ครูบ้านนอก

การศึกษาประสิทธิผลการบริหารโรงเรียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 30 ตำบลแม่อาย อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลการบริหารโรงเรียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 30 ตำบลแม่อาย อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิผลการบริหารโรงเรียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ตามความคิดเห็นของผู้บริหาร ครูผู้สอน และตัวแทนผู้ปกครองในโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 30 ตำบลแม่อาย อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ และเพื่อเปรียบเทียบประสิทธิผลการบริหารโรงเรียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 30 ตำบลแม่อาย อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ที่มีลักษณะประเภทของโรงเรียนต่างกัน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ได้แก่ ผู้บริหาร ครูผู้สอน และประธานคณะกรรมการสถานศึกษาในโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 30 ตำบลแม่อาย อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ทั้งสิ้น 367 คน จำแนกเป็นผู้บริหาร 122 คน ครูผู้สอน 123 คน และประธานคณะกรรมการสถานศึกษาและตัวแทนผู้ปกครอง 122 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลในการศึกษาเป็นแบบสอบถามความคิดเห็น (Questionnaires)โดยแบ่งออกเป็น 2 ตอน คือ ตอนที่ 1 เป็นแบบสอบถามเกี่ยวกับสภาพส่วนบุคคลของผู้ตอบแบบสอบถามมีลักษณะเป็นแบบสำรวจรายการ (Check List) และตอนที่ 2 เป็นแบบสอบถามความคิดเห็นของผู้บริหารโรงเรียน และครูผู้สอนเกี่ยวกับประสิทธิผลในการบริหารโรงเรียนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียน สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ภาคเหนือโดยผู้ทำวิจัยสร้างขึ้นจากการศึกษาหลักการ ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูปทางสถิติ ผู้ทำวิจัยได้สรุปผล อภิปรายผล และข้อเสนอแนะ ตามลำดับดังนี้

สรุปผลการวิจัย

ประสิทธิผลการบริหารโรงเรียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 30 ตำบลแม่อาย อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ตามความคิดเห็นผู้บริหารโรงเรียน ครูผู้สอน และตัวแทนผู้ปกครอง โดยรวมและรายด้านทุกด้านอยู่ในระดับมาก

อภิปรายผลการวิจัย

ประสิทธิผลการบริหารโรงเรียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาพรวม อยู่ในระดับมาก ซึ่งสอดคล้องกับ ดาหวัน หุตางกูร (2551 : 127) ที่ได้ศึกษาสภาพและประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครพนม เขต 2 พบว่า ประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามความคิดของผู้บริหาร ครูผู้สอน และตัวแทนผู้ปกครอง ในโรงเรียนโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครพนม เขต 2 อยู่ในระดับมาก โดยรวมอยู่ในระดับมาก และสอดคล้องกับ วชิราวุธ ปานพรม (2551 : 175) ที่ได้ศึกษาสภาพและประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามความคิดเห็นของผู้บริหาร หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ และครูผู้สอนในโรงเรียนคุณธรรม ชั้นนำ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสกลนคร เขต 1 โดยรวมอยู่ในระดับมากและสอดคล้องกับพรนภา เอกนิพนธ์ (2551 : 202) ที่ได้ศึกษา ประสิทธิผลการบริหารงานวิชาการตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง กรณีศึกษาในโรงเรียนปิยะมหาราชาลัย สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครพนม เขต 1 พบว่าระดับประสิทธิผลการบริหารงานวิชาการตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกรณีศึกษาโรงเรียนปิยะมหาราชาลัย สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครพนม เขต 1 ตามความคิดเห็นของผู้บริหาร หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ ครูผู้สอน ผู้รับผิดชอบงานวิชาการ และคณะกรรมการสถานศึกษา โดยรวมอยู่ในระดับมาก ที่เป็นเช่นนี้อาจเพราะสถานศึกษา ทุกแห่งมีระบบประกันคุณภาพทั้งภายในภายนอก ทำให้ผู้บริหารสถานศึกษาและครูผู้สอน มีความตื่นตัวและมีการเข้ารับการอบรมประชุมสัมมนา ศึกษาดูงานในด้านการบริหารจัดการโรงเรียน ทำให้มีทักษะในการทำงานเพิ่มขึ้น มีการประสานงานกับชุมชนและมีการนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเข้ามาใช้ในการบริหารจัดการโรงเรียน มีการระดมสรรพกำลังในทุก ๆ ด้าน ไม่ว่าจะเป็นความสามารถในการปรับเปลี่ยน ในการใช้นวัตกรรมเพื่อพัฒนาเร่งทำผลงาน ให้เกิดประสิทธิภาพ โดยเน้นให้ครูและบุคลากรในหน่วยงานและผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ทุกฝ่ายต่างให้ความช่วยเหลือในด้านการศึกษาทำให้ประสิทธิผลการบริหารโรงเรียนอยู่ในระดับมาก ซึ่งจะส่งผลให้นักเรียนมีความสำเร็จตามเป้าประสงค์ของการจัดการศึกษา เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่าอยู่ในระดับมาก โดยด้านที่มีค่าเฉลี่ยมากที่สุด 3 ลำดับแรกคือ ด้านการบริหารจัดการโรงเรียน ด้านการจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน และด้านการพัฒนาบุคลากร ตามลำดับ ส่วนด้าน ที่มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด คือ ด้านหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอน ซึ่งผู้ทำวิจัย มีประเด็นนำมาอภิปราย ดังนี้

