บทคัดย่อ
เรื่อง รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสานรายวิชา คอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น
เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
ผู้วิจัย นางสาวณัฐวรา ศรีเพชร
ปีที่วิจัย 2561
การวิจัย เรื่องรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาการเรียนการสอน รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 2) เพื่อออกแบบและประเมินรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสานรายวิชา คอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3) เพื่อทดลองใช้และศึกษาผลการใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
4) เพื่อประเมินและปรับปรุงรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/1 โรงเรียนเทศบาลท่าอิฐ
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 จำนวน 32 คน ได้ทำการการสุ่มอย่างง่าย (Sample Random Sampling) ใช้วิธีการจับสลากโดยใช้ห้องเรียนเป็นหน่วยสุ่ม การวิจัยในครั้งนี้เป็นรูปแบบการวิจัย
และพัฒนา (Research and Development) หรือ R and D ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลสำหรับการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ (Quantitative data) และข้อมูลเชิงคุณภาพ (Qualitative data)
โดยใช้กระบวนการวิจัยในแต่ละขั้นตอนในการพัฒนา ทั้งนี้เป้าหมายสำคัญของการวิจัยและพัฒนา
ก็คือ การได้นวัตกรรมที่เป็นต้นแบบสามารถนำไปใช้หรือแก้ปัญหาได้จริงกับกลุ่มเป้าหมาย
โดยมีขั้นตอนการวิจัย 4 ตอน ดังนี้
ตอนที่ 1 ศึกษาสภาพปัจจุบันและปัญหาการเรียนการสอน รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบและกระบวนการเรียนการสอนแบบผสมผสาน
ตอนที่ 2 ออกแบบและประเมิน เรื่องรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน
รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
ตอนที่ 3 ทดลองใช้และศึกษาผลการใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบแบบผสมผสาน รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
ตอนที่ 4 ประเมินและปรับปรุงรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก
สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
ผลการวิจัยพบว่า
1. องค์ประกอบและกระบวนการเรียนการสอนของรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสานรายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มี 4 องค์ประกอบ คือ 1) หลักการเรียนการสอน 2) วัตถุประสงค์ของการเรียนการสอน 3) กระบวนการเรียนการสอน 4) การวัดและประเมินผล กระบวนการเรียนการสอนตามรูปแบบการเรียนการสอน มี 3 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นก่อนปฏิบัติภาระงาน (Before Task) 1) ขั้นกำหนดปัญหา/กำหนดหัวข้อ (Problem) 2) ขั้นวางแผน (Plan) ขั้นระหว่างปฏิบัติภารงาน (Between Task) 1) ขั้นลงมือปฏิบัติ (Practice) 2) ขั้นเขียนรายงานแสดงผลงาน (Portfolio) ขั้นหลังปฏิบัติงาน (Behind Task) 1) ขั้นสรุปประเมินผลและทบทวนผลงาน (Peer review) 2) ขั้นนำเสนอ (Present)
2. รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน 3Be6P รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
ด้านองค์ประกอบ 1) หลักการเรียนการสอน คือ 1) การเรียนแบบเน้นภาระงานร่วมกับการเรียน
แบบโครงงานในชั้นเรียนปกติ 2) การเรียนการสอนแบบห้องเรียนออนไลน์ (Google Classroom)
2) วัตถุประสงค์ของการเรียนการสอน คือ 1) ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ด้วยการปฏิบัติจริง 2) ผู้เรียนแสวงหาประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านห้องเรียนออนไลน์ (Google Classroom) กระบวนการเรียนการสอนแบบผสมผสานมีองค์ประกอบย่อยคือ 1) บทบาทของผู้เรียน 2) บทบาทของผู้สอน 3) เนื้อหาวิชา 4) วิธีการเรียนการสอน 5) กิจกรรมการเรียนการสอน 6) สื่อการเรียนการสอน การวัดและประเมินผลประกอบด้วย 1) วิธีการวัดและประเมินผล 2) เครื่องมือ 3) เกณฑ์การประเมิน ด้านกระบวนการเรียนการสอนมี 5 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นก่อนปฏิบัติภาระงาน (Before Task) 1) ขั้นกำหนดปัญหา/กำหนดหัวข้อ (Problem) 2) ขั้นวางแผน (Plan) ขั้นระหว่างปฏิบัติภารงาน (Between Task) 1) ขั้นลงมือปฏิบัติ (Practice) 2) ขั้นเขียนรายงานแสดงผลงาน (Portfolio) ขั้นหลังปฏิบัติงาน (Behind Task) 1) ขั้นสรุปประเมินผลและทบทวนผลงาน(Peer review) 2) ขั้นนำเสนอ (Present) ผู้เชี่ยวชาญประเมินคุณภาพของรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน วิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น โดยใช้องค์ประกอบของการประเมินนวัตกรรมของสำนักงานเลขาธิการคุรุสภา ภาพรวมความเหมาะสมของรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน วิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น มีคุณภาพอยู่ในระดับดี ( x ̅ = 2.18)
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน 3Be6P รายวิชา คอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ให้มีประสิทธิภาพ E1/ E2 ตามเกณฑ์ 80/80 ผลการทดลองพบว่า
3.1 รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน 3Be6P รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
มีค่าเท่ากับ 84.92 /86.67 ซึ่งแสดงว่าค่าประสิทธิภาพของรูปแบบสูงกว่าในเกณฑ์ที่กำหนด 80/80 ยอมรับสมมติฐานการวิจัยข้อที่ 1
3.2 ผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนและหลังเรียน จากการใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน 3Be6P รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 พบว่าคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น หลังเรียนของนักเรียน
สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ยอมรับสมมติฐานการวิจัยข้อที่ 2
3.3 ผลการประเมินความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิกหลังการใช้รูปแบบ การเรียนการสอนแบบผสมผสาน 3Be6P รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 พบว่านักเรียน
มีระดับความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก อยู่ในระดับดีมาก (x ̅ = 3.66, S.D. = 0.48)
ซึ่งยอมรับสมมติฐานการวิจัย ข้อที่ 3
4. ผลการประเมินการใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน 3Be6P รายวิชา คอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 พบว่าในภาพรวมพบว่า นักเรียนมีระดับความคิดเห็นต่อรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน 3Be6P รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก ด้านรูปแบบการเรียนการสอน อยู่ในระดับมากที่สุด ( x ̅ = 4.66) ซึ่งยอมรับสมมติฐานการวิจัยข้อที่ 4 และความคิดเห็นของผู้ทรงคุณวุฒิประเมินคุณภาพของรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน 3Be6P ทั้ง 4 ด้าน โดยภาพรวมรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน 3Be6P รายวิชาคอมพิวเตอร์กราฟิกเบื้องต้น เพื่อส่งเสริมความสามารถในการพัฒนาโครงงานกราฟิก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก (x ̅ = 4.15)