ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการสอนศิลปะ โดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริม
ทักษะการคิดสร้างสรรค์ เรื่อง สืบสานลวดลายไทยสู่การออกแบบสร้างสรรค์
วิชาศิลปะไทย1 (ศ31203) ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
ผู้วิจัย นางสุมามาลย์ ออมทรัพย์ทวี
ปีที่ทำวิจัย 2561
บทคัดย่อ
การดำเนินการวิจัยครั้งมีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาองค์ประกอบ ความต้องการและแนวทางในการพัฒนารูปแบบการสอนศิลปะ โดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดสร้างสรรค์ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ 1) แบบสอบถามความต้องการในการจัดการเรียนรู้โดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดสร้างสรรค์ เป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า (Rating scale) 5 ระดับของลิเคิร์ท จำนวน 20 ข้อ 2) แบบสัมภาษณ์ เรื่อง แนวทางการพัฒนารูปแบบการสอนศิลปะ โดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดสร้างสรรค์ 2. เพื่อพัฒนารูปแบบการสอนศิลปะ โดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดสร้างสรรค์ เรื่อง สืบสานลวดลายไทยสู่การออกแบบสร้างสรรค์ วิชาศิลปะไทย1 (ศ31203) ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบสอบถามความเหมาะสมและความถูกต้องของรูปแบบการสอน จำนวน 10 ข้อ 2) แบบสอบถามความเหมาะสมและความถูกต้องของคู่มือการใช้รูปแบบการสอนศิลปะ 3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สืบสานลวดลายไทยสู่การออกแบบสร้างสรรค์ วิชาศิลปะไทย1 (ศ31203) ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เป็นแบบปรนัย จำนวน 30 ข้อ 4) แบบทดสอบวัดทักษะการคิดสร้างสรรค์ เรื่อง สืบสานลวดลายไทยสู่การออกแบบสร้างสรรค์ วิชาศิลปะไทย1 (ศ31203) ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 3. เพื่อทดลองรูปแบบการสอนศิลปะ โดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดสร้างสรรค์ เรื่อง สืบสานลวดลายไทยสู่การออกแบบสร้างสรรค์ วิชาศิลปะไทย1 (ศ31203) ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง สืบสานลวดลายไทยสู่การออกแบบสร้างสรรค์ วิชาศิลปะไทย1 (ศ31203) สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เป็นแบบปรนัย จำนวน 30 ข้อ 2) แบบทดสอบวัดทักษะการคิดสร้างสรรค์ 3) คู่มือการใช้รูปแบบการสอน 4. เพื่อประเมินรูปแบบการสอนศิลปะ โดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดสร้างสรรค์ เรื่อง สืบสานลวดลายไทยสู่การออกแบบสร้างสรรค์ วิชาศิลปะไทย1 (ศ31203) ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียน จำนวน 20 ข้อ การวิเคราะห์ข้อมูลใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การหาประสิทธิภาพ การทดสอบค่าที และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. การศึกษาองค์ประกอบ ความต้องการและแนวทางในการพัฒนารูปแบบการสอนศิลปะ โดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดสร้างสรรค์ พบว่า องค์ประกอบของรูปแบบการสอนมี 6 องค์ประกอบ คือ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) กระบวนการสอน 4) หลักการตอบสนอง 5) ระบบสังคม 6) ระบบสนับสนุน ความต้องการในการจัดการเรียนรู้โดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดสร้างสรรค์ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ในการพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ประกอบด้วยการคิด 4 ประการ คือ การคิดริเริ่ม (Originality) การคิดคล่อง (Fluency) การคิดยืดหยุ่น (Flexibility) และการคิดละเอียดลออ (Elaboration) ครูควรจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เพื่อให้นักเรียนได้เตรียมความพร้อม จัดกิจกรรมการเรียนการสอนหลากหลายวิธีและสามารถเลือกใช้ได้ตามความเหมาะสมกับผู้เรียน กับแต่ละสถานการณ์ และแต่ละสิ่งแวดล้อม
2. การพัฒนารูปแบบการสอนศิลปะ โดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดสร้างสรรค์ เรื่อง สืบสานลวดลายไทยสู่การออกแบบสร้างสรรค์ วิชาศิลปะไทย1
(ศ31203) ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 พบว่า รูปแบบการสอนศิลปะ มี 6 องค์ประกอบ
ความเหมาะสมและความถูกต้องของร่างรูปแบบการสอน และคู่มือการใช้รูปแบบการสอน
โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ประสิทธิภาพของรูปแบบการสอนศิลปะ จากการทดลองภาคสนามมีค่าประสิทธิภาพ เป็นไปตามเกณฑ์ประสิทธิภาพที่กำหนดไว้คือ 80/80
3. ผลการทดลองรูปแบบการสอนศิลปะ โดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดสร้างสรรค์ เรื่อง สืบสานลวดลายไทยสู่การออกแบบสร้างสรรค์ วิชาศิลปะไทย1 (ศ31203) ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
3.1 ประสิทธิภาพของรูปแบบการสอนศิลปะ มีค่าเท่ากับ 87.17/83.92 สูงกว่าเกณฑ์ 80/80 ที่ตั้งไว้
3.2 นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนด้วยรูปแบบการสอนศิลปะ สูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.3 นักเรียนมีความสามารถในการคิดสร้างสรรค์หลังเรียนด้วยรูปแบบการสอนศิลปะ หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. การประเมินรูปแบบการสอนศิลปะ โดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้แบบร่วมมือ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดสร้างสรรค์ เรื่อง สืบสานลวดลายไทยสู่การออกแบบสร้างสรรค์ วิชาศิลปะไทย1
(ศ31203) ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 พบว่า ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โดยรวมอยู่ในระดับมาก