1.1 ด้านการบริหารจัดการโรงเรียน พบว่าด้านการบริหารจัดการโรงเรียน โดยรวม อยู่ในระดับมาก ซึ่งสอดคล้องกับผลการวิจัยของ วชิราวุธ ปานพรม (2551 : 175) ที่ได้ศึกษาสภาพและประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนคุณธรรมชั้นนา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสกลนคร เขต 1 พบว่า ประสิทธิผลการจัดการศึกษา ตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามความคิดเห็นของผู้บริหาร หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ และครูผู้สอน ด้านการบริหารจัดการสถานศึกษาอยู่ในระดับมาก และสอดคล้องกับดาหวัน หุตางกูร (2551 : 127) ที่ได้ศึกษาสภาพและประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครพนม เขต 2 พบว่า ประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามความคิดเห็น ของผู้บริหาร ครูผู้สอน และตัวแทนผู้ปกครองในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครพนม เขต 2 ด้านการบริหารจัดการโรงเรียน อยู่ในระดับมากที่เป็นเช่นนี้อาจเป็นเพราะ พระราชบัญญัติการศึกษา พุทธศักราช 2542 มาตรา 39 และมาตรา 40 กำหนดให้กระทรวงกระจายอำนาจบริหารและการจัดการสถานศึกษาทั้งด้านวิชาการ งบประมาณ การบริหารงานบุคคล และการบริหารงานทั่วไปไปยังคณะกรรมการและสำนักงานการศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เขตพื้นที่การศึกษาและสถานศึกษาในเขตพื้นที่การศึกษาโดยตรงทำให้ประสิทธิผลด้านการบริหารจัดการโรงเรียนโดยรวมมีประสิทธิผลอยู่ในระดับมาก

1.2 ด้านการจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน พบว่า ด้านการจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของโรงเรียนโดยรวมอยู่ในระดับมาก ผลการวิจัยครั้งนี้สอดคล้องกับ วริราวุธ ปานพรม (2551 : 175) ที่ได้ศึกษาสภาพและประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนคุณธรรมชั้นนา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสกลนคร เขต 1 พบว่า ประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามความคิดเห็นของผู้บริหาร หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ และครูผู้สอน ด้านการจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน อยู่ในระดับมาก และสอดคล้องกับ พรนภา เอกนิพนธ์ (2551 : 202) ได้ศึกษาประสิทธิผลการบริหารงานวิชาการตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง กรณีศึกษาโรงเรียนปิยะมหาราชาลัย สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสกลนคร เขต 1 พบว่า ด้านการจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน อยู่ในระดับมาก และสอดคล้องกับ ดาหวัน หุตางกูร (2551 : 127) ที่ได้ศึกษาสภาพและประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครพนม เขต 2 พบว่า ประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามความคิดเห็นของผู้บริหาร ครูผู้สอน และประธาน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครพนม เขต 2 ด้านการจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนอยู่ในระดับมาก ที่เป็นเช่นนี้ อาจเพราะโรงเรียนได้มีการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาสอนภายในโรงเรียน โดยได้มีการนำไปจัดกิจกรรม ให้มีความหลากหลายของเนื้อหา ตามสภาวะภูมิสังคมของแต่ละโรงเรียน เพื่อปลูกฝังให้เด็ก และเยาวชนมีวิธีคิด ตลอดจนมีอุปนิสัยและพฤติกรรม ที่สอดคล้องกับหลักเศรษฐกิจพอเพียง ทำให้ผู้เรียนเห็นประโยชน์และตระหนักในความสำคัญของการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียงพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ความเข้าใจและตระหนักในความสำคัญของการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ความเข้าใจ และตระหนักในความสำคัญของการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และการใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อการพัฒนาตนเอง ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ประสิทธิผลการบริหารโรงเรียนในด้านนี้อยู่ในระดับมาก

