 ได้แก่ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาล 4 เฉลิมพระเกียรติ ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 จำนวน 40 คน ได้มาโดยการสุ่มแบ่งกลุ่ม (Cluster Random Sampling ) เครื่องมือในการเก็บข้อมูล1) แบบสอบถามจำนวน 4 ฉบับ ได้แก่ ฉบับที่ 1 แบบสัมภาษณ์ผู้บริหาร ฉบับที่ 2 แบบสัมภาษณ์ครู ฉบับที่ 3 แบบสัมภาษณ์คณะกรรมการสถานศึกษา และฉบับที่ 4 แบบสัมภาษณ์นักเรียน / วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าร้อยละ 2) แบบประเมินสอดคล้องและประเมินคุณภาพ โดยแบบประเมินชนิดมาตราส่วนประมานค่า 5 ระดับ โดยผู้เชี่ยวชาญประเมิน 3) เอกสารประการพัฒนารูปแบบการจัดการศึกษาวิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ 4) แบบทดสอบระหว่างเรียนในเอกสารประกอบการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 5) เอกสารประกอบการพัฒนาการจัดการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ 6) แบบทดสอบวัดทักษะการคิดวิเคราะห์ 7) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน การคิดวิเคราะห์ข้อมูลเป็นการวิเคราะห์โดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูปและการคิดวิเคราะห์เนื้อหา ( Content Analysis ) สถิติที่ใช้ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ( ) ค่าร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์เนื้อหา (S.D.) และค่าที (t-test) แบบ Dependent
ผลวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้
วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียน
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาล 4 เฉลิมพระเกียรติ พบว่า จากการสัมภาษณ์ สอบถามจากผู้เกี่ยวข้อง และการศึกษาข้อมูลจากเอกสารรายงานการประเมินคุณภาพภายในสถานศึกษา ปีการศึกษา 2554- 2557 การประเมินภายนอกรอบ 3 (Self Assessment ) สภาพปัจจุบันนักเรียนขาดทักษะการคิดวิเคราะห์ คณะกรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครอง นักเรียน คณะครู ผู้บริหาร ต้องการให้ครูหาวิธีในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ได้ฝึกคิด ฝึกปฏิบัติ ซึ่งทำให้ส่งผลถึง การพัฒนาชีวิตหลายๆ ด้าน ควรมีการพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ให้กับนักเรียนโดยการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ และสามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้มากยิ่งขึ้น
2. ผลการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาล 4 เฉลิมพระเกียรติ พบว่าประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ของการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ชั้นประถมศึกษาปีที 3 เท่ากับ มีประสิทธิภาพเท่ากับ 83.45/84.00
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาล 4 เฉลิมพระเกียรติ พบว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่ได้เรียนโดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ มีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ มีคะแนนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และผลการนำไปขยายผลให้กับครูภายในโรงเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้ต่างๆ พบว่า ผลการทดสอบความรู้ครูผู้ร่วมวิจัยก่อนการพัฒนาได้คะแนนเฉลี่ย 12.63 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 42.08 หลังการพัฒนาได้คะแนนเฉลี่ย 26.88 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 89.58 ซึ่งมีคะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้น 14.25 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 47.50 ความสามารถในการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ สามารถเขียนแผนการเรียนรู้ให้มีความสมบูรณ์และมีความเหมาะสม โดยมีระดับคุณภาพของแผนการจัดการเรียนรู้ ได้คะแนนเฉลี่ย 4.32 เมื่อเทียบกับเกณฑ์ระดับคุณภาพอยู่ในเกณฑ์ดี และสามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ได้คะแนนเฉลี่ย 4.53 เมื่อเทียบกับเกณฑ์ระดับคุณภาพอยู่ในเกณฑ์ดีมาก
4. ผลประเมินผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทศบาล 4 เฉลิมพระเกียรติ พบว่านักเรียนมีความพึงพอใจที่มีต่อการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ DPWR เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 นักเรียนมีความพึงพอใจ ด้านสื่อและอุปกรณ์ในการสอน มากที่สุด มีค่าเฉลี่ย 4.76 และโดยรวมทุกด้านมีค่าเฉลี่ย 4.63 อยู่ในระดับมากที่สุด