ชื่องานวิจัย : การพัฒนาผลการเรียนรู้ โดยใช้แบบฝึกทักษะการเรียนรู้คณิตศาสตร์พื้นฐาน
เรื่อง เซต ที่ใช้ในการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้เทคนิค KWLD สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ โรงเรียนเทศบาล ๓ (ชาญวิทยา)
สังกัดเทศบาลเมืองเพชรบูรณ์
ผู้วิจัย : นางสาวกิตติมา จั่นมา
ตำแหน่ง : ครูชำนาญการพิเศษ โรงเรียนเทศบาล 3 (ชาญวิทยา)
ปีที่ทำวิจัย : ปีการศึกษา 2561
บทคัดย่อ
การพัฒนาผลการเรียนรู้โดยใช้แบบฝึกทักษะการเรียนรู้คณิตศาสตร์พื้นฐาน เรื่อง เซต ที่ใช้ในการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้เทคนิค KWDL สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานและความต้องการในการพัฒนาผลการเรียนรู้โดยใช้แบบฝึกทักษะการเรียนรู้คณิตศาสตร์พื้นฐาน เรื่อง เซต ที่ใช้ในการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้เทคนิค KWLD สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 2) เพื่อพัฒนาแบบฝึกทักษะการเรียนรู้คณิตศาสตร์พื้นฐาน เรื่อง เซต ที่ใช้ในการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้เทคนิค KWLD สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 75/75 3) เพื่อทดลองใช้แบบฝึกทักษะการเรียนรู้คณิตศาสตร์พื้นฐาน เรื่อง เซต ที่ใช้ในการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้เทคนิค KWLD สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 4) ผลการประเมินผลเพื่อเปรียบเทียบผลการเรียนรู้และความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อแบบฝึกทักษะ มีวัตถุประสงค์เฉพาะดังนี้ 4.1) เพื่อเปรียบเทียบ ผลการเรียนรู้ ก่อนและหลังใช้แบบฝึกทักษะ และ 4.2) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อแบบฝึกทักษะ กลุ่มตัวอย่าง เป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/1 ที่กำลังศึกษา อยู่ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2561 ของโรงเรียนเทศบาล 3 (ชาญวิทยา) จำนวน 27 คน เครื่องมือที่ใช้ 1) แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ 2) แบบฝึกทักษะ จำนวน 5 เล่ม ได้แก่ 1) แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 1 เรื่อง ความหมายของเซต 2) แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 2 เรื่อง สับเซตและเพาเวอร์เซต 3) แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 3 เรื่อง แผนภาพเวนน์-ออยเลอร์ 4) แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 เรื่อง การดำเนินการ 5) แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 5 เรื่อง เซตกับการแก้โจทย์ปัญหา 3) แบบทดสอบวัดผลการเรียนรู้ ก่อนและหลังเรียนด้วยแบบฝึกทักษะ เป็นแบบปรนัย เลือกตอบชนิด 4 ตัวเลือก จำนวน 30 ข้อ 4) แบบสอบถามความพึงพอใจของผู้เรียนที่มีต่อแบบฝึกทักษะ ใช้การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบค่าที (t test) แบบ Dependent และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
สรุปผลการวิจัย พบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนาผลการเรียนรู้ โดยใช้แบบฝึกทักษะการเรียนรู้คณิตศาสตร์พื้นฐาน เรื่อง เซต ที่ใช้ในการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้เทคนิค KWDL สำหรับนักเรียนชั้นมัธยม
ศึกษาปีที่ 4 พบว่า