1.3 ด้านการพัฒนาบุคลากร พบว่าด้านการพัฒนาบุคลากรตามหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียงของโรงเรียนโดยรวมอยู่ในระดับมาก ผลการวิจัยครั้งนี้สอดคล้องกับ วชิราวุธ ปานพรหม (2551 : 176) ที่ได้ศึกษาสภาพและประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนคุณธรรมชั้นนา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสกลนคร เขต 1 พบว่า ประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามความคิดเห็นของผู้บริหาร หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ ด้านการพัฒนาบุคลากร โดยรวม อยู่ในระดับมากที่เป็นเช่นนี้อาจเพราะบุคลากรในโรงเรียนและชุมชนให้ตระหนักในความสำคัญของการพัฒนาประเทศให้ก้าวหน้าไปได้อย่างสมดุล ภายใต้กระแสโลกาภิวัฒน์โดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนได้จัดโครงการศึกษาดูงานในโรงเรียนที่ประสบความสำเร็จการประยุกต์ใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในด้านการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน เพื่อให้บุคลากรในโรงเรียนได้พัฒนาตนเองและมีความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนจัดแหล่งเรียนรู้ทั้งในและนอกโรงเรียนเพื่อพัฒนาบุคลากร ตลอดจนได้รับการอบรมวิธีการถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้วยวิธีการที่หลากหลายเพื่อปลูกฝังแนวคิด ต่าง บุคลากรทางานร่วมกับผู้อื่นด้วยความรับผิดชอบ ซื่อสัตย์สุจริต ไม่เอารัดเอาเปรียบผู้อื่น มีความเพียรและอดทน มีวินัย มีสัมมาคารวะ รู้จักทำประโยชน์ให้กับสังคม ร่วมดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมและสืบสานวัฒนธรรม จึงทำให้ประสิทธิผล การบริหารโรงเรียนในด้านนี้อยู่ในระดับมาก

1.4 ด้านหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอน พบว่า ด้านหลักสูตรและการจัด การเรียนการสอน ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของโรงเรียนโดยรวมอยู่ในระดับมากผลการวิจัยครั้งนี้สอดคล้องกับ วชิราวุธ ปานพรม (2551 : 175) ที่ได้ศึกษาสภาพและประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนคุณธรรมชั้นนำสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสกลนคร เขต 1 พบว่า ประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามความคิดเห็นของผู้บริหาร หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ และครูผู้สอน ด้านหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอนอยู่ในระดับมาก และสอดคล้องกับ ดาหวัน หุตางกูร (2551 : 127) ที่ได้ศึกษาสภาพและประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครพนม เขต 2 พบว่า ประสิทธิผลการจัดการศึกษาตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามความคิดเห็นของผู้บริหาร ครูผู้สอน และตัวแทนผู้ปกครองในโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครพนม เขต 2 ด้านหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอน อยู่ในระดับมาก และสอดคล้องกับ พรนภา เอกนิพนธ์ (2551 : 202) ได้ศึกษาประสิทธิผล การบริหารงานวิชาการตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง กรณีศึกษาโรงเรียนปิยะมหาราชาลัย สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสกลนคร เขต 1 พบว่า ด้านหลักสูตร และการจัดการเรียนการสอนอยู่ในระดับมาก ที่เป็นเช่นนี้เพราะประชาชนทุกระดับเป็นวิถีการดำเนินชีวิตที่ใช้คุณธรรม นำความรู้ เป็นการพัฒนาตนเอง พัฒนาครอบครัว พัฒนาชุมชน และการพัฒนาชาติ เพื่อให้ก้าวหน้าไปพร้อมกับความสมดุลและมั่นคงเป็นหลักปฏิบัติเกี่ยวกับการอยู่ร่วมกัน อย่างสันติสุข ระหว่างคนกับคน คนกับชุมชน เป็นหลักปฏิบัติเกี่ยวกับการอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข ระหว่างคนกับคน คนกับชุมชน คนกับธรรมชาติ และคนกับวัฒนธรรมเป็นหลักปฏิบัติในการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมทั้งการสร้างความตระหนักถึงคุณค่า ประยุกต์ใช้ต่อยอด สืบสานภูมิปัญญาไทย เป้าหมายเพื่อการพัฒนาในทุกระดับให้เกิดความสมดุลและพร้อมรับต่อการเปลี่ยนแปลงทั้งในด้านสังคม เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรม ดังนั้น เมื่อนาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเข้ามาพัฒนาบุคลากรในโรงเรียนจึงทำให้ประสิทธิผลการบริหารโรงเรียนในด้านนี้อยู่ในระดับมาก ประสิทธิผลการบริหารโรงเรียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไม่แตกต่างกัน

ข้อเสนอแนะ

ข้อเสนอแนะเพื่อนำผลการศึกษาไปใช้

จากผลการวิจัยประสิทธิผลการบริหารโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 30 ตำบลแม่อาย อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผู้ทำวิจัยได้สรุปข้อเสนอแนะเพื่อนำผลการศึกษาไปใช้ ดังนี้

1. กำหนดเป็นนโยบายของโรงเรียนให้ทุกกลุ่มสาระ ประยุกต์ใช้ในแนวคิดปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียงในการจัดการเรียนการสอน

2. ส่งเสริมการติดตามและประเมินผลด้านการจัดและพัฒนาหลักสูตร

3. ผู้บริหารโรงเรียนควรส่งเสริมสนับสนุนให้ครูได้ศึกษาดูงานในโรงเรียนหรือหน่วยงานที่ประสบความสำเร็จด้านการเอาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการจัดการศึกษา

ข้อเสนอแนะในการวิจัยครั้งต่อไป

1. ควรศึกษาประสิทธิผลการบริหารองค์การตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในสถาบันอื่น เช่น องค์การบริหารส่วนตำบล องค์การบริหารส่วนจังหวัด

2. ควรศึกษาถึงปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อประสิทธิผลการบริหารโรงเรียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

3. ควรศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับวิถีชีวิตของคน ในชุมชน

เว็บน่าสนใจ