1.1 การจัดการศึกษา มุ่งพัฒนาผู้เรียนทุกคนซึ่งเป็นกำลังของชาติ ให้เป็นมนุษย์ที่มีความสมดุล ทั้งด้านร่างกาย ความรู้ คุณธรรม มีความรู้และทักษะพื้นฐานรวมทั้งเจตคติที่จำเป็นต่อการศึกษาต่อการประกอบอาชีพและการศึกษาตลอดชีวิต โดยมุ่งเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญบนพื้นฐานความเชื่อว่า ทุกคนสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้เต็มตามศักยภาพ มีความสามารถในการคิด เป็นความสามารถในการคิดวิเคราะห์ การคิดสังเคราะห์ การคิดอย่างสร้างสรรค์ การคิดอย่างมีวิจารณญาณและการคิดเป็นระบบ เพื่อนำไปสู่การสร้างองค์ความรู้หรือสารสนเทศ เพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและสังคมได้อย่างเหมาะสม และความสามารถในการแก้ปัญหา เป็นความสามารถในการแก้ปัญหาอุปสรรคต่างๆ ที่เผชิญได้อย่างถูกต้องเหมาะสม บนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรมและข้อมูลสารสนเทศ เข้าใจความสัมพันธ์และการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์ต่างๆ ในสังคม แสวงหาความรู้ประยุกต์ความรู้มาใช้ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาและมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพ โดยคำนึงถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อตนเองสังคมและสิ่งแวดล้อมอีกทั้งยังพบว่าการจัดการศึกษา โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ต้องมีการเชื่อมโยงกับศาสตร์อื่นๆ
1.2 ผลการวิเคราะห์ แนวคิด ทฤษฎี งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ต่อการพัฒนาแบบฝึกทักษะการเรียนรู้คณิตศาสตร์พื้นฐาน เรื่อง เซต ที่ใช้ในการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้เทคนิค KWDL สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 พบว่า องค์ประกอบของแบบฝึกทักษะที่สำคัญ มีการดำเนินการตามขั้นตอนดังนี้ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานและความต้องการในการพัฒนาแบบฝึกทักษะ 2) พัฒนาแบบฝึกทักษะ 3) ทดลองใช้แบบฝึกทักษะ และ 4) การประเมินผลและปรับปรุงแบบฝึกทักษะ
1.3 ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานและความต้องการในการพัฒนาผลการเรียนรู้ โดยใช้แบบฝึกทักษะทั้งจากที่ได้จากการวิเคราะห์หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนเทศบาล 3 (ชาญวิทยา) กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ การศึกษา แนวคิด ทฤษฎี งานวิจัยที่เกี่ยวข้องต่อการพัฒนาแบบฝึกทักษะ และการจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคนิค KWDL การวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ (ก่อนเรียน) ของนักเรียนในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐานและความต้องการในการพัฒนาแบบฝึกทักษะ โดยการสอบถามเกี่ยวกับ 1) องค์ประกอบของแบบฝึกทักษะ 2) เนื้อหา และ 3) การวัดและประเมินผลของแบบฝึกทักษะ และการศึกษาข้อคิดเห็นและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการพัฒนาแบบฝึกทักษะ จากครูกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ โดยการสอบถามเกี่ยวกับ 1) องค์ประกอบของแบบฝึกทักษะ 2) เนื้อหา และ3) การวัดและประเมินผลของแบบฝึกทักษะ ซึ่งประกอบด้วยเนื้อหาของแบบฝึกทักษะกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์พื้นฐาน เรื่อง เซต สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ทั้งหมดจำนวน 5 เล่ม ประกอบด้วย 1) แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 1 เรื่อง ความหมายของเซต 2) แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 2 เรื่อง สับเซตและเพาเวอร์เซต 3) แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 3 เรื่อง แผนภาพเวนน์-ออยเลอร์ 4) แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 4 เรื่อง การดำเนินการ 5) แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 5 เรื่อง เซตกับการแก้โจทย์ปัญหา เพื่อพัฒนาผู้เรียน ให้เป็นไปตามหลักการ จุดมุ่งหมายและสมรรถนะตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนเทศบาล 3 (ชาญวิทยา) กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
2. ผลการพัฒนาการพัฒนาผลการเรียนรู้ โดยใช้แบบฝึกทักษะการเรียนรู้คณิตศาสตร์พื้นฐาน เรื่อง เซต ที่ใช้ในการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้เทคนิค KWDL สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 75/75 พบว่าการสร้างและพัฒนาแบบฝึกทักษะสรุปภาพรวมการคำนวณหาประสิทธิภาพของแบบฝึกทักษะ แบบรายบุคคล พบว่า ผลการทดสอบระหว่างเรียน (E1) มีคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 78.33 และผลการทดสอบหลังเรียน (E2) มีคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 81.83 และการคำนวณหาประสิทธิภาพของแบบฝึกทักษะแบบกลุ่มเล็ก (Small Group Tryout) พบว่า ผลการทดสอบระหว่างเรียน (E1) มีคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 79.56 และผลการทดสอบหลังเรียน (E2) มีคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 80.89 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐาน 75/75
3. ผลการทดลองใช้การพัฒนาผลการเรียนรู้ โดยใช้แบบฝึกทักษะการเรียนรู้คณิตศาสตร์ พื้นฐาน เรื่อง เซต ที่ใช้ในการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้เทคนิค KWDL สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 สรุปโดยรวมของการทดลองการคำนวณหาประสิทธิภาพของแบบฝึกทักษะ แบบภาคสนาม (Filed Tryout) พบว่า ผลการทดสอบระหว่างเรียน (E1) มีคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 80.56 และผลการทดสอบหลังเรียน (E2) มีคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 82.15 แสดงว่า แบบฝึกทักษะการเรียนรู้คณิตศาสตร์พื้นฐาน เรื่อง เซต ที่ใช้ในการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้เทคนิค KWDL สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีประสิทธิภาพ 80.56 / 82.15
4. ผลการเปรียบเทียบผลการเรียนรู้และความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อแบบฝึกทักษะการเรียนรู้คณิตศาสตร์พื้นฐาน เรื่อง เซต ที่ใช้ในการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้เทคนิค KWDL สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 พบว่าผลการเปรียบเทียบผลการเรียนรู้ ก่อนและหลังใช้การพัฒนาผลการเรียนรู้ ในภาพรวมมีคะแนนเฉลี่ยก่อนเรียนเท่ากับ 13.07 และมีคะแนนเฉลี่ยหลังเรียน เท่ากับ 27.78 และเมื่อเปรียบเทียบระหว่างคะแนนก่อนและหลังเรียน พบว่า คะแนนหลังเรียนของนักเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ตรงตามสมมติฐานที่ตั้งไว้ และ ผลการศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการพัฒนาผลการเรียนรู้ โดยใช้แบบฝึกทักษะ ในภาพรวมอยู่ในระดับ มาก ทุกรายการ (ค่าเฉลี่ย = 4.17, S.D. = 0.16) โดยมีค่าเฉลี่ยระดับความพึงพอใจของนักเรียน โดยมีค่าเฉลี่ยระดับความพึงพอใจของนักเรียน เรียงจากมากสุดไปหาน้อยได้แก่ ข้อ 2 นักเรียนเข้าใจและปฏิบัติตามขั้นตอนการเรียนรู้ในแบบฝึกทักษะ มีคะแนนเฉลี่ย = 4.26, S.D. = 0.45 ข้อ 1 ครูแจ้งขั้นตอนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้แบบฝึกทักษะ, ข้อ 4 นักเรียนมีกระบวนการคิดและได้แสดงความคิดเห็นในการหาคำตอบ มีคะแนนเฉลี่ย = 4.22, S.D. = 0.42, ข้อ 3 การเรียนเรื่อง เซต โดยใช้แบบฝึกทักษะ ทำให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้น, ข้อ 6 การจัดการเรียนรู้เป็นไปตามลำดับขั้นตอนจากง่ายไปหายาก, และข้อ 8 นักเรียนมีส่วนร่วมในการปฏิบัติกิจกรรมทุกคน มีคะแนนเฉลี่ย = 4.19, S.D. = 0.50, ข้อ 5 นักเรียนมีความสามัคคีและช่วยเหลือกัน, ข้อ 7 การจัดการเรียนรู้เร้าความสนใจของนักเรียนทำให้อยากเรียน และ ข้อ 10 นักเรียนมีความรับผิดชอบในการเรียนรู้ของตนเองมากขึ้นมีคะแนนเฉลี่ย = 4.15, S.D. = 0.36, ข้อ 9 นักเรียนสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ มีคะแนนเฉลี่ยต่ำสุด = 4.04, S.D. = 0.19 ตามลำดับ แสดงว่านักเรียนที่เรียนด้วยแบบฝึกทักษะ นักเรียนมีความพึงพอใจอยู่ในระดับ มาก ซึ่งเป็นไปตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้